به گزارش مهر، رودخانه خرمرود در مرکز لرستان که به «گلال» شهرت دارد با 110کیلومتر طول از ارتفاعات شمالی شهر و از دامنههای سفیدکوه و کوه کمر سیاه سرچشمه گرفته و خرم آباد را به 2قسمت شرقی و غربی تقسیم میکند. این رودخانه در طول سالهای اخیر شاهد تغییرات متعددی بوده که در قالب طرح ساماندهی رودخانه عملیاتی شده است؛ تغییراتی که گاه در مسیر غیرکارشناسی پیش رفته و مخاطراتی را نیز به همراه داشته است.
یک کارشناس ارشد آب زیرزمینی در این رابطه به مهر میگوید: در سال1388 بهطور همزمان کار مطالعه و اجرای پروژه «ساماندهی رودخانه خرم آباد» از محل پل انقلاب تا پایین پل صفوی به طول حدود هزارو900متر به اصرار استاندار وقت و به کارفرمایی شرکت آب منطقهای لرستان آغاز شد بهطوریکه تاکنون در قالب این پروژه با صرف اعتباری بالغ بر 46میلیارد ریال کار ساماندهی نزدیک به هزار و 300متر از رودخانه اجرا شده است. رضا میرزایی معتقد است که در مورد روند اجرای این پروژه نکات قابل تاملی وجود دارد که باید مورد بحث کارشناسی قرار گیرد و ادامه میدهد: بهنظر میرسد برای فعالیتهایی که در رودخانه خرمآباد انجام میشود به جای اطلاق عنوان ساماندهی باید از عنوان تغییر کاربری بستر رودخانه خرمآباد و تبدیل آن به پارکینگ و معبر یاد کرد.
وی اظهار میدارد: ساماندهی رودخانه در واقع ترکیبی از روشها و اقدامات اصلاحی، حفاظتی و کنترلی سازهای و غیرسازهای است که در رودخانههای سیل خیز بهمنظور کنترل و مهار سیلاب و کاهش اثرات تخریبی آن، جلوگیری از بالا آمدن سطح آب رودخانه در موقع طغیان و جلوگیری از تعرض سیلاب به اراضی و مناطق مسکونی حاشیه رودخانه، بهسازی رودخانه و شکل بخشیدن به جریان آب و حفاظت و تثبیت بستر و حریم رودخانهها صورت میگیرد درحالیکه در مورد خرم رود هیچ کدام از این موارد صادق نیست.
کف رودخانه خرم آباد بتن شد!
وی با یادآوری اینکه رفتار رودخانهها بسیار پیچیده است، ادامه میدهد: تغییر در ویژگیها و خصوصیات بستر رودخانه تأثیر زیادی روی رفتار هیدرولیکی رودخانه خواهد داشت که باید این امر مورد توجه متولیان قرار گیرد. این کارشناس ارشد آب زیرزمینی با اشاره به اینکه در طرح ساماندهی رودخانه خرم آباد نزدیک به یکمتر از کف رودخانه بلوکاژ و به وسیله مصالح دانه بندی پر و روی آن پوشش بتنی نفوذناپذیری ایجاد شده است، ادامه میدهد: این کار موجب کاهش عمق بستر رودخانه و در نتیجه کاهش ظرفیت آبگذاری میشود. میرزایی میگوید: از سوی دیگر ایجاد پوشش بتنی نفوذ ناپذیر ارتباط هیدرولیکی بین بستر رودخانه و سفره آب زیرزمینی را قطع میکند و این امر موجب میشود که تبادل هیدرولیکی صورت نگرفته و در نتیجه شاهد افزایش تولید رواناب و خطر سیلاب باشیم. وی به تبدیل بخشی از رودخانه به پارکینگ اشاره میکند و یادآور میشود: مطابق آمار اداره مطالعات شرکت آب منطقهای لرستان حداکثر دبی سیلابی رودخانه خرم آباد در سال آبی 58-57 ثبت شده است که این آمار حکایت از دبی 564مترمکعب بر ثانیهای دارد. میرزایی به وقوع حادثه در رودخانه قم اشاره کرده و میگوید: رقم یادشده به این معنی است که دبی سیلابی رودخانه خرم آباد بیشتر از 5برابر دبی سیلابی است که در سال88 در شهر قم رخ داد و منجر به آن فاجعه شد.
وی اضافه میکند: ما در این مدت شاهد احداث 6پل موقت در راستای کاهش ترافیک روی این رودخانه بودهایم، پلهایی که در خوشبینانهترین حالت تنها دارای ظرفیت آبگذری 30مترمکعب در ثانیه هستند. به هر روی رودخانه خرمآباد همیشه اینقدر آرام نیست، کمی که به خاطراتمان رجوع کنیم روزهایی را به یاد میآوریم که خرمرود وقتی بستر را بر خود تنگ میدید راهی واحدهای مسکونی و تجاری حاشیه خود میشد. خرم رود بارها ثابت کرده که اینقدرها که خیال ما فارغ است، او آرام نیست.