همشهری آنلاین – حسن حسن‌زاده: علیرضا زمانی، تهران‌پژوه، می‌گوید: «برخی به اشتباه آورده‌اند که ناصرالدین‌شاه پس از ازدواج دخترش با دوست‌محمدخان معیرالممالک این عمارت را به عنوان هدیه ازدواج به آنها بخشید، اما در حقیقت این عمارت و باغ زیبای آن در زمره دارایی‌های خاندان معیرالممالک بود که پس از ازدواج دوست‌محمدخان و عصمت‌الدوله از سوی دوستعلی خان معیرالممالک از رجال دوران قاجار و خزانه‌دار فتحعلی‌شاه، به پسرش رسید.»
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
دوست‌محمدخان معیرالممالک پس از ازدواج با عصمت‌الدوله از این عمارت و باغ دلگشای آن که به دلیل وجود درختان سربه‌فلک‌کشیده‌اش، به باغ فردوس معروف بود به عنوان عمارت ییلاقی استفاده می کرد. در اسناد مکتوب نیز از این عمارت با نام خانه معیر یاد شده است. از جمله اینکه اعتمادالسلطنه در بخشی از روزنامه خاطرات با اشاره به عمارت باغ فردوس نوشته است: «شاه همراه با ملازمانش به باغ فردوس، خانه معیر، یعنی خانه عصمت‌الدوله، دخترشان، رفته بودند...»
اگرچه عمارت باغ فردوس به دلیل قرار گرفتن در میان انبوه درختان قدبرافراشته باغ، زیبایی دوچندان پیدا کرده، اما این عمارت بیش از هرچیز زیبایی خود را به معماری متفاوت و تلاش معماران اصفهانی و یزدی برای تلفیق معماری ایرانی و فرنگی مدیون است. به کارگیری سنگ مرمر در بخش‌هایی از بنا، ستون‌های گچبری که در نمای بیرونی جلوه‌ای خاص به عمارت داده‌اند و نیز بخش‌هایی چون حوضخانه و... از مهم‌ترین نمادهای معماری این عمارت قجری به شمار می‌روند.
عمارت باغ فردوس اما پس از آنکه سال‌ها محل زندگی عصمت‌الدوله و خاندان معروف معیرالممالک بود در دوران مظفرالدین‌شاه چند باری دست به دست شد تا به محمدولی‌خان سپهسالار رسید. زمانی می گوید: «دوست محمدخان چندان به باغ و عمارت توجهی نداشت تا اینکه در دوران مظفرالدین‌شاه، محمدولی‌خان سپهسالار این عمارت را خرید و با ساخت فواره و استخر و احیای قنات باغ فردوس به زیبایی آن افزود. هرچند به دلیل بدهی به تجارتخانه طومانیانس مجبور شد باغ را برای جبران بدهی به دولت پهلوی اول واگذار کند.»
عمارت باغ فردوس که از سال ۱۳۵۰ به مرکز فرهنگی و هنری و نمایشگاهی تبدیل شده بود، پس از پیروزی انقلاب اسلامی به وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی واگذار شد. این عمارت زیبا از آغاز دهه ۸۰ تا کنون به عنوان موزه سینما فعالیت می‌کند و برای علاقه‌مندان به هنر هفتم در حکم عمارتی جادویی برای سفر به تاریخ سینمای ایران است.
اکنون در این موزه متفاوت که با ۷ تالار بزرگ از جمله تالار پیشگامان، تالار نام‌آوران، سالن نمایش فیلم و... میزبان بازدیدکنندگان است، هزاران عکس از سکانس‌های برتر سینمای ایران، تصاویر پشت صحنه آثار برجسته، جوایز داخلی و خارجی هنرمندان نامی سینما، صدها فیلمنامه، عروسک‌های خاطره‌انگیز کارتون‌ها و فیلم‌های کودک سینمای ایران و... در معرض نمایش عموم قرار دارد.
نام: خانه ممیرالممالک
کاربری: موزه سینمای ایران
دوره: قاجاریه
نشانی: خیابان ولیعصر، نرسیده به میدان تجریش، عمارت باغ فردوس