دوشنبه ۹ مرداد ۱۳۸۵ - ۱۶:۱۸
۰ نفر

همشهری آنلاین: در دوران ریاست جمهوری کلینتون برای مقابله با ناکارایی و دیوان سالاری حاکم بر دولت فدرال و دولت‌های محلی ایالات متحده، کمیته‌ای به ریاست معاون او «گور» تشکیل شد. کمیته با دیدی نقادانه رویه‌ها و سنت های مالوف دولتیان را نگریست و یافته‌های خود را در گزارش به رئیس جمهور تسلیم کرد.

 آن گزارش، تقریبا به هنگام، به همت روزنامه همشهری، ابتدا به شکل سلسله مقالات و سپس به صورت کتابی به نام «نبرد با بوروکراسی» منتشر شد (که اینک نایاب است).

در دوران تهیه گزارش، دستیار گور و فراهم آوردنده‌اصلی آن گزارش دیوید اوزبرن بود که مشاور رهبران و مدیران ارشد آمریکا است. پس از پایان گرفتن کار، اوزبرن تیم  تحقیق را از نو سامان داد و در جست‌وجوی نوآوران و نوآورد‌ها در شیوه انجام خدمات همگانی برآمد. آنها از ایالتی به ایالت دیگر و از شهری به شهر دیگر رفتند با چشمانی باز و هشیار در آنچه معمولا همگان همیشه می‌بینند اما کمتر در آن تامل می‌کنند، تامل کردند و ضمن نشان دادن خاستگاه و ریشه ناکارایی‌ها با نوآوران نیز گفت‌وگو کردند تا معلوم شود از چه راه و چه‌گونه ناکارآیی را به کارآیی تبدیل کرده‌اند.

حاصل کار آنها سه کتاب است که نویسنده اصلی هر سه دیوید اوزبرن است.

کتاب نخست بازآفرینی دولت است که در پاییز گذشته به فارسی ترجمه و منتشر شد.

کتاب دوم واژگونی بوروکراسی است که با ترجمه غلامحسین خانقائی روانه بازار می‌شود و کتاب سوم ارزش دولت است که ظاهرا هنوز ترجمه نشده است

در بازآفرینی دولت، نویسندگان ابتدا مبانی فکری خود را نموده‌اند تا از ابهام و خلط بحث جلوگیری کرده باشند.

1 – اعتقاد راسخ به ضرورت وجود دستگاهی به نام دولت.
2 – اعتقاد به این که جامعه متمدن بدون داشتن دولت کارآمد نمی‌تواند کارآمد شود.
3 – اعتقاد به این که عیب از کارکنان دولت نیست بلکه از نظامی است که کارکنان دولت در آن کار می‌کنند.
4- اعتقاد به این که اندیشه‌ها و  افکار سیاسی، یا احزاب و دسته‌ها، نوعا ربط چندانی با مشکلات امروزی دولت‌ها ندارند.
5 – اعتقاد راسخ به عدالت (در مفهوم فراهم آوردن فرصت برابر برای شهروندان).

آن‌گاه در 10 فصل به نمودن صفات دولت مطلوب و کارآمد می‌پردازند.

به این ترتیب:
1 – دولت راه‌گشا، منظور دولتی است که سکانداری می‌کند نه آ‌ن که پارو می‌زند!
2 – دولت متعلق به جامعه، و منظور دولتی است که به جای خدمتگزاری مستقیم، جامعه را توانمند می‌کند تا خود به کار خویش اهتمام کند.
3 – دولت رقابت، و منظور دولتی است که عنصر رقابت را در ارائه خدمت تزریق می‌کند.
4- دولت رسالت مدار، و منظور دولتی است که رسالت خود را اصل و ارجح می‌داند نه قانون‌ها و آیین‌نامه‌ها را.
5 – دولت نتیجه بین، و منظور دولتی است که برگرفتن نتیجه از کار و غنی ساختن عملکرد متمرکز است.
6- دولت مشتری‌مدار، و منظور دولتی است که به جای روا کردن حاجات بوروکراسی حاجت ارباب رجوع را روا می‌کند.
7 – دولت کارآفرین، و منظور دولتی است که به جای  خرج تراشیدن، یا فقط خرج کردن، در فکر تامین درآمد است.
8 – دولت پیشگیر، و منظور دولتی است که به جای درمان به فکر پیشگیری است.
9 – دولت نامتمرکز، و منظور دولتی است که به جای تکیه بر نظام بایگانی (سلسله مراتبی) از مشارکت مردم و کار تیمی استقبال می‌کند.
10 – دولت بازار مدار، و منظور دولتی است که با حمایت از ساز و کار بازار از تغییر حمایت می‌کند.

نویسندگان در هر فصل ضمن تشریح آن جنبه یا ویژگی‌خاص، نمونه‌هایی را که همه از آن جامعه است به خواننده معرفی می‌کنند.

به این ترتیب به زعم نویسندگان دولت نو، دولتی  است لاغر اما چابک و کارآمد که کشتی کشور را هدایت می‌کند نه دولتی ضخیم که نشسته و پارو می‌زند.

پیتر دراکر اندیشمند نو گذشته مدیریت در کتاب عصر ناپیوستگی در این باره می‌نویسد: نمی‌خواهیم دولت ضعیف و پژمرده شود. برعکس، دولتی می‌خواهیم پر حرارت، زورمند و فعال. اما ناگزیر باید یکی از این دو گزینه را انتخاب کنیم: دولتی تنومند اما بی کفایت، یا دولتی نیرومند که همواره خود را به تصمیم‌گیری و جهت‌دهی محدود می‌کند و «انجام کار» را به دیگران می‌سپارد. ما دولتی می‌خواهیم که حکم آن روا باشد. دولت حکمروا کار اجرایی و تشکیلاتی ندارد. کار این دولت حکمروایی است.

مشخصات بیشتر/ نویسنده: دیوید اوز برن و تد گبلر، مترجم: فضل‌الله  امینی، ناشر: سازمان فرهنگی فرا

کد خبر 1610

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز