خانه بسازید... مغازه بنا کنید... برج بسازید... چند نهال درخت و یک‌عالمه گل‌و‌گیاه بکارید؟ قطعا پاسخ هر کدام از ما، آن چیزی است که نیاز داریم. داشتن شهری روان، پاک و سرسبز و خوش‌آب‌و‌هوا هم نیاز دسته‌جمعی شهروندان تهرانی است. رویایی که با اجرای طرح «شهرسبز» به واقعیت خواهد‌پیوست.
مهندس مختاری، رییس سازمان فضای سبز و پارک‌های شهرداری تهران از مسئولیت این حوزه در اجرای طرح «شهرسبز» سخن می‌گوید.
یادتان هست روزهایی که شهر تهران، شهری خاکستری بود از دو رنگ سفیدوسیاه. اتومبیل‌‌های سفیدوسیاه، ساختمان‌های بی‌رنگ، تونل‌ها و زیرگذرهای تاریک و سیاه، حتی رنگ لباس مردم هم از این قاعده جدا نبود. کسالت و بی‌حوصلگی شهر را دربر گرفته بود و شهروندان تهرانی هم همیشه در فکر رهایی از این شهر ماشینی و غبارآلود بودند.
مقصد اصلی همه ما شهرهای سرسبز شمالی بود و طبیعتی که روح زنده و جاوید خود را با نگاهی به جان خسته بینندگان خود تزریق می‌کرد. طبیعتی که هم سلامت جسم را به همراه دارد و هم آرامش روح. اما شهر خاکستری دیروز، شهر سبز امروز است. شهری که در هر گوشه‌ای از آن بنگری چمن و درخت و گل‌و‌گیاه به چشم می‌خورد.
تکه زمین‌هایی که تا چند‌سال پیش محلی برای انباشت زباله‌ها ، مصالح ساختمانی و... بود، گذرگاه‌هایی که نقشی به‌جز ایجاد مسیری برای تردد رهگذران نداشتند، ساختمان‌هایی که فقط از دیوار و سقف و پنجره ساخته شده بودند، میادین و رمپ‌و‌لوپ‌هایی که تنها از آسفالت و گارد‌ریل و چند چراغ برای روشنایی حداقلی مسیر برخوردار بودند، امروز اما چشم‌نوازی می‌کنند و خستگی و کسالت را از جسم و روح‌مان می‌زدایند.
هر روز سر‌سبزتر از دیروز
هیچکس منکر این نیست که آدمی میل و گرایش به طبیعت و زیبایی‌های بصری دارد. برای همین است که در تعطیلی‌های یکی، دو روزه راه‌هایی که به شهرهای شمالی ختم می‌شود، به‌قدری شلوغ می‌شود که مسافران ساعت‌ها در ترافیک باید معطل شوند تا تنها مدت کوتاهی را در دل طبیعت بیاسایند.
اما 3، 4 سالی است که دلتنگی شهروندان تهرانی برای دیدن تکه‌ای از طبیعت کمتر شده و از حیاط خانه خود تا خیابان‌ها و بزرگراه‌ها و زیرگذرها و دیگر سازه‌های شهری می‌توانند طبیعت سرسبز را مشاهده کنند. مهندس مختاری، رییس سازمان فضای سبز و پارک‌های شهرداری تهران در این باره به همشهری‌زندگی می‌گوید:
«فضای سبز در سلامت روح و جسم انسان تاثیر مستقیمی دارد. با توجه به آلودگی هوای تهران و شلوغی این شهر طی 2، 3سال گذشته اقدامات زیادی در زمینه توسعه و نگهداری فضای سبز در شهر تهران انجام شده است. چند سالی است که مردم هر روز صبح که از خانه خارج می‌شوند، فعالیت کارگران شهرداری را می‌بینند و آخر روز که به خانه‌شان بر‌‌می‌گردند، تغییر و تحولاتی را در منطقه و محله سکونت خود شاهد هستند».
شهری بدون خزان زرد
شرایط اقلیمی کشورمان خشک و شهر تهران نیمه‌خشک است،به‌همین‌خاطر فضای سبز و گل و گیاه در اغلب فصول و ماه‌های سال دوام نمی‌آورند و از بین می‌روند. براین اساس، سازمان فضای سبز و پارک‌های شهر تهران اتاق فکری را با حضور اساتید و متخصصان امر فضای سبز تشکیل داده است که گونه‌های گیاهی ماندگار و سازگار با اقلیم شهر تهران را شناسایی و مورد‌بهره‌برداری قرار دهند.
مهندس مختاری در همین زمینه از تالیف مشترک کتابی با موضوع گونه‌های گیاهی سازگار با آب‌و‌هوای تهران خبر می‌دهد و می‌گوید: «با همکاری دانشگاه تهران کتابی تالیف شد و به عنوان دستورالعمل در اختیار مناطق 22گانه قرار گرفت تا براساس طرح «شهرسبز» در اغلب ماه‌های سال شهری سبز داشته باشیم.
بر‌همین‌اساس امسال شاهد بودیم که شهر تهران آن‌چنان خزانی نداشت و سرسبزی خود را حفظ کرده بود». او هم‌چنین با اشاره به شعار «اصلاح الگوی مصرف» می‌گوید: «علاوه‌بر عمر بالای گونه‌های گیاهی سازگار با اقلیم شهر، این بررسی‌ها کمک به‌سزایی در کاهش هزینه‌ها داشته است. در طرح «شهرسبز» سعی کردهایم از دوباره‌کاری‌ها و صرف هزینه‌های اضافی جلوگیری کنیم. به‌همین‌خاطر از کاشت چمن که هزینه نگهداری زیادی دارد در بیشتر موارد اجتناب کرده و گونه‌های گیاهی ماندگار را جایگزین آن کردهایم».
افقی نشد، عمودی...
فضای سبز و جنگل‌ها، سرمایه‌های ملی ما هستند و علاوه‌بر این‌که زیبایی و سلامت را به جامعه امروز می‌بخشند، آیندگان ما را نیز از این نعمت خدادادی بهره‌مند می‌کنند. مهندس مختاری با اشاره به سرمایه‌های فضای سبز شهر تهران می‌گوید: «فضای سبز و درختکاری جزو سرانه خدماتی محسوب می‌شوند و شهرداری تهران اعتباراتی را به این بخش اختصاص داده تا برنامه‌ریزی‌های لازم جهت تکمیل طرح جامع آب خام تهران و تهیه طرح جامع فضای سبز شهر تهران برای 20سال آینده تهران انجام شود».
رییس سازمان فضای سبز و پارک‌های شهر تهران با اشاره به افزایش سرانه فضای سبز به همشهری‌مسافر می‌گوید: «سرانه استاندارد هر شهروند برای داشتن فضای سبز، 15 تا 20 متر است و در‌حال‌حاضر سرانه عمومی فضای سبز درون‌شهری به 6/12متر‌مربع و برون‌شهری به 21متر رسیده که در بعضی نقاط از عدد استاندارد بالاتر است.
با این حال ما در تلاشیم تا با توجه به اقلیم آب‌و‌هوایی شهر تهران به سرعت این رقم را در تمام مناطق به استاندارد نزدیک کنیم. هم‌چنین برای اجرای طرح «شهرسبز» در مناطقی که بافت فشرده مسکونی دارد، تلاش کردهایم با اجرای فضای سبز عمودی در نمای ساختمان‌ها، این کمبود را جبران کنیم. مناطق 7، 10، 11 و 18 جزو این مناطق محسوب می‌شوند که از 3سال قبل به دستور دکتر قالیباف در دستور‌کار قرار گرفتند».
اراضی بدون معارض، سبز می‌شوند
شاید آمار دقیقی از این‌که چند درخت و چند متر‌مربع فضای سبز در شهر تهران وجود دارد در دست نباشد، اما با مقایسه تهران امروز و تهران چند‌سال قبل می‌توان متوجه افزایش فضای سبز و درخت شد. به گفته رییس سازمان پارک‌ها و فضای سبز کلان‌شهر تهران، شهر سبز شهری است روان و پاک و سبز.
این اتفاق با احداث بزرگراه‌ها و خیابان‌ها و دسترسی‌ها در حوزه حمل‌و‌نقل و توسعه فضای سبز و درختکاری در حوزه سازمان فضای سبز افتاده است. اگر همراه با افزایش خودروها، بزرگراه‌ها و خیابان‌هایی برای تردد آن‌ها احداث نمی‌شد، امروز امکان تردد در کلان‌شهر تهران وجود نداشت.
از سویی سازمان فضای سبز و پارک‌ها نیز از تمام موقعیت‌ها برای ایجاد فضای سبز استفاده کرد تا جایی که امروز به هر سوی شهر که بنگری، سرسبزی و طبیعت را خواهید دید. مهندس مختاری معتقد است: «مردم ما درخت و طبیعت را دوست دارند و به آن احترام می‌گذارند. بنابراین ما نیز از تمام اراضی بلامعارض در داخل و خارج شهر برای توسعه فضای سبز و درختکاری استفاده می‌کنیم تا هر روز شهروندان تهرانی مناظر سرسبز بیشتری را در مقابل چشم خود ببینند».
همشهری زندگی