همشهری آنلاین – حسن حسن‌زاده: روزگاری در آبادی‌های شمیران که اکنون به محله‌های شمال شهر تبدیل شده‌اند، تا چشم کار می‌کرد باغ و بوستان وجود داشت و نهرهایی که در دل کوچه‌باغ‌هایش جاری بود.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
اگرچه دسترسی آسان به آب گوارا در آبادی‌ها و گذرها موجب می‌شد در قیاس با معابر مرکز شهر سقاخانه‌های کمتری در این محدوده ساخته شود، اما در نزدیکی تکایا، حسینیه‌ها و امامزادگان پرشمار شمیران هم می‌شود از سقاخانه‌های قدیمی سراغ گرفت. «دوسکومی» ظرف مخصوص تکیه حصاربوعلی که اکنون در این تکیه نگهداری می‌شود آخرین یادگاری از سقاخانه خاطره‌انگیز محله حصاربوعلی است.
حسن خان‌سفیدی، عضو هیئت امنای تکیه حصاربوعلی، دراین‌باره می‌گوید: «در آبادی‌های شمیران قنات و آب گوارای فراوان وجود داشت و اگر رهگذری یا یکی از اهالی نیاز به آب پیدا می‌کرد کوزه‌ای برمی‌داشت و تشنگی‌اش را فرومی‌نشاند. با وجود این، سقاخانه قدیمی هم در شمیران کم نبود، مثل سقاخانه مسجد حصاربوعلی در مجاورت تکیه پایین که در زمان تخریب بیش از صد سال قدمت داشت. سقاخانه مسجد حصاربوعلی که با نیت اهالی قدیمی محله ساخته شده بود در ایام محرم رونق بیشتری داشت. اهالی در این سقاخانه کوچک برای حاجت‌روا شدن شمع روشن می‌کردند و دخیل می‌بستند.»
خان‌سفیدی می‌افزاید: «آب این سقاخانه هم که از قنات تامین می‌شد بسیاری گوارا بود. همان آبی که اکنون از دل تکیه حصاربوعلی می‌گذرد و یادآور آن روزهاست. محرم که می‌شد ۴ ظرف مسی بزرگ را که شبیه گلدان‌های پایه‌دار بود در چهارسوی سقاخانه می‌گذاشتند. اهالی محله به این ظرف‌ها دوسکومی می‌گفتند. متولیان مسجد ظرف را با یخی که از یخچال نیاوران تهیه می‌شد پر می‌کردند. آبی که در دوسکومی می‌ریختند چنان گوارا می‌شد که محال بود رهگذری از مقابل مسجد بگذرد و با کاسه‌های برنجی کوچکی که در دوسکومی‌ها قرار داشت گلویی تازه نکند و صلواتی نفرستد.»
سقاخانه مسجد حصاربوعلی در روند بازسازی مسجد تخریب شد اما اکنون سقاخانه دیگری با نیت اهالی محله به عنوان جایگزین آن سقاخانه خاطره‌انگیز در مجاورت مسجد و در دل تکیه پایین حصاربوعلی در حال ساخت است تا شاید یک بار دیگر دوسکومی‌هایی که اکنون در موزه تکیه حصاربوعلی نگهداری می‌شوند پر از قالب‌های یخ شود و خاطره روزگار گذشته حصاربوعلی را برای موسفیدان محله زنده کند.