دست کم از ۲۵ مارس ۱۹۷۴ که «پدر ریزتراشه»، یعنی «رولاند مونرو» چیزی به نام Smart card را عرضه کرده، تاریخ این پدیده تکنولوژیکی سودمند آغاز شده است. هرچند که تا سال ها بعد، به رغم اثبات سودمندی و کارآمدی این کارت ها، به دلیل مقرون به صرفه نبودن تولید انبوه آنها» و مهم تر از آن، ملزومات کارت های هوشمند، این کارت ها چندان شناخته نشدند، اما از همان زمان، کار روی کارت های هوشمند شروع شده بود.
چند سال بعد یا به عبارتی دقیق تر در سال ،۱۹۷۸ با مینیاتوریزه کردن اجزای الکتریکی، در عرض مدت نسبتاً کوتاهی حجم وسیعی از کارت های هوشمند روانه بازار شدند. ابتدا در سطوح عالی امنیتی و مدیریتی، اندک اندک در اقشار میانی و اکنون در تمام سطوح جوامع، کارت های هوشمند دیده می شوند. به موازات پیشرفت فناوری های مرتبط با فنونی نظیر الکترونیک، نرم افزار و سخت افزار، این کارت ها هر روز قابلیت های بیشتری را با خود حمل می کنند.
در ظاهر امر، کارت هوشمند کارتی است همانند سایر کارت های پلاستیکی، اما درون این کارت یک ریزپردازنده جای گرفته است و این مهم ترین تفاوت یک کارت معمولی با یک کارت هوشمند است. اطلاعات لازم درون این واحد جا می گیرد و علاوه بر این توانایی ذخیره و بازیابی و امکان پردازش اطلاعات نیز وجود دارد. کارت های تماسی، کارت های بدون تماس و کارت های ترکیبی از مشهورترین کارت های هوشمند کنونی محسوب می شوند.
هر کارت هوشمند تماسی باید درون یک کارتخوان قرار داده شود تا محل تماس روی صفحه کارت توسط کارتخوان، خوانده شود.
کارت های بدون تماس حاوی آنتن سیم پیچی هستند که همانند چیپ درون کارت گنجانده شده است. این آنتن درونی اجازه انجام ارتباطات و رد و بدل کردن اطلاعات را فراهم می کند. این کارت نیازی به کارتخوان ندارد، اما باید ارتباط اولیه آن توسط آنتن برقرار گردد و این می تواند در مواردی که ارتباط آنتن فراهم می شود، یک مزیت محسوب شود. اما اگر ارتباط از طریق آنتن تضمین شده نباشد، یک نقص به حساب می آید.
برای رفع چنین نقصی، کارت های ترکیبی اختراع شده اند. یک کارت هوشمند ترکیبی، هم می تواند به عنوان کارت تماسی و هم کارت بدون تماس عمل کند و این از آن جهت است که در داخل کارت هوشمند ترکیبی، هم چیپ الکترونی «کارت تماسی» و هم آنتن «کارت غیرتماسی» وجود دارد. بدین ترتیب اگر ارتباط آنتنی برقرار باشد، از کارت ترکیبی می توان به صورت غیرتماسی استفاده کرد و اگر این ارتباط برقرار نباشد، این کارت را باید درون یک دستگاه کارتخوان قرار داد.
نکته قابل توجه این است که کارت هوشمند را نباید با کارت مغناطیسی اشتباه گرفت. کارت هوشمند صدها و بلکه هزاران بار بیشتر از کارت مغناطیسی ظرفیت ذخیره سازی اطلاعات را داراست و همچنین سرعت ذخیره سازی و ایمنی آن نیز بسیار بیشتر است. امروزه ما به طور وسیعی از کارت های هوشمند استفاده می کنیم و قطعاً این روند، رو به افزایش است. دست کم در مورد کارت های الکترونیکی مالی (کارت های اعتباری یا کارت های خودپرداز بانک ها) کارت های تلفن، سیم کارت های تلفن همراه و نظایر آنها، ما روزانه از این نوع کارت ها استفاده می کنیم.
در کشورهای صنعتی، اطلاعات پزشکی، اطلاعات دانشگاهی و فعالیت های اداری سازمانی نیز کمابیش توسط کارت های جداگانه و یا بعضاً کارت های مجتمع هوشمند حمل و سرویس دهی می شوند. تخمین زده می شود که تعداد کل کارت های هوشمند و مغناطیسی در جهان به نیم میلیارد عدد برسد، هرچند که نسبت کمی از آن کارت ها کاملاً هوشمند باشد.
ویژگی های کارت های هوشمند
صداقت: با توجه به برنامه کاربردی که در کارت هوشمند وجود دارد، برای کاربردهای مختلف همانند شیوه برنامه ریزی شده عمل می شود. به عنوان مثال، برای برخوردار بودن از تسهیلات فروشگاه های مختلف مانند تخفیف در اثر خرید بیش از مقدار معین، کارت های هوشمند اطلاعات لازم را ذخیره کرده و در زمان لازم، تسهیلات پیش بینی شده را در نظر می گیرد و این امر سبب می شود که بیشتر به ارتباطات اعتماد کرد.
یکی دیگر از ویژگی های کارت های هوشمند این است که امکان ایجاد کارت هایی مخصوص بچه ها را فراهم می آورد که این کارت ها از کارت پدر تغذیه می شوند و محدودیت های اعمال شده روی کارت توسط پدر، در هنگام خرید فرزند فراهم می شود و این امر، از خرید برخی وسایل توسط فرزندان جلوگیری می کند.
کنترل دسترسی: امکان دسترسی به این کارت ها را می توان با توجه به نیاز تعریف کرد و هر شرکت یا سازمان یا هر شخص دیگری فقط امکان دسترسی به اطلاعات مورد نیاز خود را داراست و این سطح دسترسی قابل تعریف است. می توان شاخه ها، کاربران و گروه کاربران را در کارت های هوشمند تعریف کرد و بر اساس این تعریف، پرونده ها و شاخه ها مدیریت شوند. برای مثال، سازمانی که فقط نیاز به اطلاعات مشخصی دارد، دارنده کارت شماره عبور آن قسمت را به تنهایی از LCA استخراج کرده و در اختیار آن سازمان قرار می دهد و بدین ترتیب اطلاعات کارت در اختیار آن سازمان قرار می گیرد و چون سازمان مورد نظر، فقط از شماره عبور قسمت مورد درخواست آگاهی دارد، فقط به اطلاعات لازم دسترسی خواهد داشت.
امنیت اطلاعات: یکی از مهم ترین کاربردهای امنیت اطلاعات مرتبط با کارت های هوشمند، سندیت ورود است. هم اکنون سندیت ورود از طریق NIP یا SED فراهم می شود. یکی دیگر از روش ها می تواند خطوط انگشت باشد. همچنین در مورد اجازه ورود، نیازمندی های هر کاربر با توجه به LCA بررسی شده و با توجه به آن، مجوز استفاده از اطلاعات صادر می گردد.
میزان حافظه: کارت های هوشمند در حال حاضر دارای حافظه تا صد کیلوبایت هستند.
برنامه نویسی: کارت های هوشمند به علت برخوردار بودن از IPA، امکان برنامه نویسی و استفاده از برنامه های کاربردی در داخل کارت را فراهم می آورند. این کارت ها به فرد اجازه می دهد دستوراتی مانند ایجاد فایل، خواندن، نوشتن و تصدیق فایل را روی برنامه کاربردی قرار دهد. این برنامه های کاربردی می تواند به هر زبانی تهیه گردد.
