آشنایی با جشنواره بین‌المللی خوارزمی

از سوی دیگر از جمله رسالت‌های مهم در اساسنامه سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران کشف و پرورش استعدادها در زمینه‌های علمی و صنعتی، حمایت و پشتیبانی از مخترعان، مبتکران و محققان داخلی، استفاده از استعدادهای بالقوه کشور و انتقال تجربه‌های علمی و فنی سایر کشورها به داخل کشور می‌باشد. یکی از راه‌های تحقق اهداف فوق برگزاری جشنواره‌های علمی و از آن جمله جشنواره بین‌المللی خوارزمی است، جشنواره بین‌المللی خوارزمی بستری است که ضمن تکریم مقام والای اندیشمندان و نخبگان عرصه علم و فناوری، زمینه‌های تعامل و همکاری علمی بین دانشمندان داخل و خارج را نیز فراهم می‌سازد.

جشنواره بین‌المللی خوارزمی گفتمانی است علمی، در راستای استراتژی گفتگوی تمدنها منبعث از روح همزیستی مسالمت آمیز ایرانی و فرهنگ اسلام با جوامع بین‌الملل.

تاریخچه جشنواره:
ـ اولین دوره جشنواره سال 1366 با شرکت طرح‌های داخلی،
ـ سومین دوره جشنواره سال 1368 با شرکت طرح‌های داخلی و دانش‌آموزی،
ـ پنجمین دوره جشنواره سال 1370 با شرکت طرح‌های داخلی، دانش‌آموزی و خارجی،
ـ یازدهمین دوره جشنواره سال 1376 با شرکت طرح‌های داخلی، دانش‌آموزی، خارجی و ایرانیان مقیم خارج،
ـ و از سیزدهمین دوره جشنواره سال 1378 تاکنون با شرکت طرح‌های داخلی، خارجی و ایرانیان مقیم خارج.

هدف جشنواره:
- ارج نهادن به تلاشهای پژوهشگران، مخترعان و مبتکران و ایجاد بستر مناسب برای همکاریهای علمی و تعامل و گفتگو میان اندیشمندان داخلی و خارجی.

سیاست‌ها:
ـ شناسایی، جذب و پرورش استعدادها در زمینه‌های علمی و صنعتی.
ـ حمایت‌های مادی و معنوی از برگزیدگان جشنواره.

ارکان جشنواره:
ارکان تصمیم‌گیری و اجرایی:
ـ رئیس سازمان
ـ هیات رئیسه
ـ دبیر جشنواره
ـ مدیر امور محققان و نوآوران
ـ کمیته اجرایی

کمیته اجرایی:
به منظور هماهنگی و حسن اجرای امور جشنواره کمیته ای متشکل از واحدهای مختلف سازمان به شرح زیر تشکیل می‌شود.
ـ دبیر جشنواره
ـ مدیر امور محققان و نو آوران
ـ واحد  اداری و مالی
ـ واحد روابط بین الملل
ـ واحد روابط عمومی
ـ واحد حراست

ارکان علمی:
ـ گروه‌های تخصصی
ـ هیات داوران

گروه‌های تخصصی:
گروه‌های تخصصی به تعداد زمینه‌های تخصصی شرکت کننده در جشنواره تشکیل می‌شوند و وظیفه بررسی و ارزشیابی طرحهای تخصصی را بر عهده دارند.
اعضای هر یک ازگروه‌های تخصصی 8 الی 14 نفر از اعضای هیات علمی و اساتید دانشگاهها، مراکز تحقیقاتی و یا متخصصان صاحب نظر می‌باشند که به پیشنهاد رئیس گروه تخصصی و با حکم دبیر جشنواره منصوب می‌شوند. حداقل 50 درصد از اعضای گروه‌های تخصصی از اساتید و دانشمندان مراکز علمی، پژوهشی و صنعتی خارج از سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران می‌باشند. جلسات گروه با حضور اکثریت اعضا رسمیت می‌یابد و تصمیمات با نصف بعلاوه یک کل اعضا معتبر می‌باشد.

هیات داوران:
هیات داوران بالاترین نهاد علمی و تخصصی جشنواره است و وظیفه آن بررسی علمی، فنی و رتبه‌بندی طرح‌ها می‌باشد. اعضای هیات داوران با حکم وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری برای هر دوره منصوب می‌شوند. این اعضا عبارتند از:

ـ رئیس سازمان (رئیس جلسه)
ـ دبیر جشنواره (نایب رئیس)
ـ افراد متخصص و صاحب نظر در رشته‌های مختلف علمی با پیشنهاد رئیس سازمان و حکم وزیر علوم، تحقیقات و فناوری.
جلسات هیات داوران با حضوراکثریت اعضا رسمیت می‌یابد و تصمیمات با رای نصف بعلاوه یک حاضرین مصوب می‌شود.
تبصره: روسای گروه‌های تخصصی در زمان بررسی طرحهای مربوط با حق رای حضور خواهند داشت.

فرآیند عملیات اجرایی:
دبیرخانه جشنواره بین‌المللی خوارزمی اوایل هر سال از طریق رسانه‌های گروهی و وسایل ارتباط جمعی، فراخوان دریافت طرحهای داخلی و خارجی را اعلام می‌نماید. همچنین پوستر و پرسشنامه شرکت در جشنواره برای دانشگاهها، مراکز تحقیقاتی و صنعتی خصوصی و دولتی، ارگانها، نهادها و ... ارسال می‌شود.

بدنبال این فراخوان عمومی کلیه مخترعان، پژوهشگران و نوآوران می‌توانند با تکمیل پرسشنامه به‌طور مستقل در جشنواره شرکت نموده و یا با معرفی توسط نهادهای علمی، دانشگاه‌ها و شخصیت‌های برجسته علمی داخل و خارج از کشور طرح خود را به‌همراه ضمائم تا پایان مهلت اعلام شده به دبیرخانه جشنواره ارسال دارند. متقاضیان می‌توانند جهت دریافت پرسشنامه از طریق وب‌گاه جشنواره به نشانی: khwarizmi.irost.ir و E-mail: khwarizmi_intl@irost.org نیز تماس برقرار نمایند.

زمینه‌های تخصصی:
متالورژی و مواد، مکانیک، برق و کامپیوتر، صنایع شیمیایی، صنایع، عمران، هوا فضا، علوم انسانی، علوم اجتماعی، علوم پایه، کشاورزی و منابع طبیعی، بیوتکنولوژی و علوم پایه پزشکی، معماری و هنر، فناوری اطلاعات و طرحهای ویژه.

طبقه‌بندی طرح‌ها براساس:

1ـ پژوهش‌های بنیادی (Basic Research): عبارت است از پژوهش طراحی شده برای ایجاد درک نوینی از اصول و فرایندهای اساسی و اصلی.
پژوهش‌ بنیادی که دارای مقالات چاپ شده در نشریات معتبر علمی داخلی و خارجی باشد از امتیاز برخوردار خواهد بود

2ـ پژوهش‌های کاربردی (Applied Research): عبارت است از پژوهشی که طراحی می‌شود برای ایجاد (خلق) فناوری جدید.
پژوهش کاربردی باید دارای سفارش بوده و نتایج آن قابل اجرا باشد، همچنین از مراجع صلاحیت‌دار نیز دارای تاییدیه باشد.

3ـ پژوهش‌های توسعه‌ای (R&D):پژوهش‌هایی که منجر به تکمیل یا گسترش فرایند یا محصول صنعتی شده و یا به تولید انبوه رسیده باشد. در این پژوهش‌ها، فعالیت‌ها و تحقیقات قبلی با افزایش کارایی یا فرایند تولید بهینه ارتقا داده می‌شود.

4ـ ابتکار(Innovation): عبارت است از بهره‌برداری موفقیت‌آمیز از ایده‌های نو.

فرآیند بررسی طرح‌ها:
1- کلیــه طرح‌ها، پس از تعیین زمینه، کد گذاری و ثبت در رایانه بــه همراه فرم‌های مربوط بـرای رؤسای گروههای تخصصی ارسال می‌شوند.
2- طـرح‌ها پس از بـــازبینی اولیــه توسط رئیس گروه تخصصی، براساس گرایش و زمینه‌‌های تخصصی هــر گــروه، در اختیــار اعضای گروه تخصصی قــرار می‌گیرند.
3- نتــــایج بررسی هر طرح در فرم‌های ارزیابی منعکس شده و امتیاز نهایی به تایید نصف بعلاوه یک اعضای گروه تخصصی می‌رسد.
4- حداکثر تا پایان مهلت مقرر شده، رؤسای گروههای تخصصی می‌بایست نتایج بررسی‌های بعمل آمده را به همراه کلیه ضمائم و مدارک پس از تکمیل فرم‌های مربوط به دبیرخانه جشنواره عودت دهند.
5- گـروههای تخصصی می‌بایست طرح‌های منتخب را به ترتیب امتیازات کسب شده به دبیرخانه جشنــــواره معرفی نمایند.
6- ضروری است در پرونده هر طرح اظهارنظر کتبی دو کارشناس موجود باشد.
تبصره- در صورت بروز اختلاف در ارائه امتیازات، از کارشناس صاحب‌نظر مدعو استفاده می‌شود.
7- به منظور ارزیابی بهتر و دقیق‌تر، عندالزوم توسط اعضای گروه تخصصی از طرح‌ها بازدید بعمل خواهد آمد.
8- نتایـــج بررسی و بازدید اعضای گروه تخصصی برای هر طرح در فرم مربوط منعکس و پس از امضا به همراه سایر ضمائم و مستندات به دبیرخانه ارائه خواهد شد.
9- رؤســــای گروه‌های تخصصی می‌بایست خلاصة طرح‌های منتخب را بر اساس فرم مربوط تهیه و همراه سایر مدارک و مستندات به دبیرخانه جشنواره ارائه نمایند.
10- ریـاست گروهها پس از تشخیص طرحهای بین رشتـــه‌ای می‌بایست آنها را به گروههای تخصصی ذیربط ارجاع داده و نظرات کارشناسی گروه را اخذ نمایند.
11- در صورتیکه مســتندات و اطلاعـــات طـــرحها جهت بررسی و کارشنـاسی ناقـص باشــد گروههــای تخصصی موظف هستند برای رفع نواقص و کسب اطلاعات بیشتر مستقیما" با طراح مکاتبه نمایند.
12- تـاکیـد می‌گردد رؤسای گروه‌های تخصصی در جلسات جمع بندی نهایـی کـه در آن طــرحهای منتخـب مشخص می‌شوند از اعضای هیات داوران ذیربط نیز دعوت بعمل آورند.
13- بـرنامه زمانبندی برگزاری جلسات هیات داوران پس از برگزاری اولین جلسه هیات داوران و تایید اعضـا به آنان ابلاغ می‌گردد.
14- حضور اعضای هیات داوران در جلسات مطابق برنامه زمانبندی می‌باشد.

• معیارهای ارزشیابی طرح‌ها:

معیارهای ارزیابی پژوهش‌های بنیادی:

1ـ نوآوری در پژوهش از نظر موضوع، روش و یا هر دو در ایران و جهان،
2ـ اعتبار نشریاتی که نتایج پژوهش در آن به چاپ رسیده است،
3ـ تعداد استنادها به طرح و دیگر طرح‌های ارایه شده توسط طراح،
4ـ ارزش پژوهش ارایه شده از نظر ارتقای علمی و آموزشی.

معیارهای ارزیابی پژوهش‌های کاربردی:

1ـ کاربرد نتایج پژوهش در ارتقای فنّاوری از نظر خوداتکایی کشور در ابعاد صنعتی، پزشکی، کشاورزی، دفاعی، فرهنگی و اجتماعی،
2ـ ارزش اقتصادی و اجتماعی حاصل از اجرای طرح (ایجاد اشتغال، صرفه‌جویی ارزی، افزایش تولید و بهره وری، استفاده از منابع داخلی، صادرات و ....)،
3ـ ارزش فعالیت های انجام شده در طرح از نظر ارتقای علمی، آموزشی و تربیت نیروی انسانی متخصص،
4ـ میزان دقت عمل در ارایه گزارش و کامل بودن مدارک و مستندات علمی و فنی،
5ـ ارزش علمی پژوهش از نظر ارایه در مجامع و نشریات معتبر علمی،
6ـ تناسب بودجه و زمان با نتایج حاصل از اجرای طرح.

معیارهای ارزیابی طرح‌های ابتکار و اختراع:

1ـ میزان نوآوری طرح در ایران و جهان،
2ـ ارزش طرح از نظر علمی و فنی،
3ـ میزان ابتکار در روش ساخت،
4ـ میزان استفاده از نتایج طرح در ارتقای فناوری از نظر خوداتکایی کشور در ابعاد صنعتی، پزشکی، کشاورزی، فرهنگی و اجتماعی،
5ـ ارائه گزارش و کامل بودن مدارک و مستندات علمی و فنی، نقشه ها و روش ساخت.

حمایت‌های مادی و معنوی:

1 ـ اهدای جوایز نقدی (ارزی ـ ریالی) به پژوهشگران، مبتکران و مخترعان برگزیده،
2ـ اهدای تقدیرنامه و جوایز توسط ریاست محترم جمهوری،
3ـ‌ استفاده از آئین نامه نحوه پذیرش برگزیدگان جشنواره‌ها و مسابقات علمی در دوره‌های آموزش عالی،
4ـ فراهم نمودن تسهیلات، امکانات و معرفی جهت دریافت وام به صندوقها،
5 ـ ارائه تسهیلات به برگزیدگان به منظور شرکت در نمایشگاههای داخل و خارج از کشور،
6 ـ‌ فراهم آوردن عضویت آنان در مراکز رشد.

نهاد‌های بین‌المللی حمایت کننده از جشنواره:

1) United Nations Educational Scientific and Cultural Organization (UNESCO)
2) World Intellectual Propetry Organization (WIPO)
3) United Nation Development Programme (UNDP)
4) Organization of Islamic Conference Standing Committee on Scientific & Technological Cooperation (COMSTECH)
5) Commission on Science and Technology for Sustainable Development in the South (COMSATS)
6) Third World Academy For Science (TWAS)
7) Islamic Educational, Scientific and Cultural Organization (ISESCO)
8) International Federation of Inventors Associations (IFIA)

منبع: khwarizmi.ir