دندان‌های سفید درخشنده، سفیدتر از ظروف چینی، ستاره‌های هالیوودی همراه ژستشان حتماً لبخند مغرورانه‌ای را با دندان‌های برفی، تقدیم بیننده می‌کنند.
البته راه سفید کردن دندان برای همه باز است: به مدد دندانپزشک‌ها، سفیدکننده‌ها و خیل عظیم داروهایی که بدون نسخه هم فروخته می‌شوند. سفیدکننده‌ها، آدامس‌های ضدپوسیدگی، ژل‌ها، حتی خمیردندان‌ها و دهان‌شویه‌های درخشان‌کننده، وسوسه‌های معمول بسیاری از افراد هستند.
مواد سفیدکننده دندان، امروزه جزو مواد آرایشی هستند که میزان تقاضا برایشان در صدر مواد دیگر است؛ علاوه بر این که رواج و محبوبیت این مواد هر لحظه در حال صعود است. بیرون از مطب دندانپزشکان، استفاده از آنها هر لحظه عمومی‌تر می‌شود. تنها آمریکایی‌ها در سال گذشته 4/1 میلیارد دلار برای خرید محصولات سفیدکننده دندان، بدون تجویز پزشک خرج کرده‌اند.
البته استفاده از آنها محدود به افراد خاصی نیست؛ «جیمی برکرت» دانشجوی 23 ساله نیویورکی، معتقد است در این مورد دچار اعتیاد و عقده روحی شده است: «دندان‌های بسیار سفیدی دارم، اما هنوز فکر نمی‌کنم به اندازه کافی سفید باشند.»
او با استفاده از نوارهای باریک سفیدکننده، تقریباً یک سال است که لبخند درخشانی دارد.اگرچه به نظر می‌رسد سفید کردن دندان برای میلیون‌ها آمریکایی، توانسته ارضا‌کننده و موفقیت‌آمیز باشد تا بتوانند اعتماد به نفسشان را ارتقا دهند و سن‌شان را مخفی نگه دارند، اما برخی هم دریافتند که این کار رنج و زحمت نیز به همراه دارد. از آن بدتر این که، کسانی که به میزان زیادی از سفیدکننده‌های دندان استفاده کرده‌اند، ممکن است آسیب جدی در انتظارشان باشد.
«ایرن اشمایگل»، رئیس انجمن دندان‌سازی زیبایی آمریکا، می‌گوید: «افرادی وجود دارند که فکر می‌کنند هرگز نمی‌توانند به حد کافی دندان‌های سفید داشته باشند. مواردی داشته‌ام که دندان افراد نیاز به روت‌کانال پیدا کرده، چون بیش از حد دندان‌هایشان را سفید کرده بودند و بافت‌ها آسیب دیده بود.
با ساییدن مقداری از مینای دندان، دندان‌های شما نیمه‌شفاف، مات و غیر طبیعی خواهند شد. احتمال دارد به آبی یا آبی خاکستری نیز تغییر رنگ دهند.»
و البته ماجرا به پوسیدگی‌های مشهود و قابل درمان خاتمه نمی‌یابد: بعد از آن سوزش هم آغاز می‌شود. نتایج یک مطالعه در مجله انجمن دندانپزشکی آمریکا نشان داده که نیمی از افرادی که دندان‌هایشان را سفید کرده‌اند، نوعی حساسیت نسبت به مواد سفیدکننده را تجربه کرده‌اند؛ از خارش ملایم لثه گرفته تا لثه‌های سوزان.
یک شهروند 32 ساله آمریکایی اهل سانفرانسیسکو بعد از انجام جلسات سفید کردن، که در آنها از ژل‌های مخصوصی استفاده می‌شده، مجبور شده مثل نقل و نبات از مسکّن استفاده کند. اگرچه اذعان دارد که تجربه خوشایندی را پشت سر نگذاشته، اما پشیمان نیست: «دوست دارم حتی با مقدار قابل توجهی پول، هر چه بیشتر ظاهر مناسب‌تری پیدا کنم.»
شاید مسئله اینجاست که متأسفانه ما فکر می‌کنیم «متناسب» بودن خیلی دور از دسترس است.
به عنوان مثال، «جیمی» هر وقت احساس نیاز برای رتوش سفیدی دندان‌هایش می‌کرده، مقدار بیشتری از سفیدکننده را به کار می‌برده است. اولین «رتوش» سفیدکاری دندان‌هایش، سه ماه بعد از دوره دو هفته‌ای درمان بوده است در حالی که گفته می‌شود یک دوره سفیدکاری باید برای یک سال دوام داشته باشد.
علیرغم این وضع، او اصلاً نگران ریسک کردن در مورد سلامت دندان‌هایش نیست: «من و هم‌اتاقی‌هایم همیشه شوخی می‌کنیم که دندان‌هایمان وقتی 32 ساله شویم، یک به یک کاملاً ریخته‌اند و مجبوریم از دندان مصنوعی استفاده کنیم. اما این موضوع واقعاً مرا پریشان و ناراحت نمی‌کند. ترجیح می‌دهم در هر صورت دندان‌های بسیار سفیدی داشته باشم.»
«مارتین زاش»، رئیس آکادمی دندانپزشکی و دندان‌سازی آمریکا، اطمینان می‌دهد که در این موارد دندان‌هایتان نمی‌ریزد: «همه مواد و محصولاتی که در دندانپزشکی استفاده می‌شوند و تقریباً اکثر تولیداتی که بدون نسخه نیز فروخته می‌شوند، ایمن و سالم هستند.
تعداد کمی از تولیدات نیز اسیدی هستند و استعمال مفرط محصولات اسیدی احتمال پوسیدگی و ضایعات دیگر را افزایش می‌دهد.» او پیشنهاد می‌کند حتی پیش از استفاده از محصولاتی که بدون نسخه فروخته می‌شوند حتماً با یک دندانپزشک مشورت داشته باشید، چون کسانی که این کار را به تنهایی انجام می‌دهند، ممکن است بیش از حد به آن بپردازند: «طبیعی است که پس از اولین اثر داروها، دندان‌هایتان بهتر به نظر می‌آیند، بنابر این بیشتر استفاده می‌کنید؛ بدون آن که بدانید چه زمانی باید مصرف را متوقف کنید.»
«کارول آن» 51 ساله نیز تصمیم گرفت دندانپزشکش را در خانه به کار گیرد تا اثرات سال‌های متمادی استفاده از مشروبات الکلی، سیگار و قهوه را از دندان‌هایش بزداید. اما این وسواس بیش از اندازه تحمل او به نظر رسید چون: «برای شما مشخص شده که این کار را سه بار در روز، به مدت یک یا دو ساعت انجام دهید، اما از همان ابتدا، صرف دارو باعث نوعی درد در ریشه دندان‌هایم شد و من فکر کردم بهتر است فقط در شب این کار را انجام بدهم.»
او ممکن است از این دارو و مصرف آن نتیجه گرفته باشد اما: «بعد از شش ماه دندان‌هایم شبیه مروارید شدند. البته آنها به نظر نازک می‌آمدند: اگر یک چراغ پشت آنها قرار داده شود، سوی دیگر دندان دیده می‌شود. من فکر می‌کردم اگر مقدار کمی سفید کردن خوب است، پس مقدار زیاد باید واقعاً بهتر باشد، اما این طور نبود. دندان‌ها هیچ وقت به اندازه چینی‌های آشپزخانه سفید نمی‌شوند.»
اما اصولاً چرا ما می‌خواهیم دندان‌هایمان از سفیدی شبیه سرویس‌های بهداشتی شوند؟! بعضی‌ها بازیگران سینما را مسئول می‌دانند که: «دندان‌های بی‌عیبی دارند. وقتی به طور مستمر و دائماً آنها را می‌بینیم، این فکر به ذهن می‌آید که دندان‌های ما بی‌عیب و کامل نیستند.»
یکی از کسانی که دندان‌هایش را تا حد فراتابی و ظاهر شیشه‌ای سفید کرده، به دندان‌های سفید درخشانی اشاره می‌کند که در تلویزیون می بیند: «وقتی افرادی مانند جسیکا سیمپسون را با چنین دندان‌های سفید روشنی می‌بینم، نمی‌توانم به این فکر نکنم که دندان‌هایم هرگز این قدر سفید نخواهند شد.»
سوی دیگر ماجرا این است که آیا این ظاهر اغواکننده که ما را به سمت درمان و دارو می‌کشاند، واقعی است؟!
«ویکتوریا پیتز»، استادیار جامعه شناسی، می‌گوید: «آنچه که در بسته‌های دارو به روح ما فروخته می‌شود تصویر لبخند تمام عیار هنرپیشه‌های هالیوودی است! ا ما این لبخندهای هالیوودی پر از لایه و روکش هستند.
آنها واقعاً دندان‌هایش را سفید نمی‌کنند، در واقع شما سطح حقیقی دندان‌هایشان را نمی‌بینید. رسیدن به استانداردهای بیشتر و بیشتر غیرممکن می‌شود. شاید بپرسید: «پس ما به دنبال خیالی واهی هستیم؟» متأسفانه پاسخ به شما این است: «کاملاً!» پیتز به زودی کتابی به نام «بنجل‌های جراحی: مرزهای فرهنگی جراحی زیبایی» به بازار می‌فرستد.
البته یک نگاه اجمالی به تاریخ نشان می‌دهد دندان‌های سفید، حتی پیش از ظهور لبخندهای فریبنده هالیوودی و دوره‌های چندین میلیون دلاری سفید کردن دندان، مورد بحث و توجه بوده است.
«اسکات اسوانک»، دندانپزشک و موزه‌دار موزه ملی دندانپزشکی بالتیمور، می‌گوید: «بشر هزاران سال است که این کار را انجام می‌دهد. یونانی‌ها معجون‌هایی برای سفیدی دندان داشتند و در آغاز رنسانس نیز اروپایی‌ها برای این کار موادی روی دندان‌هایشان می‌گذاشتند.» و در واقع آن مواد همین «کلورکس» امروزی است که: «مینای دندان را از بین می‌برد.» آنها برای مدتی دندان‌های سفیدتری داشتند و بعد از آن پوسیدگی شدید آغاز می‌شد.
خوشبختانه سفید کردن دندان رشد و پیشرفت کرده است. به هر حال تمایل و علاقه ما برای دربرداشتن ظاهر خوب، همیشه باقی خواهد ماند؛ اگرچه بهتر است برای هر درمانی، جوانب آن را بیشتر بسنجیم؛ قبل از این که عملاً به روکش‌های لبخند هالیوودی بی عیب رو بیاوریم!
منبع: Msnbc، دسامبر 2006
