این اولین گزارش او بود. او باید درباره کشور کنیا گزارش تهیه می‌کرد اما نگرانی و اضطراب زیادی داشت، به این خاطر من و همسرم نیز تلاش می‌کردیم مطلبی درباره موضوع گزارش او پیدا کنیم. اما مدتی بعد نگران شدیم، آیا ما باید همیشه به او کمک کنیم؟ آیا نباید به او اجازه دهیم تا خودش تحقیق کند؟ آیا به این ترتیب او از ما انتظار خواهد داشت نه تنها در این مورد بلکه در هر تکلیفی که به او می‌دهند، کمکش کنیم؟
نقش والدین
کارشناسان معتقدند مشق شب تکلیف شما نیست بلکه تکلیف فرزندتان است. آنها تاکید می‌کنند که کمک بیش از حد والدین، اعتمادبه نفس کودک را از بین می‌برد. انجام تکالیف نه‌تنها یک حس کفایت و شایستگی در کودک به وجود می‌آورد بلکه سبب می‌شود عادات مطالعه صحیح و مسئولیت‌پذیری و استقلال هم در او پرورش یابد.
به نظر می‌آید نقش والدین درس دادن به فرزندانشان نیست اما آنها می‌توانند با فراهم کردن فضای آرام برای مطالعه، کودک را دلگرم و تکالیفی را که انجام می‌دهد بررسی کنند.
گاهی ممکن است خودتان را در نبردی سخت با تکالیف درسی فرزندتان حس کنید. شاید کودک شما انشایی را با دستخطی بد و نگارش غلط بنویسد یا کاملا فراموش کند تکالیفش راانجام دهد. اما ناامید نشوید. در اینجا روش‌هایی به شما پیشنهاد می‌کنیم که می‌تواند تا حدودی به شما کمک کند:
- چطور می‌توانید به فرزندتان کمک کنید تا تکالیفش را فراموش نکند؟
همانطور که بسیاری از والدین می‌دانند، ممکن است اتفاقات بسیاری بین خانه و مدرسه روی دهد. شاید تکالیف در اتوبوس جا بماند و... یا شاید فرزندتان به شما بگوید تکلیف ندارد و بعدازظهر با ناراحتی بگوید یادش آمده باید یک انشاء برای فردا صبح آماده کند! در این مواقع باید به فرزند فراموشکار خود یک دفتر یادداشت بدهید یا با یک مقوا کیف او را به 2بخش تقسیم کنید و تکالیف روزانه را در قسمت جلوتر قرار دهید و تکالیف هفتگی و مربوط به پروژه یا گزارش را در قسمت عقب‌تر از آن بگذارید. در ضمن نام و شماره تماس همکلاسی‌های فرزندتان را نیز در جایی برای خود یادداشت کنید تا هنگامی که فرزندتان تکلیف را جا انداخت یا اشتباه نوشت از دوستش بپرسید. از معلم فرزندتان نیز کمک بخواهید و ساعات انجام تکالیف او را در جایی یادداشت کنید تا او نیز اطلاع داشته باشد که فرزندتان در خانه چه میزان مطالعه می‌کند و برای انجام تکالیفش چقدر وقت می‌گذارد.
- چطور می‌توانید فرزندتان را از تماشای بیش از حد تلویزیون و انجام بازی‌های رایانه‌ای و... منع کنید؟
روش خودتان را کنار بگذارید و دست از نصیحت کردن بیش از حد بردارید. احتمالا فرزند شما بازی و تلویزیون را به انجام تکالیف مدرسه ترجیح می‌دهد اما شما باید انجام تکالیف را در اولویت قرار دهید.
اگر می‌خواهید هر روز شما با بحث و سرزنش و نصیحت به فرزندتان سپری نشود، زمان مشخصی برای انجام تکالیف او در نظر بگیرید.فقط دقت کنید زمانی را انتخاب کنید که کودک خسته نباشد و آن‌قدر سرحال و با حوصله باشد که با دقت، تمام تکالیفش را انجام دهد، نه از سربی‌حوصلگی و انجام وظیفه. بعضی والدین جدول زمانبندی برای درس و بازی با فرزندشان مشخص می‌کنند؛ بعضی دیگر با فرزندشان قرارداد می‌بندند تا او در زمان و ساعت مشخصی تکالیفش را انجام دهد.
عده‌ای دیگر ساعت را سر زمان مشخص کوک می‌کنند تا هنگام شروع مطالعه زنگ بزند؛ اما اگر هریک از این روش‌ها فرزند شما را عصبانی یا ناراحت کند، مفید نیست.
مکانی برای مطالعه
جایی که بچه‌ها تکالیف خود را انجام می‌دهند مانند زمان آن مهم است. در نظر گرفتن جایی مخصوص مطالعه موجب سهولت و عادی شدن آن می‌شود. این منطقه می‌تواند یک میز تحریر یا گوشه‌ای از یک میز در اتاق شما باشد؛ طوری که هرچه می‌خواهد در دسترس داشته باشد تا دائم چیزی را گم نکند یا فریاد نزند: «مامان! پس این مدادپاک‌کن من کجاست؟ یا...»
آیا تا به حال توجه کرده‌اید هنگامی که به فرزندتان در انجام تکالیفش کمک می‌کنید، او از شما قدردانی نمی‌کند و در بسیاری از موارد حتی بیشتر عصبانی می‌شود؟ زیرا او شما را مانند پلیسی می‌بیند که مامور رسیدگی به تکالیف و وظایفش هستید و دائم از او ایراد می‌گیرید و سرزنش‌اش می‌کنید؛ بنابراین چطور توقع دارید با این شرایط از شما تشکر کند.
البته بهتر است در مقطع ابتدایی، هنگامی که فرزندتان مشغول انجام تکالیفش است، در کنارش باشید. حضور شما او را دلگرم می‌کند تا به کارش ادامه دهد و حس کند از جانب شما تأیید و حمایت می‌شود. بعضی از والدین همراه کودک می‌‌‌خوانند و می‌نویسند و درواقع انجام تکالیف به جای اینکه توسط کودک انجام شود، بین هر دوی آنها تقسیم می‌شود. برخی والدین نیز تصور می‌کنند که دادن رشوه و پاداش می‌تواند انگیزه‌ای برای کودکان باشد.
این رشوه‌ها می‌تواند ستاره، برچسب، تماشای برنامه‌های تلویزیون، بستنی، شکلات و... باشد؛ اما از همه بهتر رضایت و خشنودی درونی کودک است. این رضایت برای تمام کردن تکالیف کافی است؛ البته رضایت برای بچه‌های کم سن‌وسال معنای کمتری دارد اما اگر تصمیم دارید فرزندتان را تشویق کنید، از جوایز و پاداش‌های کوچک مانند برچسب یا عکس برگردان شروع کنید و به تدریج هم از تعداد آنها کم کنید.
البته برخی کارشناسان دادن هر نوع رشوه به کودک را به خاطر انجام تکالیفش رد کرده‌اند زیرا تکلیف مدرسه در واقع بخشی از مسئولیت کودک است. درست مانند بزرگترها که باید کار کنند، آنها نیز باید درس بخوانند و تکالیفشان را انجام دهند. بنابراین استفاده از پاداش باید به عنوان آخرین راه با دقت کامل صورت گیرد تا کودک تنها به خاطر گرفتن جایزه درس نخواند.
نظارت غیر مستقیم
بعضی از بچه‌ها هنگام انجام تکالیفشان بازیگوشی و شلوغ‌کاری می‌کنند و همه جا را به هم می‌ریزند، بنابراین والدین این کودکان باید نظارت بیشتری بر آنها داشته باشند:
- اگر فرزندتان هنگام درس خواندن تمرکز ندارد، سعی کنید با او درس بخوانید و مانند یک معلم از او درس بپرسید.
- از یک تقویم رومیزی استفاده کنید و هر مرحله از انجام تکالیفش را در آن یادداشت کنید و علامت بزنید.
- اگر تکالیف درسی او بیش از اندازه مشکل بود و فرزندتان نمی‌توانست به تنهایی آن را انجام دهد، شما می‌توانید فقط به او کمک کنید، نه اینکه به‌جای او تکلیفش را انجام دهید.
- وقتی فرزندتان از درسی مانند ریاضی وحشت دارد، می‌توانید روش ساده‌ای برای حل تمرینات برای او در نظر بگیرید مثلا اگر 40 تمرین ریاضی داشته باشد، به او پیشنهاد کنید آنها را 5 تا5 تا حل کند.
بعد از اینکه 5تای اول را حل کرد، زمانی را برای استراحت او در نظر بگیرید یا چیزی برای خوردن به او بدهید و همین‌طور ادامه دهید تا آخرین پنج‌تایی را حل کند. بدین ترتیب کمتر خسته می‌شود و زمان زودتر برایش می‌گذرد. بعضی کودکان هر شب تکالیفشان را با ناراحتی و گریه‌وزاری تمام می‌کنند، در این صورت باید ببینید آیا مشکل خاصی دارند؟
آیا آنها معلم یا مدرسه‌شان را دوست ندارند در محیط مدرسه ناراحتی‌ای دارند یا...؟ گاهی نیز ترس از مشق شب به دلیل توقع زیاد بعضی معلمان است. اگر فرزند شما چنین وضعیتی دارد با والدین دیگر دانش‌آموزان صحبت کنید تا بفهمید آیا بچه‌های دیگر نیز همین مشکل را دارند؟ سپس می‌توانید با معلم فرزندتان صحبت کنید و از او هم در این زمینه کمک بگیرید و متوجه شوید اشکال کار در کجاست.
سعی کنید فرزندتان از ابتدای شروع تحصیل، تنها به کتاب‌های مدرسه و انجام مشق شب اکتفا نکند و در کنار آنها از مجلات مخصوص کودکان، کتاب‌هایی مانند فرهنگ لغات کودکان، اطلس جغرافیایی، دایره‌المعارف و... استفاده کند. بدین‌ترتیب هم اطلاعاتش بالاتر می‌رود و هم به مطالعه و یادگیری علاقه بیشتری نشان خواهد داد.
در واقع میزان علاقه‌مندی کودکان به مطالعه تاثیر زیادی در چگونگی شکل‌گیری الگوی مورد استفاده آنها برای مطالعه در آینده خواهد داشت. شما هرچقدر بیشتر بتوانید کودکان را جذب مطالعه کنید، احتمال اینکه در آینده نیز بیشتر به مطالعه روی بیاورند بیشتر است اما اگر آنها را به نوعی خسته و دلزده کنید کم‌کم علاقه‌شان برای مطالعه رو به کاهش می‌گذارد.
cosmpolitan.com