همشهری آنلاین- سروش جنابی : به گفته علیرضا زمانی، تهرانپژوه، کهنترین نسخه اجرای نمایش تعزیه به مناسبت ماه رمضان تقریباً به دوره کریمخان و قبل از سلسله قاجار میرسد. در آن دوران تعزیههایی با موضوع شهادت حضرت علی(ع) و تولد امام حسن(ع) اجرا میشد.
بعد از قدرت گرفتن سلسله قاجاریه و به سبب علاقه ناصرالدینشاه به اجرای مراسم تعزیه، موضوعات دیگری هم به داستانهای تعزیه ماه رمضان اضافه شد، اما اجرای این نمایشها دائمی و ثابت نبود و بستگی به حال و هوا و شرایط بانیان برگزاری تعزیه داشت؛ گاهی اوقات اگر کسی نذری یا خواسته قلبی داشت، برای خیرات و آمرزش رفتگانش اجرای نمایش تعزیه تدارک میدید.
زمانی در بخش دیگر صحبتهایش به اجرای ثابت نمایش تعزیه ماه مبارک رمضان در اواخر دوره قاجارها اشاره میکند: «تقریباً تا پایان دوران سلطنت محمدعلیشاه عموماً اجرای نمایش تعزیه در ایام محرم و صفر انجام میشد. اما با نشستن احمدشاه بر تخت پادشاهی در ساختمان تکیهآقا در محله حصار بوعلی شمیران - جنوب نیاوران امروزی - به دستور کامرانمیرزا نایبالسطنه، تعزیه خاص ماه رمضان بعدازظهرها تا قبل از افطار برای احمدشاه و خانواده سلطنتی اجرا میشد.»
اما چرا مراسم تعزیه برای خاندان سلطنتی در تکیهآقا برگزار میشد هم قصه جالبی دارد. کامرانمیرزا، یکی از پسران ناصرالدینشاه، علاقه و ارادت ویژه به امام حسن(ع) داشت. این شاهزاده قجری وقتی دید اهالی محله حصار بوعلی مراسم عزاداری امام حسین(ع) و عزاداری محرم و صفر را در آن برگزار میکنند، تکیه تازهای در شمال این محله برای برگزاری مراسم عزاداری امام حسن(ع) راهاندازی کرد.
از آنجا که اهالی این شاهزاده را آقا صدا میکردند نام تکیه تازهپاگرفته هم آقا شد. کامرانمیرزا این تکیه را برای برگزاری مراسم امام حسن(ع) وقف کرده بود. بالطبع یکی از مناسبتهای معروف ماه مبارک رمضان هم در آن روزگار مربوط به سالروز تولد این سلاله پاک خاندان عصمت و طهارت بود. به همین دلیل در این تکیه ایام ماه مبارک رمضان مراسم تعزیه اجرا میشد.