شنبه ۲۶ تیر ۱۳۸۹ - ۰۷:۳۰
۰ نفر

مریم غفاری: کارشناسان سلامت، مصرف لبنیات غیرپاستوریزه را مهم‌ترین راه ابتلا به تب مالت عنوان می‌کنند و معتقدند با توجه به شروع فصل گرما و آغاز سفرهای تابستانی باید از مصرف لبنیات غیرپاستوریزه به‌خصوص بستنی‌های سنتی و غیرپاستوریزه خودداری کرد.

 بیماری تب مالت به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بیماری‌های مشترک انسان و دام محسوب می‌شود و این بیماری از حیواناتی نظیر گاو، گوسفند یا بز آلوده به انسان انتقال پیدا می‌کند و انتقال انسان به انسان ندارد. تب مالت روی اعضای خون‌ساز بدن مانند مغزاستخوان، گروه‌های لنفاوی، کبد و طحال تأثیر می‌گذارد.

علائم این بیماری در تب مالت حاد به‌طور ناگهانی ظاهر می‌شود که شامل لرز، تب‌متناوب (تب و لرز) تعریق و خستگی است. تب مالت به سه نوع حاد، متوسط و مزمن تقسیم می‌شود که در نوع حاد به‌طور ناگهانی بیمار دچار تب، لرز، درد عضلات و سردرد می‌شود و بعد از مدتی دردهای مفصلی هم به آنها اضافه می‌شود. در نوع مزمن، بیمار معمولا شب‌ها عرق‌‌ریزی و کاهش وزن دارد، بی‌اشتها می‌شود، کبد و طحالش بزرگ می‌شود و کمردرد و دردهای عضلانی پیدا می‌کند. تشخیص این بیماری به کمک آزمایش خون است.

همچنین برای درمان این بیماری لازم است بیمارانی که یک هفته بیشتر تب آنها طول می‌کشد حتما برای بررسی تب مالت به پزشک مراجعه کنند. افراد مبتلا،  تحت درمان‌های دارویی قرار می‌گیرند و معمولا بهبود می‌یابند اما درمان آن به‌علت اینکه این باکتری داخل سلول زندگی می‌کند و آنتی‌بیوتیک‌ها به‌راحتی داخل سلول نمی‌شوند طولانی است. لذا بیماران حداقل 6 تا 8هفته درمان ضد‌میکروبی را با دو نوع دارو دنبال می‌‌کنند.

متخصصان عفونی اعلام کرده‌اند بیماری تب مالت  در مصرف‌کنندگان مواد لبنی آلوده، جمعیت روستایی، دامداران، افرادی که در آزمایشگاه‌ها و با نمونه‌های این بیماری سرو کار دارند، شایع‌تر از دیگران است.

پزشکان به همه مردم توصیه می‌کنند برای پیشگیری از این بیماری افزون بر رعایت نکات بهداشتی در تماس با دام، به‌طور جدی از مصرف لبنیات آلوده و غیرپاستوریزه خودداری کنند.

لبنیات غیر پاستوریزه همچنان خطر آفرین

رئیس اداره بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوان وزارت بهداشت با توجه به آغاز سفرهای تابستانی نسبت به انتقال تب مالت به‌عنوان یک بیماری عفونی جدی هشدار داد. تب مالت یک بیماری عفونی شایع محسوب می‌شود که مهم‌ترین علت ابتلای انسان به این بیماری، مصرف محصولات لبنی و فراورده‌های دامی سنتی و غیرپاستوریزه است به‌طوری که سالانه 13هزار مورد ابتلا به تب مالت توسط وزارت بهداشت ثبت می‌شود که البته آمار واقعی چندین برابر این تعداد است.

دکتر محمدرضا شیرازی، با بیان اینکه تب مالت همیشه در کشور وجود دارد ولی با نادیده گرفتن واکسیناسیون دام‌ها شیوع آن شدت می‌یابد، به شیوع بالای این بیماری در استان‌های دامپرور کشور همچون اصفهان، کردستان، آذربایجان شرقی و غربی اشاره کرد و افزود: آمار از کار افتادگی ناشی از ابتلا به این بیماری بیش از میزان مرگ‌ومیر آن است.

گزارش‌های سازمان بهداشت جهانی حاکی از آن است که از میان یک‌هزار و 709 عامل بیماری‌زا، 832 عامل یعنی 49درصد آنها از طریق حیوانات به انسان منتقل می‌شوند؛ این در حالی است که در ایران فراورده‌های لبنی و گوشت آلوده، شایع‌ترین موادغذایی‌ای  هستند که موجب ابتلای انسان به بیماری‌هایی نظیر تب مالت، سیاه زخم، بیماری‌های انگلی و... می‌شوند. 

شیرهای فله‌ای!

ثریا نواب پور، کارشناس صنعت شیر با تأکید بر آلودگی شیر خام، از مصرف این نوع شیر و فراورده‌های لبنی سنتی به‌عنوان مهم‌ترین علت ابتلا به تب مالت نام می‌برد و از مسئولان وزارت بهداشت درخواست می‌کند تا عرضه شیر خام در کشور را که به‌صورت فله‌ای به فروش می‌رسد ممنوع کنند و متقاضیان تنها از محصولات صنعتی دارای استانداردهای بهداشتی استفاده کنند. او می‌گوید: بسیاری از شیرهای خام که به‌دلیل منطبق نبودن با استانداردها از سوی کارخانه‌ها برگشت می‌خورد توسط دامدار به‌صورت فله‌ای به فروش می‌رسد.

به گفته نواب‌پور، هرچند خریداران، شیر خام را می‌جوشانند ولی شیر خام ممکن است دارای مواد افزودنی غیرقابل تشخیص برای مصرف‌کننده باشد. از طرف دیگر برخی محصولات مانند خامه‌های سنتی، کشک، ماست و سایر فراورده‌های لبنی فله‌ای به‌دلیل پاستوریزه نبودن و امکان آلودگی‌های میکروبی، سبب انتقال میکروب به مصرف‌کننده و بیماری مصرف‌کننده می‌شود.

متأسفانه مردم با این تصور که تقلب در کارخانه‌ها صورت می‌گیرد، اعتماد بیشتری به محصولات فله‌ای داشته و فراورده‌های لبنی را که عمل پاستوریزاسیون در آنها انجام نشده است به‌عنوان محصولات سنتی با اعتماد بیشتری مصرف می‌کنند؛ این در حالی است که از سال1930 میلادی روش پاستوریزاسیون برای سالم‌سازی‌ شیر در کشورهای صنعتی معمول شد و از آن به بعد عرضه شیر خام پیگرد قانونی دارد  اما متأسفانه در کشور همچنان شاهد عرضه شیر خام هستیم که این مسئله در شهرستان‌ها بسیار بیشتر از تهران به چشم می‌خورد.

20 دقیقه بجوشان!

متخصصان توصیه می‌کنند، مردم ماده لبنی‌ای  که از سلامت آن اطمینان ندارند مصرف نکنند. مواد لبنی باید دارای نشان پاستوریزه باشند، در غیراین صورت نباید مصرف شوند. همچنین لازم است که شیر قبل از مصرف حداقل 20دقیقه جوشانده شود تا از سلامت آن اطمینان کامل حاصل شود.  از طرف دیگر، آموزش مردم به‌ویژه روستاییان و افرادی که به‌صورت مستقیم با دام در ارتباط هستند، بسیار مهم است. لازم است این افراد در رابطه با نگهداری دام‌ها و چگونگی تهیه پنیر، شیر و خامه آموزش‌های لازم را دریافت کنند.

نتیجه کلی آخرین بررسی‌ها نشان می‌دهد:
1- بیماری در تمام سنین وجود دارد، ولی وفور آن در سنین 45- 15سالگی است؛ یعنی نیروی فعال و کارآمد کشور درمعرض خطر این بیماری هستند.
2- بیماری در هر دو جنس دیده می‌شود، ولی با اختلاف کمی در مردان (55درصد) بیشتر از زنان (45درصد) است.
3- این بیماری را نمی‌توان منحصراً یک بیماری شغلی محسوب کرد، ولی شغل به‌عنوان یک عامل خطر در ابتلا به بیماری مطرح است.
4- این بیماری در تمام فصول وجود دارد، اما در فصل بهار و تابستان، یعنی فصل زایش و شیردهی دام‌ها بیشتر دیده می‌شود.

راه‌های سرایت بیماری

این بیماری به 3 طریق از دام به انسان منتقل می‌شود:
1) مصرف محصولات لبنی خام یا غیرپاستوریزه، به‌ویژه شیر خام، پنیر تازه و خامه؛
2) از راه خراش پوست و تماس مستقیم با خون و گوشت تازه حیوان آلوده؛
3) از راه استنشاق هوای آلوده به گردوخاک آغشته به مدفوع و ادرار دام اصطبل و آزمایشگاه.

راه‌های دیگر انتقال بیماری تب‌مالت، شامل پاشیدن اتفاقی واکسن زنده بروسلا به داخل چشم حین واکسیناسیون حیوان یا پاشیدن مایع آمنیوتیک حیوان بیمار موقع زایمان به چشم و بینی یا دهان دامپزشک و بالاخره از طریق انتقال خون و پیوند مغز استخوان در افراد  است.

کد خبر 111737

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار پزشکی

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز