همشهری آنلاین – حسن حسنزاده: کتاب جغرافیای تاریخی شمیران که به گواه پژوهشگران و تهرانشناسان یکی از مهمترین منابع مکتوب درباره این محدوده است، شیوه پژوهش این جغرافیدان تاریخی را در حوزه مردمشناسی، جغرافیای شمیران و... نشان میدهد.
قصههای خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
حمید ناصری، تهرانپژوه و نویسنده، در این باره میگوید: «منوچهر ستوده، زاده محله عودلاجان و محدوده خیابان سرچشمه بود. زندگی در قلب تهران قدیم آن هم در دورانی که محلههای قدیمی تهران در دوره تغییر و تحولات جغرافیایی قرار داشتند، به او دید کاملی از جفرافیای شهری تهران قدیم داد؛ از تهران محصور در خندق تا توسعه پایتخت در دورههای بعدی. کار ویژه استاد منوچهر ستوده اما در حوزه جغرافیای شمیران رقم خورد؛ جایی که او با نگارش کتاب دو جلدی جغرافیایی تاریخی شمیران، اطلاعات ارزشمندی از تاریخچه، هویت، مردمشناسی، گویش و روند تبدیل آبادیهای شمیران از روستا به محله و الحاق آنها به تهران ارائه کرده است. او در این اثر، علاوه بر اشاره به تاریخچه آبادیهای شمیران که شامل آبادیهای لواسانات و آبادیهای شمیران که امروز آنها را به عنوان محلههای شمال شهر میشناسیم، به مواردی چون وجه تسمیه آبادیها از جمله دارآباد، تجریش، دزاشیب و... پرداخت. میتوان گفت این عنوان در کنار کتاب قصران حسین کریمان مهمترین و جامعترین اثر مکتوب در حوزه شمیران است.»
ستوده برای نگارش این اثر از شیوه پژوهش میدانی بهره برده است. ناصری ادامه میدهد: «برای پی بردن به اهمیت این کتاب و تلاش بیوقفه استاد ستوده در نگارش آن باید به اثر دیگر این پژوهشگر برجسته اشاره کنیم. ستوده برای نگارش کتاب «از آستارا تا استارآباد» که روایتگر تاریخ، هویت، گویش، قومیت، مردمشناسی و... این محدوده از شمال کشور است، پای پیاده از آستارا در استان گیلان تا استرآباد در نزدیکی گرگان به تحقیق و پژوهش پرداخت. او از همین روش برای پژوهش درباره تاریخ تهران و نگارش کتاب ارزشمند جغرافیای تاریخی شمیران بهره برده است. به عبارت دیگر، او برای جمعآوری اطلاعات و انجام تحقیقات، خود وارد میدان شد و پس از گفتوگو با چهرههای مطلع و معتمد در محلهها و آبادیهای شمیران یک اثر مرجع درباره این بخش از پایتخت ارائه کرد.»