4روز پس از فرار آخرین شاه پهلوی در 26دی57، نخستین بار بین مردم خبرهایی از بازگشت امام شنیده شد. پس از آن با گسترش قیام مردمی، امام(ره) در پیامی عزم خود را مبنی بر بازگشت به ایران اعلام کردند.
شاپور بختیار رئیس دولت وقت، با سرکوب قیام مردم مخالفت خود را با بازگشت امام(ره) اعلام کرد و دستور داد فرودگاههای کشور به روی امام بسته شود. در پی انتشار این دستور مردم خشمگین، به خیابانها ریختند و با تحصن و شعار، دولت بختیار را مخاطب قرار دادند.
امام خمینی(ره) روز پنجشنبه پنجم بهمن- روزی که از بازگشت ایشان به ایران جلوگیری شد- در مصاحبهای گفتند: من از ایرانیانی که با من همراهی کردهاند متشکرم. من میخواستم فردا را در میان ملت باشم و هر رنجی که آنها میبرند من هم با آنها باشم. لکن دولت خائن از این امر مانع شده و همه فرودگاههای ایران را بست. من پس از باز شدن فرودگاهها، بلافاصله به ایران خواهم رفت.
ایشان با بیان اینکه مردم آرامش خود را حفظ کنند، تاکید کردند: من از همه ملت ایران تشکر میکنم و در نخستین فرصت پیش مردمم به ایران خواهم رفت تا با آنها یا کشته شوم و یا حقوق ملت را بگیرم که به ملت برگردانم.
پس از آن بختیار مدعی میشود که قرار است با امام ملاقات کند. امام بلافاصله ادعای آخرین نخستوزیر حکومت پهلوی را تکذیب کردند و مردم را از فریبکاریهای او بر حذر داشتند. در همین زمان رئیس شورای سلطنت در پاریس ضمن استعفا اعلام کرد که شورای سلطنت غیرقانونی است.
یکهفته اعتراض مردمی بختیار را وادار به عقبنشینی و گشایش فرودگاهها کرد.
سرانجام روزنامههای عصر 11بهمن خبر دادند: امام فردا در تهران است. صبح روز بعد خبری دیگر بین مردم شنیده شد: هواپیمای ایرفرانس حامل امام(ره) به تهران نزدیک میشود.
تلویزیون آماده پخش مستقیم مراسم استقبال بود و لحظه ورود ایشان را به معرض نمایش گذاشت که ناگهان با اشغال تلویزیون توسط گارد، برنامه سیما قطع و سرود شاهنشاهی پخش شد که این امر خشم عمومی را برانگیخت.
امام(ره) در نخستین سخنرانی خود در فرودگاه مهرآباد گفتند: ما باید از همه طبقات ملت تشکر کنیم که این پیروزی تا اینجا به واسطه وحدت کلمه بوده است. وحدت کلمه مسلمین، همه، وحدت کلمه اقلیتهای مذهبی با مسلمین، وحدت دانشگاه و مدرسه علمی، وحدت طبقه روحانی و جناح سیاسی.
باید ما همه این رمز را بفهمیم که وحدت کلمه رمز پیروزی است و این رمز پیروزی را از دست ندهیم و خدای نخواسته شیاطین بین صفوف شما تفرقه نیندازند. من از همه شما تشکر میکنم و از خدای تبارک و تعالی سلامت و عزت همه شما را طالب و از خدای تبارک و تعالی قطع دست اجانب و ایادی وابسته به آنها را خواهان هستم.
امام از فرودگاه مستقیما راهی بهشتزهرا شدند تا در میان خیل عظیم جمعیت منتظر بر مزار شهیدان انقلاب اسلامی سخنرانی کنند. ساعتها طول کشید تا اتومبیل حامل امام این فاصله 33 کیلومتری را از بین مردمی که به خیابان ریخته بودند، طی کند. روی سقف اتومبیل، جوانان عضو کمیته استقبال قرار داشتند و از مردم میخواستند که راه را بازکنند. امام(ره) در بهشت زهرا و در جایی که هزاران شهید خفته بودند، خبر دادند که به رهبری ایشان، دولت تشکیل خواهد شد.
ایشان با اشاره به شاه مخلوع تاکید کردند: ما میگوییم که خود آن آدم، دولت آن آدم، مجلس آن آدم، تمام اینها غیرقانونی است و اگر ادامه به این بدهند، اینها مجرمند و باید محاکمه بشوند و ما آنها را محاکمه میکنیم. من دولت تعیین میکنم. من تویدهن این دولت میزنم. من دولت تعیین میکنم. من به پشتیبانی این ملت، دولت تعیین میکنم. من به واسطه اینکه ملت مرا قبول دارد...
صدای تشویق و تایید مردم، سخنرانی را قطع کرد. صدای دستها بهاللهاکبر تبدیل شد. 10روز پس از آن، با خروج شاپور بختیار، باقیمانده نظام سلطنتی رخت بر بست و در 22بهمن، مردم خبری دیگر را به یکدیگر تبریک میگفتند؛ خبر پیروزی انقلاب اسلامی.