همشهری آنلاین: شهر باستانی و تاریخی نیمور، با داشتن سابقه تاریخی بلند دارای آداب و رسوم جالب و دیدنی است که در طول سال برگزار می‌شود.
از جمله این آداب و رسوم می‌توان به لایروبی رود قم‌رود و مراسم بیل‌گردانی و عزاداری محرم و نخل‌برداری اشاره کرد.
جشن بیل گردانی به عنوان نمادی از تلاش و همدلی همه ساله در آستانه فصل آبیاری مزارع با حضور گروه‌های مختلف مردم در شهر تاریخی نیمور واقع در نزدیکی محلات در استان مرکزی برگزار می‌شود.
این آیین با قدمت حدود دوهزار ساله به عنوان نمادی برای تشکر الهه آب بوده و ریشه در فرهنگ آب و آبیاری و نمادی برای نشان‌دادن زور و پهلوانی به دشمنان بوده و به اعتقاد مردم منطقه نیمور این بازی آئینی، به برکت و زیادی آب کمک می‌کند.
برای حفظ این رسم معنوی هر سال در مواقعی که مسیر جویهای آب توسط گل و لای و یا رشد گیاهان و علف‌های هرز در ماه اسفند و اوایل فصل بهار مسدود می‌شده و آبرسانی به مزارع این شهر به کندی انجام می‌گرفته، با اعلام بزرگان شهر، مردم با کمک یکدیگر به پاکسازی حریم جوی می پرداختند.
جشن نمادی از وحدت و همدلی است و پس از لایروبی جویهای آب، بیل گردانان شامل ورزشکاران منطقه به نوبت، هفت بیل مخصوص باغ را در دو دسته چهار و سه تایی به یکدیگر بسته و بیل گردانان این بیل‌ها را با مهارت و قدرت در دو جهت مخالف به صورت ضربدری بالای می چرخانند.
ورزشکاران یا بیل‌گردانان باید دو دسته بیل به وزن 32 کیلوگرم را بین 5 تا 30 بار بالای سر خود بچرخانند و در این هنگام با دعا و نیت به حرکت در آمدن هفت آسمان و نزول رحمت الهی قدرتمندی خود را برای مردم این منطقه به نمایش می گذارند.
این جشن چندین روز طول می‌کشد، و قبل از شروع مراسم بیل گردانی، لایروبان همراه با بیل‌های خود رژه رفتن تا محل برگزاری جشن که بر روی سکویی مخصوصی در مرکز نیمور است، انجام میدادند.
جشن بیل‌گردانی همچنین از جمله ورزش‌‌های بومی محلی استان مرکزی بوده و به عنوان اثر معنوی این استان در میراث معنوی کشور ثبت شده است.
این آیین که در سال ۸۹ به عنوان میراث معنوی کشور به ثبت رسیده، به طور سنتی در ابتدای فصل بهار و ایام نوروز انجام می‌گیرد.
بعد از انجام لایروبی، هنگامی که آب به نخستین پخشگاه آب (وارگو) می‌رسد مردم جشن بزرگی که یادگار سنت‌های پهلوانی است بر پا می‌کنند.
شرکت کنندگان در این آیین بعد از مراسم مخصوص رژه لایروبان، دو دسته بیل را که با طنابی به هم متصل شده به نحوی دور سر خود بچرخاند که این دو دسته به هم برخورد نکند و ورزشکار هم بتواند تعادل خود را حفظ کند.
داور این مسابقه تماشاگران هستند که با تشویق‌ها و یا هو کردن فرد پیروز را مشخص می‌کنند. این آیین همراه با موسیقی خاصی انجام می‌شود که با سازهای سنتی نواخته می‌شود.
در میان کشاورزان این منطقه از زمان پیشینیان رسم بوده که هر سال در مواقعی که گل و لای مسیر جویهای آب که از شعبه‌های رودخانه‌ی قم رود می‌باشد را مسدود می‌کرده و یا در اوایل فصل بهار که رشد گیاهان و علف‌های هرز باعث سختی آبرسانی به مزارع این شهرستان می‌شده، با اعلام بزرگان شهر، مردم در مسجد جامع مردم جمع شده و با کمک یکدیگر به پاکسازی حریم جوی می‌پرداختند.
در روز آخر لایروبی در نیمه‌ور، جوی‌روب‌ها پس از 20 روز تلاش گروهی سخت و طاقت‌فرسا، کار را قبل از ظهر تمام می‌کنند و به نیمه‌ور بر می‌گردند. در این روز برای بیل‌گردانی 7 بیل را انتخاب می‌کنند که 4 تا را در یک دسته و 3 تا را در دسته‌ای دیگر، با طناب محکم می‌بندند.
هر بیل‌گردان باید 4 بیل را با یک دست و 3 تای دیگر را با دست دیگر بگیرد و آنها را همزمان با هم در جهت مخالف یکدیگر، دور سر بچرخاند.
به طور معمول هر بیل، بین 3 تا 5/3 کیلو وزن دارد. فکرش را بکنید که چرخاندن 7 بیل به طور همزمان و در 2 جهت مخالف به دور سر، چه کار مشکلی است، مخصوصا که وزن بیل‌ها در انتهای دسته 2 متری آنها قرار دارد! این کار، هم به توان بدنی، هم به تمرکز زیادی نیاز دارد.
اگر بیل‌ها به هم بخورند یا از دست بیل‌گردان بیفتند، بازی را باخته و جمعیت شروع به متلک‌پرانی و هو کشیدن می‌کنند.
این آیین، هم ریشه در فرهنگ آب و آبیاری دارد و هم در قدیم نمادی برای نشان‌دادن زور و پهلوانی به دشمنان بوده است. مردم نیمور عقیده دارند این بازی آیینی، به برکت و زیادی آب کمک می‌کند.
