همشهری آنلاین – حسن حسن‌زاده: اگرچه نخستین ایستگاه آتش‌نشانی یا همان اداره اطفائیه قدیم، بین سال‌های ۱۳۰۴ تا ۱۳۰۶ در گاراژ حسینی، واقع در خیابان ری، شروع به فعالیت کرد، اما باید ایستگاه آتش‌نشانی میدان حسن‌آباد را نخستین ایستگاه رسمی آتش‌نشانی تهران نامید.
خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنید
تاریخچه این ایستگاه اما با گورستان تاریخی حسن‌آباد گره خورده است. علیرضا زمانی، تهران‌پژوه، درباره چگونگی ساخت نخستین ایستگاه آتش‌نشانی تهران می‌گوید: «مکان ایستگاه آتش‌نشانی گاراژ حسینی اجاره‌ای بود. پهلوی اول برای اینکه ایستگاه آتش‌نشانی صاحب مکانی ثابت شود، روی قبرستان محدوده شمال‌غربی میدان حسن‌آباد دست گذاشت و با تخریب آن گورستان قدیمی، ایستگاه آتش‌نشانی حسن‌آباد را به عنوان نخستین ایستگاه رسمی تهران تاسیس کرد. گورستان حسن‌آباد قدیمی‌ترین گورستان تهران بود که البته ظرفیتش پس از دوران قحطی جنگ جهانی اول تکمیل شد و با گسترش شهر در محدوده شهری قرار گرفت.»
زمانی درباره علت انتخاب گورستان حسن‌آباد برای ساخت ایستگاه آتش‌نشانی می‌گوید: «در دوره پهلوی اول و در روند توسعه شهر، شماری از گورستان‌های قدیمی و متروکه تهران تخریب و به جای آن اماکن عمومی مانند بانک، مدرسه و... ساخته شد. زمین گورستان حسن‌آباد نیز به دلیل نزدیکی به مناطق و اماکن حساس حکومتی و شهری محلی مناسب برای ساخت ایستگاه آتش‌نشانی بود، چرا که در این صورت می‌شد در سریع‌ترین زمان ممکن به حوادث احتمالی در اماکن و ساختمان‌های مهم آن محدوده رسیدگی کرد.»
زمانی درباره امکانات و تجهیزات نخستین ایستگاه آتش‌نشانی پایتخت می‌گوید: «اولین ایستگاه آتش‌نشانی تهران تجهیزات و امکانات چندانی برای پوشش دادن تمام منطقه نداشت. تجهیزات این ایستگاه در سال ۱۳۰۷ شامل یک دستگاه آبپاش بزرگ، چهار دستگاه آبپاش کوچک و پنج دستگاه اطفای حریق بود که همگی توسط اداره بلدیه از کشور آلمان خریداری شد.»
ایستگاه آتش‌نشانی حسن‌آباد تا بیش از دو دهه بعد نیز تنها ایستگاه آتش‌نشانی پایتخت بود تا اینکه شهرداری وقت دست به کار شد و تهران در حال گسترش آن دوران را صاحب چهار ایستگاه دیگر کرد. اواخر سال ۱۳۳۳ چهار ایستگاه آتش‌نشانی شمیران، شوش، خیابان بهار و خیابان شهباز به ایستگاه حسن‌آباد اضافه شد تا محله‌های بیشتری از تهران پوشش داده شود.