در شرایطی که هنوز پس‌لرزه‌های ناشی از شوک آزادسازی قیمت حامل‌های انرژی و هدفمندی یارانه‌ها بر بخش‌های تولیدی اقتصاد ایران احساس می‌شود، تشدید رکود اقتصادی چه تبعاتی بر وعده‌های اقتصادی دولت از جمله ایجاد2.5 میلیون شغل در سال90 خواهد داشت؟ دراین باره با دکتر احمد میدری اقتصاددان و استاد دانشگاه گفت‌وگو کردیم.
- علت اصلی کند‌شدن نرخ رشد اقتصادی ناشی از چه عواملی می‌تواند باشد؟
یکی از دلایل اصلی کند شدن نرخ رشد اقتصادی، اجرای قانون هدفمندی یارانه‌هاست چرا که هزینه تولید افزایش و توان بنگاه‌های اقتصادی کاهش یافته است و افت تقاضا باعث کند شدن عرضه داخلی شده است.
- علت دیگری هم می‌تواند باعث کندی رشد اقتصادی شده باشد؟
بله. نظام بانکی کشور به خاطر مطالبات معوق نتوانسته است منابع مالی لازم را در اختیار بنگاه‌های اقتصادی قرار دهد و افزون بر این بخشی از بودجه عمرانی دولت به هدفمندی یارانه‌ها اختصاص یافته است و افت هزینه‌های عمرانی دولت به تشدید رکود اقتصادی و کاهش تولید منجر شده است.
- آیا در کوتاه مدت رونق به اقتصاد ایران برمی‌گردد؟
پیش‌بینی‌های اقتصادی ایران بیشتر تکیه بر درآمدهای نفتی دارد، از سوی دیگر با توجه به عدم‌تحقق وعده دولت مبنی بر جبران هزینه‌های ناشی از هدفمندی یارانه‌ها در بخش تولید و کمک به صنایع و نیز افزایش حجم واردات، بعید می‌دانم بخش‌های واقعی اقتصاد رشد را افزایش دهند.
- کاهش رشد اقتصادی در سال89 نسبت به 88 چه دلیلی می‌تواند داشته باشد؟
رشد اقتصادی کشور در نیمه دوم سال، خودش را نشان می‌دهد؛ چرا که منابع مالی بیشتر در نیمه دوم هر سال تزریق می‌شود و در سال89 تاخیر در تخصیص منابع مالی و شوک ناشی از هدفمندی یارانه‌ها و همچنین کاهش درآمدهای نفتی به کندتر شدن نرخ رشد اقتصادی کشور کمک کرد.
- کندی رشد اقتصادی و شتاب تورم چه پیامدهایی برای اقتصاد دارد؟
به‌طور حتم مشکلات با رکود تورمی موجود تشدید خواهد شد و نرخ بیکاری افزایش خواهد یافت. البته یکی از عواملی که می‌تواند رکود تورمی را تشدید کند، نوسان شدید نرخ ارز در یک‌سال اخیر است؛ چرا که هرچند تغییرات نرخ ارز بخشی از کسری بودجه دولت را جبران کرده اما تأثیر منفی روی بخش‌های تولیدی گذاشته و افق برنامه‌ریزی را برای فعالان اقتصادی کوتاه مدت کرده است.
- بسته‌های نجات برای تولید می‌تواند رونق را به این بخش‌ها برگرداند؟
تحقق این وعده‌ها همیشه محل سؤال بوده است و چندین بار گفته‌اند 13هزار میلیارد تومان در اختیار وزارتخانه‌ها قرار می‌گیرد تا به تعهداتشان عمل کنند اما اقدام خاصی صورت نگرفته است و همین مسئله درخصوص اختصاص بودجه جبران هدفمندی یارانه‌ها و تخصیص بودجه عمرانی، مصداق دارد و فکر می‌کنم بسته‌های نجات تولید هم به‌طور کامل اجرا نخواهد شد.
- درصورت تداوم رکود توأم با تورم، ایجاد2.5 میلیون شغل شدنی است؟
غیرممکن است که دولت بتواند با رشد کنونی اقتصاد 2.5 میلیون شغل تا سال آینده ایجاد کند چه برسد به امسال؛ چرا که این میزان اشتغال بیش از ظرفیت فعلی اقتصاد کشور است به‌ویژه اینکه هم‌اکنون خیلی از بنگاه‌های موجود اقتصادی در حال کاهش و تعدیل نیروی کار خود هستند. بنابر این تحقق وعده 2.5 میلیون شغل بسیار بعید است.
