همشهری آنلاین - محمد ملاحسینی: نخستین مقبره ابوالقاسم فردوسی توسط ارسلان جاذب سپهدار توس بنا شده است
پس از مرگ فردوسی، اجازه دفن پیکرش را در گورستان ندادند و ناچار او را در باغ خودش درون شهر طابران توس، نزدیک به دروازه شرقی رزان به خاک سپردند. خاک‌جای او زیارتگاه اهل دانش و معرفت بود و با آنکه بارها آن را با خاک یکسان کردند از نو ساخته می‌شد.
آشنایی با روستای پاز / آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی
نخستین مقبره ابوالقاسم فردوسی توسط ارسلان جاذب سپهدار توس بنا شده است. صد سال پس از مرگ فردوسی در ۵۱۰ نظامی عروضی گور شاعر حماسه سرای ایران را در باغی متعلق به خود شاعر زیارت کرد، و 600 سال بعد هنگامی که عبیدخان ازبک به تیشه تعصب آن را ویران کرده بود قاضی نورالله شوشتری به شرف زیارت آن نایل آمد.
بعدها در سال ۱۳۰۲ قمری که میرزا عبدالوهاب خان شیرازی نصیرالدوله (آصف‌الدوله) والی خراسان بود، به دستور آن مرد ادب‌دوست، گورجای فردوسی به قرائن و آثار و علائمی، در باغی درون طوس تعیین و بنایی آجری بر آن ساخته شد.
بعد از جنگ جهانی اول که شور و احساسات ملی در ایران بالا گرفته بود، در مجامع و مطبوعات قدرشناسی از فردوسی و لزوم بنای شایسته‌ای بر سر خاک او مطرح شد.
ملک‌الشعرا بهار که طوس را زیارت کرده و تنها سکویی بی سقف و دیوار به‌جای بنای آصف‌الدوله یافته بود، در ۱۲۹۹ در هفته‌نامهٔ نوبهار خود مقاله‌ای در لزوم بنای آرامگاه نوشت.
آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی تا سال 1301 شمسی از بنایی درخور شان این شاعر بلندآوزه ایرانی برخوردار نبود.
آرامگاه امروزی فردوسی در 2 مرحله؛ یکی در زمان پهلوی اول و مرحله بعد در زمان پهلوی دوم به شکل امروزی ساخته شده است.
تصویر فوق، آرامگاه قدیمی منسوب به حکیم ابوالقاسم فردوسی است.
