و به‌منظور مهار این پدیده،اعتبارات قابل توجهی برای مالچ پاشی در عراق اختصاص داده‌اند، یک استاد دانشگاه می‌گوید مطالعات میدانی و تحقیقات آزمایشگاهی حاکی از‌آن است که این ریزگردها منشأ داخلی دارد.
دکتر حسین آخانی، استاد دانشگاه تهران، در این باره به همشهری گفت: در مورد منشأ ریزگردها 2نظریه وجود دارد: نظریه‌ای که تأکید می‌کند منشأ این ریزگردها عربستان، سوریه و حتی شمال آفریقاست و روی این نظریه تبلیغ گسترده‌ای شده است، اما نظریه دوم، برداخلی‌بودن منشأ ریزگردها تأکید می‌کند.
براساس این نظریه، منشأ ریزگردها مناطق تالابی مجاور مرز ایران و عراق به‌ویژه تالاب هورالعظیم اعلام شده اما برای هیچ‌یک ازدیدگاه‌ها دلایل علمی ارائه نشده و این وظیفه دستگاه‌های دولتی بود که با روش‌های شناخته شده علمی برای شناسایی منشأ ریزگردها اقدام کنند.
این پژوهشگر منابع طبیعی، از آزمایش نمونه‌هایی از ریزگردهای منطقه‌ای در جنوب خوزستان – نزدیکی مرز عراق- خبر داد و گفت: این نمونه‌ها را برای آزمایش از خوزستان به تهران منتقل کردیم.
آزمایش‌های متعددی که با میکروسکوپ الکترونیکی صورت گرفت نشان داد داخل ریزگردها، دیاتوم (Diatom)، نوعی جلبک که در آب‌های شور و شیرین دیده می‌شود، وجود دارد. علاوه براین، ریزگردها حاوی نوعی زئوپلانکتون به نام استراکد (Ostracod) است.
این یافته‌ها ثابت می‌کند ریزگردها منشأ تالابی دارند نه بیابانی. درعین حال برای شناسایی دقیق این جلبک‌ها و اینکه به چه گونه‌ای تعلق دارند و منشأ آنها آب شور یا شیرین است، از محققان و پژوهشگران دانشگاه‌های معتبر خارجی درخواست کمک کرده‌ایم که خوشبختانه با مساعدت آنها برای رمزگشایی از این پدیده، نمونه‌های مذکور در دست بررسی و تحقیق است و منتظر نتایج بررسی‌های پژوهشگران خارجی هستیم.
آخانی در عین حال، نتیجه تحقیقات را تا مقطع کنونی بسیار مهم عنوان کرد و افزود: این تحقیقات گرچه کامل نشده، اما تا همین مقطع، نشان می‌دهد که ریزگردهایی که در آسمان کشور ما دیده می‌شود بدون هیچ تردیدی منشأ تالابی دارند و به احتمال قوی از تالاب هورالعظیم در جنوب ایران وعراق نشات می‌گیرند.
براین اساس، خاستگاه ریزگردها نمی‌تواند مناطق دوردستی نظیر عربستان و شمال آفریقا باشد زیرا اساسا در این مناطق، تالابی وجود ندارد. نکته علمی دیگری که وجود دارد اینکه عمده ریزگردهایی که در آسمان کشور ما مشاهده می‌شوند رسی هستند.
خاک‌های رسی هم با توجه به اینکه از جنس رسوب هستند دانه‌هایشان بسیار ریز است. در حالی که تپه‌های ماسه‌ای که در بیابان‌های عربستان و آفریقا وجود دارد دانه‌هایشان در مقایسه با خاک رس بسیار درشت‌تر است به همین دلیل امکان جابه‌جایی این ماسه‌ها در مسافت طولانی وجود ندارد. این درصورتی است که ریزگردها نه‌تنها در استان‌های مرزی بلکه در آسمان تهران هم دیده شده‌اند.
این در حالی است که رئیس سازمان هواشناسی کشور از شناسایی 6 کانون اصلی وقوع پدیده گردوغبار در منطقه و مهار یکی از این کانون‌ها در کشور عراق با همکاری ایران خبر داد و پیش‌بینی کرد که پدیده گرد و غبار در عراق تشدید شود.
بهرام صناعی در گفت‌وگو با مهر با بیان اینکه عمده پدیده گردوغبار از کشورهای غرب ایران سرچشمه می‌گیرند، گفت: دولت عراق با تخصیص اعتبار 45 میلیون دلاری سعی در مهار یکی از کانون‌های عمده گردوغبار دارد.
وی با بیان اینکه هیأتی از مسئولان دخیل در این پدیده از ایران دیدن کردند و در جریان این پدیده در کشور قرار گرفتند، افزود: این هیأت پس از بازدید از پیشرفت‌های ایران در زمینه کنترل پدیده گردوغبار تصمیم گرفتند تا یکی از کانون‌های اصلی پدیده گردوغبار را با همکاری کارشناسان ایران از طریق مالچ‌پاشی کنترل و مهار کنند.
معاون وزیر راه‌وترابری با اشاره به شناسایی کانون‌های وقوع پدیده گرد و غبار توسط ستاد خشکسالی کشور اظهارداشت: براساس تحقیقات به عمل آمده، 6 کانون اصلی شناسایی شد که همگی آنها در کشورهای غربی ایران بودند.
رئیس سازمان هواشناسی کشور تصریح کرد: 4 کانون اصلی در عراق، یک کانون اصلی در سمت شرقی سوریه ویک کانون اصلی دیگر در عربستان قرار دارد؛ ضمن اینکه گاهی این پدیده از کشورهای اردن یا کویت سرچشمه می‌گیرد.
