همشهری آنلاین – حسن حسن‌زاده: سقاخانه قدیمی حوالی چهارراه حاج محراب تاسوعا و عاشوراها حال و هوای متفاوتی دارد. اهالی محله و عزادارانی که از نقاط مختلف شهر در هیئات عزاداری حوالی خیابان وحدت اسلامی شرکت کرده‌اند، در سقاخانه محله شمع روشن می‌کنند. دهه‌هاست که سقاخانه کربلایی عباسعلی رهگذران را سیراب می‌کند و اهالی محله نیز برای حاجت‌روا شدن دخیل‌های پارچه‌ای به آن دخیل می‌بندند.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
این یادگاری عهد قجری که هنوز هم پس از چند دهه یکی از نقاط کانونی کوچه البرز است نام یکی از اهالی سرشناس تاریخ این محله را با خود دارد. علیرضا زمانی، تهران‌پژوه، درباه علت نامگذاری و بانی این سقاخانه قدیمی می‌گوید: «ساخت سقاخانه کربلایی‌عباسعلی به دوران قاجار و عهد ناصرالدین‌شاه برمی‌گردد. اهالی قدیمی محله می‌گویند بانی آن شخصی به نام کربلایی‌عباسعلی گمرکچی بود که از سرشناسان محله به شمار می‌رفت و بازارچه‌ای نیز هنوز به نام او است. کربلایی‌عباسعلی که در دوران ناصرالدین‌شاه گمرکچی بود بین اهالی کوچه و بازار به کل‌عباسعلی شهرت داشت. به همین دلیل برخی این سقاخانه را سقاخانه کل‌عباسعلی نیز می‌نامند. خانه کربلایی‌عباسعلی در نزدیکی زورخانه شیرافکن بود، همان زورخانه قدیمی که بخشی از هویت بازارچه کربلایی‌عباسعلی به شمار می‌رفت.»
سقاخانه کربلایی عباسعلی که یکی از بزرگ‌ترین سقاخانه‌های قدیمی تهران به شمار می‌رود، مانند دیگر بناهای قدیمی در دوره‌ای رو به افول نهاد و تا مرز تخریب پیش رفت، اما خاطره مشترک اهالی محله با این سقاخانه و به‌ویژه نقش محوری آن در مراسم شام‌غریبان موجب شد این سقاخانه بازسازی شود و هنوز یکی از نقاط کانونی محله باشد. سقاخانه کربلایی‌عباسعلی با هویت محله چنان پیوند داشت که شخصی به نام آقاسید کاظم صنمواری حدود نیم قرن، از سال ۱۳۴۰ تا ۱۳۹۱، خادم این سقاخانه بود.
سقاخانه کربلایی عباسعلی علاوه بر قدمت بسیار، زیبایی خاصی هم دارد. طرح‌های گل‌ومرغ هفت‌رنگ که روی کاشی‌های سقاخانه حک شده با طاق گنبدی‌شکل سقاخانه هماهنگی کامل دارد. اهالی محله با قرار دادن لاله‌عباسی‌های سبزرنگ کنار شمایلی از حضرت سقای کربلا در دل بنای این سقاخانه به زیبایی آن افزوده‌اند.