گزارش مراسم تجلیل از مصطفی کمال پورتراب

به گزارش خبرنگار مهر، در ابتدای این مراسم که توسط خانه سرود انقلاب اسلامی وابسته به موسسه فرهنگی اوج برگزار شد رضا مهدوی مدرس و نوازنده موسیقی با بیان اینکه اقدام برای بزرگداشت هنرمندان در زمان حیاتشان همواره شایسته تقدیر است، گفت: مصطفی کمال پورتراب از جمله استادان پیشکسوت موسیقی ایرانی در نیم قرن اخیر است که شاید همه اهالی موسیقی به نوعی از شاگردان او هستند چراکه هریک به سهم خود از داشته‌های این هنرمند ارزشمند بهره‌مند شده‌اند.

مدیر سابق مرکز موسیقی حوزه هنری افزود: حضور چنین افراد برجسته در طول تاریخ کم نظیر است و به اعتقاد من مدت ها طول می کشد که بتوانیم هنرمندان بزرگی چون آنها را پرورش دهیم. بنابراین وظیفه ماست که ارزش‌های هنرمندان پیشکسوت موسیقی ایرانی را قدر بشناسیم و در زمان حیات آنها از زحماتشان برای پاسداری از فرهنگ و هنر فعالیت‌هایی را انجام دهیم.

رک بودن کمال پورتراب برای من ستودنی است

شاهین فرهت آهنگساز و مدرس صاحب نام موسیقی هم در این مراسم گفت: به نظر من به سختی می توان نام مقدس استاد را روی کسی گذاشت اما قاطعانه می‌گویم که کمال پورتراب یک استاد به معنا و مفهوم واقعی کلمه است زیرا غیر ممکن است در محفل هنری حضور داشته باشیم و در کنار این هنرمند ارزنده موسیقی چیزی نیاموزیم. او همواره در بحث آموزش ممارست می‌کند و به همین دلیل قادر است کلمات حکیمانه و قصاری را به زبان بیاورد که گفتن آن در توانایی هر فردی نیست. من اعتقاد دارم مصطفی کمال پورتراب به درستی یک تئوریسین بزرگ موسیقی است. من یک جمله مهم او را هرگز از یاد نخواهم برد که می گفت کم سوادی بدتر از بی‌سوادی است.

فرهت با تاکید بر این نکته که رک بودن از صفات اخلاقی ویژه پورتراب است، خاطرنشان کرد: رک بودن پورتراب در هنر از نظر من شایسته است. سختگیری او برای آموزش هنر بسیار مهم است و این امر سبب می‌شود هنرمند جدیت بیشتری بیابد.

سازنده چندین سمفونی موسیقی در کشورمان در بخش دیگری از صحبت‌های خود به توجه بیشتر مسوولان موسیقی به موضوع سرود هم اشاره‌ای کرد و گفت: به باور من اگر سرود در مدارس تدریس شود فرزندان این سرزمین به جدیت موسیقی پی می‌برند و اگر مستعد آموختن موسیقی باشند استعداد‌شان شکوفا خواهد شد.

.استاد چهار نسل موسیقی ایران

کامبیز روشن روان هم که در این مراسم حضور داشت با ارائه تاریخچه ای از نحوه همکاری‌های خود با کمال پورتراب تصریح کرد: زمانی که در هنرستان موسیقی مشغول تحصیل بودم کمال پورتراب استاد ما بود و من در این مدت مطالب بسیاری از وی آموختم.

پورتراب به باور من استاد چهار نسل موسیقی ایران است که من افتخار داشتم از اولین نسل شاگردان او باشم. البته کتاب "تئوری موسیقی" وی کتاب بی‌نظیری است که هر فردی بخواهد موسیقی را عمیق و ریشه ای بیاموزد این کتاب بهترین مرجع برای اوست.

این آهنگساز با تاکید بر خصوصیات اخلاقی استاد مصطفی کمال پورتراب به این نکته اشاره کرد که پورتراب در مرحله اول معلمی دقیق و شخصیتی والاست. او مسلح به آخرین دانش تئوری موسیقی است و هر روز مطلب تازه‌ای می‌آموزد. ما معلمی چون پورتراب کمتر داریم. او در تخصص خود بی‌نظیر است و به راستی همیشه در حال فراگیری و یاد دادن آموخته‌های خود است. این یکی از ویژگی‌های بارز پورتراب است که من به عنوان یک معلم از او سراغ دارم.

روشن‌روان انسانیت را بزرگترین خصلت یک هنرمند توصیف کرد و گفت: هنرمند پیش از هنر به اخلاق نیاز دارد. یادم می آید نخستین درسی که زنده یاد حسین تهرانی به من داد همین موضوع بود که تاکید فراوانی بر انجام آن داشت. وی از ما می خواست تا سازها را زمین بگذاریم و پیش از نوازندگی انسان باشیم و من هرچه زمان گذشت فهمیدم که اخلاق در هنر مهم ترین مساله ای است که باید به آن توجه کرد. با این دیدگاه می توانم بگویم استاد کمال پورتراب یک معلم اخلاق برای همه ما هنرمندان است که خوش قولی، جدیت، بزرگواری، رفتار اخلاق مدارانه و آموزش صادقانه به علاقه مندان موسیقی از مهم ترین خصایص اخلاقی او هستند.

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با بیان اینکه سرود قادر به تقویت گوش مخاطب و هنرمند است، گفت: سرود می‌تواند اولین گام در راه آموزش موسیقی باشد چراکه گوش را تربیت می‌کند و به هنرمند می‌آموزد چگونه همزمان با آنکه خود در حال بیان یک مطلب است علایم شنیداری دیگر افراد گروه را بشنود و با آن هماهنگ شود.

به همین سبب است که تمام دانش‌آموزان و دانشجویان رشته موسیقی یک دوره سرود را سپری می‌کنند چرا که سرود سبب تقویت دانش پولی فونی می‌شود و آنها را در موسیقی چند‌صدایی راهنمایی می‌کنیم در نتیجه هنرجو می‌آموزد صدای خود را کنترل کند درست بشنود و آواز جمعی بهترین شروع برای این موضوع است.

.محمد سریر محور موسیقی ایران است

محمد سریر رییس هیات مدیره خانه موسیقی هم در بخش دیگری از این مراسم با بیان اینکه گرامیداشت هنرمندان گام ارزشمندی در جهت اعتلای فرهنگ و هنر کشورمان است، تصریح کرد: من به استاد مصطفی کمال پورتراب همواره ارادت ویژه ای داشته و دارم. او از جمله هنرمندان عضو کانون مدرسان خانه موسیقی است که من هنوز خود را شاگرد وی می دانم و معتقدم این مرد محور موسیقی ایران است. او راه بسیار ارزشمندی را انتخاب کرده که فقط نام استاد را نمی توان برای آن محدود کرد. او به قدری با شاگردانش ارتباط عمیقی پیدا می کند که هنوز بعد از سه دهه برای بسیاری از ما حکم استادی دارد.

این آهنگساز افزود: نگاه ژرف پورتراب به حوزه خودش هنوز حفظ شده است. او همیشه حرف تازه ای برای گفتن دارد که می توانم وی را معلم اول خود بدانم. به هرحال درباره جایگاه علمی استاد کمال پورتراب حرف‌های زیادی می توان گفت اما نکته بارز در پاسداشت مقام هنری این مدرس موسیقی باید گفت که او به چگونگی توجه ندارد بلکه توجه معطوف به چرایی است. البته دانستن آنچه بر مبنای معرفت او شکل می گیرد بیشتر به چرایی یک اتفاق معروف است که کمتر در استاد دیگری می توان آن را دید.

وی تصریح کرد: جست‌وجو و تبیین چرایی‌ها ویژگی‌ اوست و اشراف او برای تبیین این مسئله قابل تقدیر است. چرا که در موسیقی خلاقیت در چرایی متبلور می‌شود.

من خوشحالم که سالهای بسیاری در کنار او بودم و هنوز هم هر روز با قلم و کاغذ کنار او می‌نشینم و سخنانش را یادداشت می‌کنم. شاید علت دانایی بیشتر او نسبت به ما در جست‌وجوی چرایی‌هاست چرا که این موضوع در بحث فرم‌ها و هارمونی بسیار بحث‌برانگیز است. ما این موضوعات را تنها پذیرفته‌ایم اما پورتراب به دنبال چرایی فرم و هارمونی است و این چرایی است که هنر را تعالی می‌بخشد.

اسماعیل واثقی هنرمند موسیقی هم در تجلیل از مقام هنری استاد مصطفی کمال پورتراب گفت: در بسیاری از کلاس ها و موضوعات مختلف حوزه موسیقی از این استاد ارجمند موسیقی چیزهای بسیار زیادی آموختم. به اعتقاد من مصطفی کمال پورتراب دانش چند وجهی دارد که نشات گرفته از آگاهی های او در حوزه های فرهنگی هنری است. من همیشه از او سپاسگزارم و در همین جا ابراز تاسف خودم را اعلام می کنم که چرا دانشجویان بعد از مدت کوتاهی حس می کنند که استاد هستند.

واثقی تصریح کرد: به باور من باید وزارت علوم به جایی رسد که امضایی چون پورتراب در حکم مدرک تحصیلی برای دانشجوی او باشد.

هومان اسعدی دبیر پژوهشگر موسیقی هم در این مراسم گفت: شخصیت مصطفی کمال پورتراب یک شخصیت چند وجهی است که شخص من از او نظم را آموختم. او همواره نخستین الگوی برای ما بود و شخصیتی که فراتر از آنچه یک هنرمند باشد یک پژوهشگر ارزشمند به حساب می آید. او موضوعات پیچیده را به زبان ساده مطرح می کند و این چنین است که باعث می شود ما فهم عمیقی از یک موضوع داشته باشیم. او به مطالب نفوذ می کند و به همین سبب قادر است دشوارترین مطالب را به ساده ترین زبان مطرح کند.

دبیر هفتمین جشنواره موسیقی جوان ادامه داد: یکی از نکاتی که برای من بسیار حائز ارزش است احاطه او نه تنها به زبان فارسی بلکه به زبان‌های خارجی است. علاوه بر آنکه هرگز کسی را ندیده‌ام که چون او به روز باشد. گرچه معتقدم من در جایگاهی نیستم که درباره استاد مصطفی کمال پورتراب سخن بگویم.

خدمت را از بچگی دوست داشتم

استاد مصطفی کمال پورتراب هم در بخش پایانی این مراسم با تقدیر از سازمان هنری رسانه ای اوج در برگزاری مراسم تقدیر از خود خاطرنشان کرد: چیزی برای گفتن ندارم جز آنکه معتقدم انسان چیزی دارد به نام خرد که اگر از آن استفاده کند می‌تواند تمامی عمر خدمت کند. من خدمت را از بچگی دوست داشتم.

وی ادامه داد: پدرم به مصطفی کمال پاشا رئیس‌جمهور ترکیه بسیار علاقمند بود و به من می‌گفت دوست دارم تو نیز چون مصطفی کمال پاشا بزرگ باشی و به همین سبب نام او را برای تو انتخاب کردم. بنابراین من همیشه سعی کردم در حوزه فعالیتی خودم چون موسیقی مقامی والا به دست بیاورم. البته برای آنکه بیاموزم باید بخوانم. من همیشه سعی کرده‌ام آنچه در مغز دارم پیش از آنکه جسمم را به خاک بسپارم منتقل کنم.

بر اساس این گزارش در پایان برنامه لوح تقدیری از سوی سازمان هنری رسانه ای اوج به استاد مصطفی کمال پورتراب اهدا شد.