همشهری آنلاین – آرش نهاوندی: نتایج یک تحقیق جدید نشان می‌دهد از دست دادن تنوع زیستی، گرم شدن کره زمین، آلودگی و گسترش گونه‌های مهاجم، احتمالا باعث بروز بیماری‌های عفونی خطرناک‌تری برای موجودات زنده در سراسر جهان می‌شوند.
به نوشته روزنامه نیویورک تایمز، دانشمندان در گذشته این اثرات را در مطالعات هدفمندتری که روی بیماری‌ها و اکوسیستم‌های خاص متمرکز شده بودند، ثبت کرده‌اند. به عنوان مثال، آن‌ها دریافته بودند که گرم شدن آب و هوا ممکن است به گسترش مالاریا در آفریقا کمک کند و کاهش تنوع حیات وحش احتمال دارد باعث افزایش موارد بیماری «لایم» در آمریکای شمالی شود.
اما پژوهش جدید که به شیوه متاآنالیز (یک روش آماری است که چندین مطالعه را ترکیب می‌کند و نتایج آن‌ها را یکپارچه می‌کند) انجام گرفته و تقریبا ۱۰۰۰ مطالعه قبلی را در بر می‌گیرد، نشان می‌دهد که این الگوها بر سراسر جهان و منطبق هستند.
کالین کارلسون، زیست شناس دانشگاه جورج تاون که در زمره نویسندگان این تحقیق جدید نبود درباره آن می‌گوید: این یک گام بزرگ رو به جلو در علم است. این مقاله یکی از قوی‌ترین شواهدی است که من فکر می‌کنم درباره اهمیت آماده باش تمام سیستم‌های بهداشتی برای مقابله با اثرات تغییرات آب و هوایی و از دست دادن تنوع زیستی، منتشر شده است.
محققان در این تحقیق خود به یافته‌ای شگفت آور دست یافتند، بر این اساس آن‌ها دریافتند شهرنشینی خطر ابتلا به بیماری‌های عفونی را کاهش می‌دهد.
نتایج این تحقیق جدید که در نشریه «نیچر» (Nature) منتشر شد، بر پنج «محرک تغییر جهانی» متمرکز بود که اکوسیستم‌ها را در سراسر سیاره تغییر می‌دهند: تغییر تنوع زیستی، تغییرات آب و هوا، آلودگی شیمیایی، معرفی گونه‌های غیربومی و از دست دادن یا تغییر زیستگاه.
محققان داده‌هایی را از مقالات علمی جمع‌آوری کردند که مربوط به بررسی این مساله بود که حداقل یکی از این عوامل چگونه بر پیامدهای مختلف بیماری‌های عفونی، مانند شدت یا شیوع آن، تأثیر می‌گذارد. مجموعه داده‌های نهایی شامل نزدیک به ۳۰۰۰ مشاهده در مورد خطرات بیماری برای انسان‌ها، حیوانات و گیاهان در هر قاره به جز قطب جنوب بود.
محققان دریافتند که در کل، چهار گرایش از پنج گرایشی که مورد مطالعه قرار دادند از جمله تغییر تنوع زیستی، معرفی گونه‌های جدید، تغییرات آب و هوا و آلودگی شیمیایی می‌توانند زمینه ساز افزایش خطر بروز بیماری باشند.
جیسون روهر، بوم‌شناس بیماری‌های عفونی در دانشگاه نوتردام و نویسنده ارشد این مطالعه، می‌گوید: این بدان معناست که ما احتمالا الگوهای بیولوژیکی عمومی را انتخاب می‌کنیم. این نشان می‌دهد که مکانیسم‌ها و فرآیندهای مشابهی وجود دارد که احتمالا در گیاهان، حیوانات و انسان‌ها رخ می‌دهد.
محققان دریافتند از دست دادن تنوع زیستی به ویژه نقش مهمی در افزایش خطر بیماری ایفا می کند. بسیاری از دانشمندان اظهار کرده اند که تنوع زیستی می تواند از طریق پدیده‌ای به نام اثر رقیق سازی در برابر بیماری‌ها محافظت کند.
بیشتر بخوانید:
ویروس کرونای ۱۴۰۳ با موج کوچک می‌آید | زیر سویه فلیرت چه ویژگی‌هایی دارد؟