اینکه این اتفاق خواه یا ناخواه در حال افتادن است، یک چیز است و اینکه بتوان بدور از آن، یک ساختار مناسب و معقول ساخت، کاملا چیز دیگری است. روزنامه نگاری در حال یک تغییر و تحول نه صرف کلام، بلکه از لحاظ، حرفهای، اقتصادی، سرمایهگذاری و... است.
رویارویی، کاغذ و دیجیتال که هنوز در اتاقهای قدیمی خبر ناشران و تبلیغ کنندگان ادامه دارد، عاملان امر را بر آن داشته تا یک مسیر سودآور در این تغییر و تحولات پیدا کنند.
شاید اندکی و شاید بسیار سخت باشد، برای روزنامهنگاران حرفهای و سرمایه گذار در این زمینه، واگذاری جایگاه، مقام حرفهای روزنامهنگاری و... چرا که جایگاه روزنامهنگاری دیجیتالی نه آن قطعیت عمیق، روزنامه نگاری سنتی و نه آن ساختار سرمایهگذری قبل را دارد.
عصر روزنامهنگاری غیرحرفهای دیجیتالی و به عبارتی ارتباطات دیجیتالی چنان گسترده شده است که میتوان گفت به طور کلی بازار روزنامهنگاری سنتی را تحت تاثیر و بازار آنها را کساد و راکد کرده است.
در حال حاضر، تنها با دانشی اندک و دسترسی به کامپیوتر و اینترت میتوان برای خود و یا سراسر دنیا رسانه دیجیتالی در حد حرفهای یا غیر حرفهای تولید کرد.
برای درک این مسئله شما زمان زیادی ندارید! کوچکترین تردید و وقفه برای پذیرش این مسئله کافی است تا شما، عرصه را به رقبای مطبوعاتی و روزنامه نگاری خود بسپارید.
جورج براک، رئیس روزنامه نگاری- دانشگاه لندن در این باره توضیح میدهد که روزنامهنگاری در تقابل با دو بحران پیچیده قرار دارد. اولین بحران در این تغییر و تحولات، بحران تغییر نوع کسب و کار، مانند؛ تبلیغات که نقش مهمی به عنوان وسیلهای برای حمایت اقتصادی روزنامهها ایفا میکند. دومین بحران که بسیار گسترده است، مسئله اعتماد است. مسئلهای که به طور کلی در رسانههای دیجیتالی رنگ باخته است.
به عنوان مثال اعلام؛ رسوایی شنود در انگلیس باعث ایجاد روابط تیره اوباما و مطبوعات در ایالات متحده و افزایش فشار بر روزنامهنگاران و کسانی که آنها حمایت میکنند، شد. در بسیاری از موارد نیز چون؛ تغییر در میزان تولید (تیراژ)، بیتفاوتی نسبت به روزنامه نگاری، تضعیف ساخت و ساز سنتی و...
همه موارد در چار چوب "جنگ در روزنامهنگاری " آن هم در چند جبهه، قابل بحث و بررسی است. تمامی افراد از نقش و تاثیر روزنامهنگاری در جامعه آگاه هستند، اما چگونگی تکرارپذیری، بقا و نفوذ آن در بازار جای سوال است. چرا که روش آموزش روزنامهنگاری، عکاسی خبری، روش تبلیغات، روش تهیه خبر و... به طور کل دست خوش تغییر و تحولات دیجیتالی قرار گرفته است.
تجزیه و تحلیل اخبار ادوارد اسنودن، همان درز منبع خبری پنتاگون- آمریکا، یکی از آن بحثهای روزنامهنگارهای دیجیتالی است که کسی قدرت کنترل آن را ندارد. افشاگریهای این چنینی در سطح دیجیتال هیچ مرز و کنترلی ندارد. چنین افشاگرهایی دو بعد دارد. جنبه تخریبی که باعث آسیب جدی به روابط یک کشور، یک سازمان و یا یک فرد میشود. جنبه دوم افزایش میزان آگاهی عمومی یک جامعه و در نتیجه منجر به ایجاد تحولات سیاسی، اعمال سیاستها و بازبینیهای جدید خواهد شد.
درج اخبار دیجیتالی اسنودن باعث اتفاقات بسیاری در سطح جهان شد. برای مثال؛ گاردین مجبور به درخواست کمک از نیویورک تایمز به دلیل فشار دولت بریتانیا به روزنامهها در خصوص گروه بندی روزنامهها و روزنامهنگاران لندن شد. یعنی اقدامی سختگیرانه برای ممانعت از روند افشای خبری در سطح گستردهتر ...
این کار باعث شد که مدیران چندین روزنامه در سراسر جهان و انجمن جهانی روزنامهنگاران و ناشران خبر به طور رسمی به دولت بریتانیا اعتراض کنند. آنها این واکنش دولت را غیر معمول دانسته و به گونهای خواستار شکستن محدودیت خبر و انحصار اطلاعات شدند. میدانید این اعتراض چگونه سرانجام یافت؟ تنها با به اشتراک گذاردن منابع اطلاعاتی در اتاقهای خبر ... این پاسخی بود به یک حمله واضح و آشکار به آزادی اطلاعات در عصر دیجیتال.
جی روزن یکی از روزنامهنگاران مطرح امریکایی در این زمینه میگوید؛ این اقدام دولت یعنی سختگیری به روزنامه و روزنامهتگاران برای ایجاد فضای امن، یاداور "وضعیت اضطراری " زمان جنگ است. محاصره سیستم خبری برای ادامه روزنامهنگاری در چنین عصری سخت و بسیار خصمانه است.
او میافزاید؛ در حال حاضر، اتاقهای خبری مستقل در سطح جهان وجود دارند که از هیچ قانونی پیروی نمیکنند. تنها تصمیمگیری برای انتشار یک خبر (چگونه و چه زمان) کاملا شخصی است. چگونه هنوز عدهای بر این گمان هستند که میتوانند اطلاعات را رهبری و انحصاری کنند.
میدان جنگ دیگر در روزنامهنگاری به دور از عوامل خارجی، باز تعریف خبر و انتخاب آن در تحریریه روزنامه است. یعنی محصول نهایی، طرح روزنامه و کل فرایند از انتخاب اخبار گرفته تا...همه در نوع خود منحصربه فرد است. دیگر امکان بازگشت به چنین میدانی وجود ندارد. زیرا اخبار بدون انتخاب، بدون بینش و چینش یک روزنامهنگار حرفهای وهمچنین بدون دخالت عوامل خارجی در سطح وسیعی پخش و انتشار مییابد.
بله، عصر طلایی و با شکوه روزنامه و روزنامهنگاری سنتی در حال گذر است. این هشدار برای کسانی است که در این صنعت کار میکنند. آینده روزنامه نگاری کاملا متفاوت با الگوهای آموزشی عصر حاضر است. برای آموزش، نیروهای جدید باید روش نوینی اتخاذ کرد. آموزشها باید برای رقابت در عرصه روزنامهنگاری آنلاین در دنیای دیجیتال باشد.
جیمز برنیر، مدیر برنامه جهانی روزنامهنگاری در دانشگاه تسینگها در پکن است. او لیست برخی از مهارتهای جدید و لازم برای روزنامهنگاری آنلاین و رسانههای دیجیتال را تهیه کردهاست. لیست او شامل؛ بحثهای چند رسانهای دیجیتال (صوتی، تصویری، عکس، فیلم )، حفظ و تجزیه و تحلیل دادهها، بروز رسانی اطلاعات، توانایی بازاریابی برای تبلیغات و جلب مخاطب درعرصه روزنامهنگاری دیجیتال ارائه داده است.
اینترنت همه روشهای سنتی را به گونهای متحول ساخته است.شما بر اساس آموختههای سنتی نمیتوانید کار و فعالیت مدرن انجام دهید مگر اینکه اطلاعات خود را به روز کنید. دنیای اینترنت، دنیای کاربرانی است که برای جذب هر چه بیشتر آنهاو هدایت آنها در شبکههای اجتماعی تلاشی دیجیتالی می کند نه سنتی!
بنابراین شما نیاز به دانستن اطلاعات بسیاری در باره آنها هستید در در این دنیای دیجیتال موفق شوید. اطلاعاتی در باره سلیقهها، راههای خرید، نوع محصولات، نیازها و... شما باید خوانندگان خود گوش دهید تا بتوانید محتوا و محصول خود را به بهترین وجه و متناسب با انتظارات آنها ارائه دهید.
زمانی محتوای یک روزنامه با سرمقالهاش سنجیده و ارزیابی میشد. در حالیکه امروزه، سلیقهها، ظرفیتهای اقتصادی، دسترسی خوانندگان و تعداد آنها است که سرمقاله را قلم میزند. شما میتوانید بستههای مقاله را در بازار رسانههای جهان خریداری کنید ولی نمیتوانید خواننده و مخاطب خریداری کنید. تنها با اطلاعات است که در این عرصه پیروز خواهید شد. یعنی یک مجموعه غنی از اطلاعات و دادههای مربوط به مخاطبان و کاربران داشته و بر روی آنها سرمایهگذاری کنید.
تنها با این سرمایهگذاری در دنیای مجازی میتوانید، حرفی برای گفتن و فعالیتی در خور دانش خود داشته باشید. در غیر این صورت، تمام آموختهها، محتوای علمی خوب، سرمقاله، خبر، گزارش و مقالههای حرفهای پیشبردی نخواهند داشت.
پشتیبانی فنی، جنگ دیگری در این عرصه است. شما باید برای ارائه اخبار خود از پشتیبانی فنی قوی برخوردار باشید.در جهان اخبار، اگر آیتمهای خبری شما با سرعت مناسب و با فرمت صحیح به روز و پشتیبانی نشوند، ارزش خبری خود را از دست داده و با ادامه روند یعنی ضعف پشتیبانی فنی، مخاطبان خود را نیز از دست خواهید داد. داشتن پشتیبانی فنی خوب، عامل مهمی در حفظ شرایط و فعالیت روزنامهنگاری در دنیای دیجیتالها است. به روز کردن سیستمها و نرمافزارهای مرورگر شما را در رقابتی تنگاتنگ با دیگر رسانهها قرار میدهد. برای ورود به دنیای حرفهای روزنامهنگاری دیجیتال، باید مفهوم دیجیتالی بودن را درک و نوشتن سرمقالهای دیجیتالی را هرچه سریعتر شروع کنید.
منبع: journalism