همشهری آنلاین: در ایران کشت و پرورش برنج به‌طور عمده در شمال کشور انجام می‌شود و استان‌های گیلان، مازندران و گلستان بار تولید برنج ایرانی را بر دوش می‌کشند. در این مناطق بر حسب نوع خاک، وضعیت آبیاری و... ارقام مختلفی از برنج کشت می‌شود. در مجموع بهتر است بدانید که بیشتر برنج‌های درجه یک از استان گیلان می‌آیند و البته در سایر استان‌ها هم می‌توانید با کمی جست‌وجو انواع مرغوبی را پیدا کنید.
روش تشخیص برنج خوب
وقتی در بین کیسه‌های برنج مشغول جست‌وجوی محصولات مرغوب هستید شاید تشخیص برنج خوب برایتان کمی دشوار به نظر برسد و در وهله اول کمی گیج شوید. این کار برای تازه‌کارها به مراتب دشوارتر است. اما با دانستن این نکات می‌توانید کمی حرفه‌ای‌تر رفتار کنید و برنج خوبی را به خانه بیاورید.
به شکل ظاهری برنج توجه کنید. انواعی که کشیده، باریک و بلندتر هستند کیفیت بهتری دارند. (البته در این میان برنج‌های هندی استثنا هستند.)
ظاهر برنج باید شیری رنگ یا نیمه بلوری و خشک باشد. برنج‌های خیلی شفاف کیفیت خوبی ندارند.
تمام دانه‌های برنج باید یکدست و یک‌اندازه باشند. وجود خرده‌های برنج در کیسه از کیفیت نامطلوب آن خبر می‌دهد.
رنگ برنج هم نشانه دیگری از مرغوبیت برنج است. دانه‌های برنج باکیفیت، رنگ یکسانی دارند و دانه‌هایی با رنگ متفاوت در میانشان دیده نمی‌شود.
برنج‌هایی که شکل ظاهری خوبی دارند، معمولا خوش‌عطر و بو هم هستند. با این حال کمی از برنج را کف دستتان بریزید و آن را بو کنید تا از بابت میزان عطر و بوی برنج نسبت به قیمتش مطمئن شوید.
اگر می‌خواهید چند کیسه برنج را به‌طور عمده بخرید و از بابت کیفیت برنج اطمینان ندارید بهترین کار این است که ابتدا مقدار کمی از برنج را بخرید، آن را بپزید و بعد از اینکه از عطر و قد برنج خوشتان آمد، نسبت به خرید آن در حجم زیاد اقدام کنید.
برنج کهنه برنجی است که چند سال از برداشت آن می‌گذرد اما برنج نو محصولی است که تازه برداشت شده. هر چقدر از عمر برنج بیشتر بگذرد هنگام پخت و پز پلوی خوشمزه‌تری تحویل‌تان می‌دهد. برنج‌های تازه قیمت کمتری دارند اما هنگام آشپزی احتمال چسبندگی‌شان زیاد است؛ پس اگر مهمان دارید یا به مرغوبیت کیفیت برنج اهمیت می‌دهید برنج‌های به اصلاح کهنه را انتخاب کنید.
طارم‌های ندا، فجر و رمضانی
هر سه این برنج‌ها از ارقام برنج‌های پرمحصول استان مازندران هستند. یعنی کشت آنها برای کشاورزان مقرون به صرفه‌تر است؛ چون محصول بیشتری به‌دست می‌آورند و البته نسبت به برنج دم‌سیاه استخوانی رسیدگی کمتری لازم دارند. علاوه بر این، کیفیت پایین‌تر و قیمت کمتری هم دارند. نکته دیگر این است که این برنج‌ها بعد از پخت، کمی به هم می‌چسبند و عطرشان خیلی زیاد نیست. پس برای اینکه این برنج‌ها خوب از آب دربیایند باید یک آشپز حرفه‌ای باشید.
دم‌سیاه استخوانی
بهترین نوع این برنج در آستانه اشرفیه (از شهرهای استان گیلان) کشت می‌شود و وقتی یک مشت از آن را در دستتان می‌ریزید در مقایسه با سایر برنج‌ها سنگین‌تر به نظر می‌رسد. برنج دم‌سیاه برای پرورش به خاک مرغوب، کود مناسب و البته آب‌دهی و رسیدگی بیشتری نیاز دارد. به همین دلیل قیمت آن نسبت به سایر برنج‌ها گران‌تر است.
نگهداری از برنج
درست که برنج در محیط مرطوبی پرورش می‌یابد اما در خانه شما، رطوبت دشمن اصلی برنج است. پس کیسه‌های برنج را همیشه در جای خشک و خنک و به دور از نور مستقیم نگه دارید.
برای جلوگیری از ورود حشرات به کیسه‌های برنج آنها را در ظروف در بسته قرار دهید. برای محکم‌کاری می‌توانید مقداری نمک لابه‌لای‌برنج بپاشید.
برنج دودی
در گذشته برای خشک کردن برنج‌ها از دود استفاده می‌کردند و البته این کار هنوز هم در برخی از مناطق رایج است. برنج دودی با ذائقه گروه کمی از مردم جور درمی‌آید، البته معمولا قبل از پخت، برنج دودی به نسبت یک به چهار پیمانه با برنج معمولی ترکیب می‌شود تا عطر تند و زننده‌ای نداشته باشد.
علی کاظمی
از برنج‌های گیلانی است که بعد از برنج هاشمی قرار می‌گیرد. برنج علی‌کاظمی، خوش عطر و بوست و بعد از پخته شدن نسبت به سایر برنج‌ها ضخیم‌تر می‌شود.
صدری
از برنج‌های تولیدشده در استان گیلان است که از لحاظ کیفیت و قیمت به برنج هاشمی شباهت دارد.
برنج خارجی
در بازار انواع برنج‌های خارجی هم پیدا می‌شود که بیشترشان از کشورهای هند، پاکستان و تایلند به ایران می‌آیند. درست که بعضی از اجناس خارجی کیفیت بهتری دارند اما در مورد برنج اصلا این طور نیست. برنج‌های هندی در ظاهر قد بلندی دارند و شفاف و کریستالی هستند. وقتی آنها را می‌پزید حسابی قد می‌کشند؛ اما متاسفانه مزه برنج‌های ایرانی را ندارند و بعد از پخت‌شان هیچ عطری به مشام‌تان نمی‌رسد.
ضمن اینکه هضم این برنج‌ها برای دستگاه گوارش ساده نیست. برنج‌های باسماتی در گروه محصولات هندی قرار می‌گیرند. برنج‌های تایلندی و پاکستانی هم کیفیت خوبی ندارند و بعد از پخت به هم می‌چسبند. برنج‌های تایلندی نسبت به هندی‌ها دانه‌های گردتر وکوتاه‌تری دارند.
هاشمی
رایج‌ترین و یکی از مقرون به صرفه‌ترین برنج‌های استان گیلان است که نوع درجه یک آن خوش عطر و بوست.
طارم فریدون‌کنار
این طارم هم، در منطقه فریدون کنار مازندران کشت می‌شود و کیفیت آن نسبت به سایر طارم‌های مازندرانی بهتر است.
برنج نیم‌دانه
به برنج‌های خردشده‌ای می‌گویند که بیشتر برای تهیه آش، شله زرد و شیر برنج کاربرد دارد.