کارآفرینی دیجیتالی و جامعه اطلاعاتی ایران

 عصر سایبر  که امروزه مرزهای فیزیکی را در نوردیده است و چهره ای جدید از دنیای ارتباطات و اطلاعات را فرا روی ساکنان شش میلیارد نفر کره خاکی قرار داده است، نمونه عینی عصری است که آلوین تافلر، از آن به نام انقلاب ارتباطات  یاد می‌کند.

 جامعه شناسی جامعه اطلاعاتی جهان ما را به این حقیقت رهنمون می‌کند که دیجیتالی شدن مولفه‌های موثر در زندگی بشر امروزی، اعم از تجارت، بازاریابی، آموزش، اطلاع رسانی و ارتباطات و حتی حمل و نقل، یک واقعیت غیر قابل انکار است که مرحله گذار از سنت به مدرنیسم دیجیتالی را نوید می‌دهد. فناوری اطلاعاتی و ارتباطی روز، به عنوان یک صنعت در حال توسعه و پیشرفت، نقش فوق العاده ای در توسعه زیر ساخت‌های فرهنگی، اقتصادی و علمی‌و حتی سیاسی کشورهای مختلف جهان داشته است.

 یکی ازاین زیر ساخت‌ها، حوزه کسب و کار می‌باشد که برای همه کشورهای جهان، به عنوان یک سمبل رفاه و پیشرفت تلقی می‌شود.  محیط‌های الکترونیکی و پایگاه‌های اطلاع رسانی تیم‌های مشاور طراحی در اقصی نقاط جهان، زمینه‌های تبادل ایده‌ها و افکار را در team work‌های گوناگون فراهم می‌کنند و از طریق پهنه جهانی وب، تبادل اطلاعات، صورت می‌گیرد. این مساله برای خرید، فروش ،مشاوره، بازاریابی و آموزش نیز صادق است.

 بازاریابی و آموزش الکترونیکی (e-learning & e-marketing) افق‌های جدیدی در اقتصاد و دانش ایجاد کرده است . مدرسه‌های اینترنتی بسیاری هم اکنون در وب فعالیت می‌کنند و دانشجویان آنها از اقصی نقاط کره خاکی می‌باشند.

در کشور ما نیز دانشگاه مجازی علم و صنعت www.elaerning-iust.ir و دانشگاه علوم حدیث www.hadith.ac.ir دراین حوزه فعالیت می‌کنند.  این دانشگاه‌ها می‌توانند زمینه همکاری با اساتیدی که می‌توانند از طریق یک تعامل الکترونیکی دوسویه، با دانشجویان ارتباط برقرار کنند و به آن‌ها آموزش دهند را فراهم کند و زمینه یک کارآفرینی الکترونیکی را خلق کنند. فروشگاه‌های تجارت الکترونیک و بانک‌های سرویس دهنده خدمات پول الکترونیک مانند پارسیان و سامان، در تقویت پتانسیل تجارت الکترونیک در کشور و رشد کارآفرینی دیجیتالی، موثر هستند.

کارآفرینی دیجیتالی در ایران

بر اساس اعلام رسانه‌ها، قرار است اولین همایش و نمایشگاه ملی کارآفرینی دیجیتالی ایران، بیست و چهارم لغایت بیست و ششم تیرماه سال جاری در مجموعه فرهنگی ورزشی تلاش وزارت کار در تهران برگزار شود.ایجاد مراکز کارآفرینی در اکثر دانشگاه‌ها ی کشور و تلاش وزارت علوم، مبنی بر گسترش زیر ساخت‌های آی‌تی در دانشگاه‌ها، همه و همه نشان از عزم دولت برای گسترش مبانی کارآفرینی در حوزه الکترونیکی در ایران دارد.

 اکنون که چند سالی از ابلاغیه تاریخی اصل چهل و چهارم قانون اساسی توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی‌می‌گذرد، می‌توان از بسترکارآفرینی دیجیتالی برای توسعه امر خصوصی سازی در کشور بهره برد. برای نیل به آرمان‌های سند چشم اندازه بیست ساله توسعه فرهنگی و علمی‌جمهوری اسلامی‌ایران نیز، اهتمامی‌اثر بخش به سوی افق‌های طلایی اشتغال زایی دیجیتالی، پارامترهای راهبردی هستند که باید دردستور کار مسئولان کشور در حوزه اشتغال زایی و فناوری اطلاعات قرار بگیرد.

رویکرد به کارآفرینی دیجیتالی

کارآفرینی دیجیتالی را می‌توان از پنج منظر در جامعه اطلاعاتی ایران مورد بررسی و کاوش قرار داد که به طور خلاصه درادامه به آن‌ها اشاره شده است. باید پذیرفت که کارآفرینی دیجیتالی در کشور جوان و مستعد ایران با بیش از دوازده میلیون کاربر اینترنت و هزاران فارغ التحصیل رشته فناوری اطلاعات، می‌تواند فرصتی برای تحقق آرزوهای دیجیتالی باشد.

 کارآفرینی دیجیتالی و جامعه اطلاعاتی ایران، در حقیقت یک نگاه از درون به مختصات اثرگذار کسب و کار الکترونیکی بر روی تقویت نهادهای جامعه اطلاعاتی ایران می‌باشد. کارآفرینی دیجیتالی ، یک فرصت ارزشمند برای تقویت و خلق نوآوری‌های دیجیتالی و بالندگی و نشاط در جامعه اطلاعاتی ایران است.

کارآفرینی دیجیتالی و توسعه خدمات الکترونیک، واقعیتی غیر قابل انکار است . کارآفرینی دیجیتالی می‌تواند دریکی از حوزه‌های: بانکداری الکترونیک (e-banking)، تجارت الکترونیک(e-commerce)، روابط عمومی‌الکترونیک(e-public relations)، آموزش الکترونیک (e-learning) و گردشگری الکترونیک(e-tourism) اتفاق افتد و زمینه کسب و کار و اشتغال زایی مولد هزاران نیروی مستعد را فراهم کند. دولت الکترونیک (e-government) باید، بستر این فعالیت را فراهم کند. 

کارآفرینی دیجیتالی از منظر شهروند الکترونیک و ارتقا سطح زندگی، رویکردی به جایگاه اثر بخش شهرداری الکترونیک در ساز و کارهای خدمات شهری نوین است. قطعا انتظاری که از شهرداری به عنوان یک مرکز خدماتی شهری می‌رود، تنها مربوط به تنظیفات نیست.

 همین طور، از شهرداری‌ها در جامعه اطلاعاتی کنونی انتظار نمی‌رود که خدمات‌آن‌ها سنتی باشد. راه اندازی مرکز کارآفرینی در شهرداری منطقه دو تهران، خود نمونه ای از اهتمام شهرداری تهران به مقوله کسب و کار الکترونیکی است.

 نقش شهرداری و شهروند الکترونیک در هدایت نیروهای فعال جامعه اطلاعاتی کشور، یک نقش جدیدی است که می‌توان برای ان تعریف کرد. شهرداری الکترونیک تهران که درنشانی www.tehransama‌ir قرار دارد، می‌تواند زمینه‌های تشکیل مرکز کارآفرینی دیجیتالی پایتخت را مانند مرکز وبلاگ نویسان تهران، فراهم کند. آرزوهای دیجیتالی پایتخت نشینان را باید شهرداری تهران برآورده کند.

قطعا، اهمیت به جایگاه شهروند الکترونیک (e-citizen) و در کنارآن توجه به رویکردهای شهردار ی الکترونیک (e-municipality) مولفه‌هایی از تقویت بستر کارآفرینی دیجیتالی در کلان‌شهر‌ها به ویزه تهران است.

باید پذیرفت که کسب‌وکار الکترونیکی، ارزش افزوده فوق العاده ای دارد. چرا که با کم ترین هزینه و مواد مصرفی و سرمایه گذاری فیزیکی، می‌توان بالاترین راندمان را در اختیار داشت.نقش صنعت و دانشگاه در تقویت کارآفرینی دیجیتالی باید مورد بررسی کارشناسان قرار بگیرد تا نقش بنگاه‌های اقتصادی کوچک در محیط کسب‌وکار در حوزه ICT تبیین و در اجرای سیاست‌های ابلاغی اصل 44، تقویت شود.

 بررسی چالش‌ها، فرصت‌ها و مزیت‌های تدوین طرح جامع کارآفرینی الکترونیکی در چشم‌انداز 20 ساله و  اجرای ابلاغیه اصل 44 قانون اساسی  ایران، مساله‌ای حیاتی است. باید پاتولوژی بیکاری در کشور با نگاه آی‌تی‌مدار مسئولان امر، مورد موشکافی قرار بگیرد و در راستای نیل به آرمان‌های نظام، تحلیل و برنامه ریزی شود.

همایش ملی کارآفرینی دیجیتالی ایران، گامی‌بزرگ برای فهم پتانسیل کشور در حوزه کسب و کار الکترونیک است. کارآفرینی دیجیتالی یک گام به جلو در مسیر اشتغال زایی نوین در ایران است. در فهرست میلیاردرهای جهان که هر سال مجله FORBES اعلام می‌کند، کارآفرینان دیجیتالی جهان، رتبه یک رقمی‌در اختیار دارند.

پل آلن و بیل گیتس، رهبران مایکروسافت، سال‌ها است که در صدر این فهرست قرار دارند. تدوین واحد کارآفرینی دیجیتالی و توسعه زیر ساخت‌های کارآفرینی مبتنی بر فناوری اطلاعات در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور، گامی‌است که اهتمام همه ارکان نظام را می‌طلبد.