آشنایی با تاریخچه‌ فست فود

در کشورهای غرب افریقا نیز از قدیم بروشت می‌فروختند که نوعی کباب چوبی است.

1. فست فود به‌شکل امروزی در هفتم جولای1912 در آمریکا متولد شد. در این روز رستورانی به‌نام«اتومات» در نیویورک افتتاح شد. آن‌ها غذاهای آماده را در محفظه‌های گرم کننده‌ی شیشه‌ای قرار می‌دادند و مشتریان از طریق دستگاه‌‌های سکه‌ای اقدام به خرید آن‌ها می‌کردند. بالای در ورودی رستوران‌های اتومات نوشته بود:«ما کار مادران را کم کرده‌ایم.»

2. در سال 1940 سر و کله‌ی «مک دونالد» پیدا شد.

3. می‌گویند که همبرگر بین سال‌های ۱۸۸۵ تا ۱۹۰۴ در آمریکا ابداع شده، اما ریشه‌های این خوراک به‌‌‌ سمت اقیانوس اطلس باز می‌گردد که پاتریک مک‌دونالد از آن‌جا آمده‌ بود؛ از بندر هامبورگ. جایی که غذایی با نام استیک هامبورگ با گوشت چرخ‌کرده، به‌عنوان یکی از غذاهای مطبوع و البته گران‌قیمت ابداع شده‌ بود، اما در واقع این روس‌ها بودند که این غذای جدید را با عنوان استیک تارتار در سال‌های ابتدایی قرن نوزدهم به بندر هامبورگ آوردند.

4. باز هم به شرق می‌رویم. قرن ۱۲ میلادی زمانی که چنگیز خان مغول مشغول کشورگشایی‌هایش بود، سربازان مغولی غذای خودشان را به‌صورت گوشت کوبیده همراه خود می‌بردند.

5. سربازان داریوش (486-521 پیش از میلاد) نوعی نان پهن را روی سپرهای خود می‌پختند و روی آن را با پنیر و خرما می‌پوشاندند. یونانی‌ها پختن چنین نان‌هایی را از ایرانیان آموختند. این نان از یونان به روم رفت و در جنوب ایتالیا معمول شد. پیتزا از روم به جنوب ایتالیا راه یافت، اما تا مدت‌ها آن را غذای فقیران می‌نامید‌ند. تا این‌که در سال 1889 یک آشپز درباری به نام «رافائل اسپوزیتو» پنیر و گوجه فرنگی را در ترکیب پیتزا وارد کرد. «ملکه مارگریتا» بسیار خوشش آمد و آرام آرام همه‌ی مردم به خوردن چنین پیتزایی روی آوردند. به این ترتیب، پیتزای «مارگریتا» به مشهورترین پیتزای ایتالیایی تبدیل شد؛ پیتزایی که به‌خاطر داشتن پنیر، به پیتزای ایرانی بیش‌تر شباهت دارد.

6. خسرو معتضد معتقد است که ساندویچ خوردن درایران متداول نبوده، فقط قزاق‌هایى که جلوى در سفارت‌خانه‌ها و اماکن دولتى و خانه‌ی اعیان و اشراف کشیک مى‌داده‌اند، بعد از خوردن آبگوشت  ظهر،  گوشت و سیب زمینى، نخود و لوبیا، لیموعمانى،گوجه فرنگى و پیاز داخل دیزی را با گوشت‌کوب محکمی کوبیدند و آن را لاى یک نان سنگک دو آتشه‌ی خشخاش زده‌ی بزرگ می‌گذاشتند، قطعات پیاز را هم با سر نیزه ریز می‌کردند و روى گوشت کوبیده می‌ریختند، بعد نان سنگ را به‌صورت لوله‌اى در می‌آوردند با لقمه‌هاى کله گربه‌ای نان و گوشت مزبور را که ادویه و دارچین زیادی هم روی آن ‌ریخته‌ شده بود، مى‌خوردند. اما شاید لقمه‌های نان و پنیر را هم که از قدیم در ایران متداول بوده، بتوان نوعی فست فود نامید.

در اوایل دهه‌ی 1340 ، همبرگر وارد بازار غذای ایران شد. «تاپس همبرگر» در بلوار ناهید، اولین همبرگرها را با بهای سه تومان ، عرضه ‌کرد که با یک بطری پنج ریالی نوشابه و یک پاکت سیب‌زمینی ، 40 ریالی می‌شد. وقتی همبرگر تاپس غذای خود را گران کرد شهرداری دستور بازگشت به بهای سابق را داد که صاحب همبرگرفروشی زیر بار نرفت و به جای همبرگر ، پیتزا عرضه کرد که گران‌تر بود.

تاریخچه فست فود

فست‌ فود (fast food) یا غذای آماده، غذایی است که تقریبا به شکل اختصاصی در رستوران‌های فست‌ فود عرضه می‌‌شود.
انواع ساندویچ، همبرگر، چیزبرگر و دیگر انواع برگرها، ماهی و میگوی سوخاری، هات‌داگ، فیله ‌استیک گوشت یا مرغ، سیب‌زمینی سرخ‌ کرده، مرغ سوخاری، ناگت مرغ، تاکو (نوعی غذای مکزیکی)، انواع پیتزا و انواع سالاد در فهرست‌ غذای رستوران‌های فست‌ فود به چشم می‌‌خورد. در این رستوران‌ها، غذای از پیش آماده را در مدت کوتاهی بعد از سفارش، به مشتری تحویل می‌‌دهند.

خیلی از این رستوران‌ها، رستوران‌های واقعی نیستند، چون جایی برای نشستن و غذا خوردن ندارند. از این نظر بیشتر شبیه یک فروشگاه عرضه مواد غذایی هستند. همچنین اغلب رستوران‌های فست ‌فود بخشی از یک سازمان زنجیره‌ای هستند.

از آنجایی ‌که راه اندازی فروشگاه‌های فست‌ فود نیاز به امکانات چندانی ندارد و فضای بزرگی هم نمی‌خواهد، نمونه‌های شخصی و مستقل آن، مخصوصا در کشورهای درحال توسعه مثل کشور خودمان، رو به افزایش است.

در مقابله با موج حملاتی که علیه صنعت فست‌ فود صورت می‌‌گیرد، صاحبان این صنعت پُرسود خیلی سعی کرده‌اند تا عبارت فست ‌فود (fast food) را از ذهن مردم پاک کنند و به جای آن عبارت "رستوران‌های خدمات فوری" را جا بیندازند، اما مردم در سرتاسر دنیا به این نوع غذا می‌‌گویند: "فست ‌فود".

امروزه عبارت فست ‌فود تبدیل به نماد زندگی مدرن و ماشینی انسان‌ها شده است. جف آردر می‌‌گوید: ما در زمانه‌‌ای زندگی می‌کنیم که پیتزا زودتر از نیروی پلیس به خانه‌هایمان می‌‌رسد.

نسل حاضر آمریکا را نسل فست ‌فود می‌نامند، اما برخلاف آنچه فکر می‌‌کنیم، عرضه سریع غذاهای حاضر و آماده، پیشینه تاریخی دارد و مختص قرن حاضر نیست.

در روم باستان، دکه‌های فروش نان و زیتون وجود داشته است. در شرق آسیا مغازه‌هایی بوده‌اند که رشته ‌فرنگی آماده عرضه می‌‌کردند. در خاورمیانه، از سال‌های دور تا امروز دکه‌های فروش فلافل را داشته‌ایم. در هند قدیم انواع اغذیه آماده وجود داشته است. در کشورهای غرب آفریقا نیز از قدیم‌ الایام، بروشت می‌‌فروختند که نوعی کباب چوبی است.

اما فست ‌فود به شکل امروزی دقیقا در هفتم جولای 1912 و در آمریکا متولد شد. در این روز رستورانی با نام "اتومات" در نیویورک افتتاح شد که در واقع نوعی کافه ‌تریا بود.

آنها غذاهای از پیش آماده را در محفظه‌های گرم ‌کننده شیشه‌ای قرار می‌‌دادند و مشتریان از طریق دستگاه‌های سکه‌ای اقدام به خرید آن می‌‌کردند.

اتومات خیلی زود شعبات متعددی در گوشه و کنار آمریکا افتتاح کرد و 20 سال بی ‌رقیب باقی ماند. بالای در ورودی رستوران‌های اتومات نوشته بود: "ما کار مادران را کم کرده‌ایم."

بعد از اتومات نوبت به شرکت آمریکایی "وایت‌کسل" (قلعه سفید) رسید که همبرگرهایش فقط پنج سنت قیمت داشت که برای مشتریان واقعا به صرفه بود. آنها علاوه بر اینکه قیمت را حسابی پایین آورده بودند، نوآوری دیگری هم داشتند: خط تولید غذا را به شکلی تعبیه کرده بودند که تمام مشتریان می‌ توانستند خیلی راحت شیوه آماده کردن غذا را ببینند.

در سال 1940 سر و کله "مک‌دونالد" پیدا شد که امروزه نامش مترادف با صنعت فست ‌فود است. برادران مک‌دونالد، دیک و مک، با یک باربکیو شروع کردند. منتها دیگر لازم نبود که مشتریان برای تهیه غذا از خودروی خود پیاده شوند.

برادران مک‌دونالد بعد از 8 سال وقتی که دیدند بیشتر سودشان از فروش همبرگر است، رستوران‌شان را سه ماه بستند و وقتی در سال 1948 مجدداً آن را افتتاح کردند، منوی‌شان کوتاه و ساده شده بود: همبرگر، سیب‌زمینی سرخ‌کرده، چند نوع شیک، قهوه و کوکا کولا که البته همه از قبل آماده و بسته ‌بندی شده بودند.

دیگر لازم نبود که فروشندگان منتظر سفارش مشتریان بمانند. قیمت هر همبرگر 15 سنت بود که می‌‌شد نصف قیمت جاهای دیگر.

در سال 1961 یکی از افرادی که در کار تهیه انواع شیک بود، امتیاز مک‌دونالد را خرید و ایده‌های خود را در آن بسط داد و آن را متحول کرد. نام این شخص "ری کراک"بود و این جمله هم متعلق به اوست: برای درک زیبایی موجود در گوجه فرنگی داخل یک همبرگر به نوع خاصی از شعور نیاز است. بعد از مک‌دونالد، فست ‌فودهای زنجیره‌ای زیادی ظهور کردند که البته خاستگاه اکثر آنان ایالات متحده بود.

همبرگر نیز بین سال‌های ۱۸۸۵ تا ۱۹۰۴ در آمریکا ابداع شد، اما ریشه‌های این خوراک به‌‌‌ سمت اقیانوس اطلس باز می‌گردد که پاتریک مک‌دونالد از آن‌جا آمده‌ بود؛ از بندر هامبورگ. جایی که غذایی با نام استیک هامبورگ با گوشت چرخ‌کرده، به‌عنوان یکی از غذاهای مطبوع و البته گران‌قیمت ابداع شده‌ بود، اما در واقع این روس‌ها بودند که این غذای جدید را با عنوان استیک تارتار در سال‌های ابتدایی قرن نوزدهم به بندر هامبورگ آوردند.

فست‌فود در ادوار تاریخ

قرن ۱۲ میلادی زمانی که چنگیز خان مغول مشغول کشورگشایی‌هایش بود، سربازان مغولی غذای خودشان را به‌صورت گوشت کوبیده همراه خود می‌بردند.

سربازان داریوش (486-521 پیش از میلاد) نیز نوعی نان پهن را روی سپرهای خود می‌پختند و روی آن را با پنیر و خرما می‌پوشاندند.

یونانی‌ها پختن چنین نان‌هایی را از ایرانیان آموختند. این نان از یونان به روم رفت و در جنوب ایتالیا معمول شد. پیتزا از روم به جنوب ایتالیا راه یافت، اما تا مدت‌ها آن را غذای فقیران می‌نامید‌ند.

خسرو معتضد معتقد است که ساندویچ خوردن در ایران متداول نبوده، فقط قزاق‌هایى که جلوى در سفارتخانه‌ها و اماکن دولتى و خانه‌ی اعیان و اشراف کشیک مى‌داده‌اند، بعد از خوردن آبگوشت ظهر، گوشت و سیب زمینى، نخود و لوبیا، لیموعمانى،گوجه فرنگى و پیاز داخل دیزی را با گوشت‌کوب محکمی کوبیدند و آن را لاى یک نان سنگک دو آتشه‌ خشخاش زده‌ بزرگ می‌گذاشتند.

قطعات پیاز را هم با سر نیزه ریز می‌کردند و روى گوشت کوبیده می‌ریختند، بعد نان سنگ را به‌صورت لوله‌اى در می‌آوردند با لقمه‌هاى کله گربه‌ای نان و گوشت مزبور را که ادویه و دارچین زیادی هم روی آن ‌ریخته‌ شده بود، مى‌خوردند. اما شاید لقمه‌های نان و پنیر را هم که از قدیم در ایران متداول بوده، بتوان نوعی فست فود نامید.

در اوایل دهه‌ 1340، همبرگر وارد بازار غذای ایران شد. «تاپس همبرگر» در بلوار ناهید، اولین همبرگرها را با بهای سه تومان ، عرضه ‌کرد که با یک بطری پنج ریالی نوشابه و یک پاکت سیب‌زمینی ، 40 ریال می‌شد. وقتی همبرگر تاپس غذای خود را گران کرد شهرداری دستور بازگشت به بهای سابق را داد که صاحب همبرگرفروشی زیر بار نرفت و به جای همبرگر، پیتزا عرضه کرد که گران‌تر بود.