محمد ملاحسینی: شهر زیرزمینی نوش آباد در ۸ کیلومتری شمال کاشان در استان اصفهان قرار دارد
اسم محلی‌اش «اویی» است. یک شهر زیرزمینی دست‌کن که راهروها و اتاق‌های متعددی دارد. این شهر یکی از منحصر به فردترین شهرهای زیرزمینی جهان است که پیشینه‌اش به دوران پیش از اسلام باز می‌گردد.
این شهر زیر زمینی که به صورت اتفاقی طی ساخت و ساز یکی از خانه‌های شهر نوش‌آباد کشف شد، به منظور حفاظت ساکنان شهر در جنگ‌ها و غارت‌های محلی به ویژه به هنگام حمله ی مغول استفاده می‌شده.
این شهر در 3 طبقه در زیر زمین با عمق بین 4 تا 18 متر ساخته شده و در ابعاد هزاران متر مربع در زیر بافت کنونی شهر نوش آباد گسترده است.
راه‌های ورودی به این پناهگاه در محل های پر رفت و آمد شهر مانند بازار، قنات، مساجد و بعضا خانه ها قرار داشته تا در صورت بروز خطری مردم بتوانند به سرعت از گزند نیروی مهاجم در امان بمانند.
ورودی‌های در نظرگرفته شده به صورت هنرمندانه ای پس از عبور از آن پوشیده می شدند به گونه ای که هیچ اثری از آنها به چشم نخورد.
هر کدام از این طبقه‌ها به وسیله چاه‌های عمودی به هم ارتباط دارند. برای ساخت این شهر زیرزمینی هیچ گونه مصالحی به کار نرفته است و به نظر می‌رسد تا اواخر دوره قاجار هم مورد استفاده قرار می‌گرفته.
فضای داخلی علاوه بر اتاق‌های تو در تویی که به وسیله ی راهروهای خاص به یکدیگر متصل می‌شوند، شامل دست‌شویی‌ها، محل هایی برای قراردادن چراغ به منظور تامین روشنایی و همچنین ساختارهایی برای به دام انداختن دشمن در صورت ورود به این پناهگاه است.
سفال‌هایی مربوط به قرن هفتم هجری قمری از نوش‌آباد به دست آمده ولی احتمالاً قدمت آن به قبل از اسلام برمی‌گردد. این شهر زیرزمینی محلی برای اختفا از دست دشمنان و ادامه زندگی در زمان محاصره بوده است.
چنانکه می‌گویند مردم نوش‌آباد در زمان قاجار از ترس راهزن معروفی به نام «نایب حسین» به آن پناه می‌بردند. همچنین در زمان حمله مغول مورد استفاده قرار گرفته و شاید در زمان ساسانیان محل مخفی شدن اقلیت‌های مذهبی بوده است.
در نزدیکی این دالان‌های تودرتوی زیرزمینی یک قلعه روی زمین قرار گرفته که به قلعه «سیزان» معروف است و به احتمال زیاد از درون این قلعه راهی به شهر زیرزمینی وجود دارد.
