به گزارش خبرگزاری مهر، از زمان ارائه نظریه تکامل تا کنون دانشمندان در تلاش بوده‌اند روند این پدیده را بر روی انسان درک کنند و دریابند که آیا انسان در بخشی از این روند از تکامل بازمانده است یا نه؟
دانشمندان معتقدند انسان‌ها با انطباق دادن خود با تغییرات شدید زیست محیطی با استفاده از قوه ابتکار و هوشمندی خود را در روند تکامل متوقف کرده‌اند. به گفته "استفان جی گولد" یکی از بزرگ‌ترین بیولوژیست‌های تکاملی طی دوره‌ای چهار یا پنج هزار ساله هیچ تغییر بیولوژیکی در انسان‌ها رخ نداده و هرآنچه که به نام فرهنگ و تمدن می‌شناسیم با بدن و مغزی یکسان و مشابه امروز ساخته شده‌اند.
با این حال اکنون آشکار شده است که وی به همراه بسیاری دیگر از بیولوژیست‌ها در اشتباه بوده‌اند. توانایی در ترسیم نقشه ژنتیکی انسان توانست درک بشر را از روند تکامل انسان متحول سازد. دانشمندان با مقایسه DNA هزاران انسان در سرتاسر جهان دریافتند که چه تنوع ژنتیکی میان انسان‌ها وجود دارد و این به آن معنی است که دانشمندان می‌توانند روند متفاوت تکاملی را میان انسان‌های مختلف مشاهده کنند.
پردیس ثابتی متخصص ایرانی ژنتیک در دانشگاه هاروارد می‌گوید: ما نشانه‌های به ثبت رسیده گذشتگانمان هستیم و از این رو می‌توانیم با نگریستن به DNA انسان‌های امروزی روند تکاملی آنها را تا زمان کنونی مورد بررسی قرار دهیم. این بسیار هیجان انگیز است. ما جمع آوری قطعات اطلاعات را برای دست پیدا کردن به چنین تصویر یکپارچه و واضحی از انسان آغاز کرده‌ایم.
ثابتی در مطالعات اخیرش موفق به کشف 250 منطقه از ژنوم انسان شده است که طی 10 هزار سال گذشته با استفاده از انتخاب طبیعی به تغییرات خود ادامه داده‌اند. برخی از آنها از قبیل رنگ پوست آشکار هستند اما برای مثال متابولیسم ما به گونه‌ای تغییر پیدا کرده است که امروز انسان می‌تواند مواد غذایی را هضم کند که در گذشته قادر به هضم آنها نبوده است، همچنین تغییراتی در تنظیمات حرارتی بدن انسان به وجود آمده است به صورتی که تمدن‌هایی در ارتفاعات شکل گرفته است بدن آنها به گونه‌ای انطباق یافته تا بتوانند در شرایط کمبود اکسیژن به زندگی خود ادامه دهند.
با این همه برخی تغییرات از قبیل کاهش میزان مرگ و میر نوزادان نسبت به چند صد سال پیش می‌تواند به این معنی باشد که در صورتی که انتخاب طبیعی متوقف نشده باشد، سرعت آن کاهش پیدا کرده است. همچنین تحقیقات محققان دانشگاه ییل بر روی روند تکاملی انسان نشان می‌دهد روند تکامل در انسان‌ها متوقف نشده، بلکه مسیری متفاوت و شگفت انگیز را در پیش گرفته است: انتخاب طبیعی انسان‌ها را به سویی پیش می‌برد که قد آنها کوتاه‌تر شده و وزن آنها افزایش پیدا خواهد کرد.
با این همه این روند برای ابد ادامه نخواهد داشت بلکه به صورت دوره‌ای در میان نسل‌ها رخ داده و دوباره از روند تکاملی خارج خواهد شد. از این رو این گونه به نظر می‌رسد که سیر تکامل در میان انسان‌ها پایانی نخواهد داشت اما مشخص نیست ادامه پیدا کردن این روند انسان را به کجا خواهد کشاند.
از سویی دیگر انسان‌ها در تلاش‌اند این روند را تحت کنترل خود درآورند و این تلاش آینده تکامل را ناشناخته‌تر می‌کند. برای مثال موسسه باروری در لس آنجلس آمریکا در تلاش است جنین‌ها را به گونه‌ای تحت نظر داشته باشد تا بتواند از عدم حضور بیماری‌های ژنتیکی در آن اطمینان حاصل کند. این موسسه به پدر و مادر امکان می‌دهد جنسیت، رنگ مو و رنگ چشم فرزند خود را انتخاب کنند.
دانشمندان باور دارند مهندسی ژنتیک در آینده انسان‌ها نقشی بسیار مهم به عهده خواهد داشت و اینگونه به نظر می‌رسد که فرهنگ و فناوری‌هایی از قبیل مهندسی ژنتیک می‌تواند جهان را بیشتر از روندی مانند انتخاب طبیعی دستخوش تغییرات کند، در واقع این فناوری‌ها هستند که روند تکامل انسان را پیش می‌برند. به بیانی دیگر طبیعت در هدایت روند تکامل آینده انسان هیچ نقشی نخواهد داشت و این انسان است که کنترل این فرایند را به عهده خواهد گرفت.
