گرم، خشک و کویری‌بودن موقعیت جغرافیایی یزد از یک‌سو و کمبود منابع آبی از سوی دیگر موجب شده تا این شهر از نعمت فضای سبز کمتری نسبت به سایر شهرهای کشور برخوردار باشد. البته یکی از دلایل آلودگی هوای یزد به‌خاطر به اتمام نرسیدن کمربند سبز این شهر کهن است. اما آیا این دلایل کافی است تا این روزها هوای یزد مثل بسیاری از شهرهای بزرگ کشور ناخوش احوال شود؟ به‌غیر از افزایش تعداد خودروهای شهر مگر بافت یزد تغییر اساسی داشته که یزدی‌ها حالا نسبت به سال‌های دورتر شاهد کدر‌شدن هوای شهرشان باشند؟ پس مشکل کجاست؟ کارشناسان در یک‌جمله می‌‌گویند مشکل اصلی آلودگی هوای این شهر کم‌جمعیت برمی‌گردد به ده‌ها کوره آجرپزی غیرمجاز که در محله‌های حسن‌آباد، اکبر‌آباد، اکرمیه و... فعالیت می‌کنند.
سوزاندن لاستیک
عضو شورای شهر یزد معتقد است که این کوره‌ها 50سالی می‌شود در محله‌هایی که گفته شد مشغول فعالیت هستند. اینطور که سیده حمیده وزیری به همشهری گفت، آلودگی هوای یزد به‌خصوص در محله‌های شمال غربی این شهر به‌خاطر وجود همین کورههای آجرپزی است. البته اگر یزدی‌ها در طول روز نمی‌توانند دودی که از این کوره‌ها به آسمان می‌رود را ببینند علت به آنچه وزیری بیان می‌کند برمی‌گردد: «بسیاری از کورههای آجرپزی به‌دلیل فعالیت غیر‌قانونی‌شان فقط شب‌ها کورههای خود را روشن می‌کنند.» وی که نمایندگی مردم در 4دوره شورای شهر یزد را در کارنامه دارد، توضیح می‌دهد: «در دوره دوم شورای اسلامی شهر یزد این موضوع به شکل ویژه بررسی شد و براین اساس فرمانداری ملزم شد تا کورههای آجرپزی داخل شهر را تخریب کند اما آنطور که فرمانداری اعلام کرده است بدون اجازه مقامات قضایی این اقدام صورت نمی‌گیرد.»
سخنگوی شورای شهر یزد در ادامه می‌افزاید: «سوخت کورههای آجرپزی گران است و تعدادی از آنها هم هنوز امکان استفاده از سوخت پاک (گاز) را ندارند. به همین‌خاطر بسیاری از کورههای آجرپزی مجبور هستند تا کورههای خود را با سوخت مازوت و لاستیک‌های فرسوده گرم نگه دارند.»
ساخته نشدن شهرک کورههای آجرپزی
اما نماینده مردم یزد در مجلس شورای اسلامی بخشی از آلودگی هوای حوزه انتخابیه‌اش را مربوط به کارخانه‌هایی که در فاصله کم از یکدیگر قرار دارند می‌داند. محمدصالح جوکار می‌گوید: «بیشتر کارخانه‌ها در جاده یزد- میبد و میبد- اردکان قرار دارند. همچنین مسیر ترانزیتی خودروهای سبک و سنگین شمال به جنوب کشور در اطراف شهر یزد قرار دارد. همین‌ها کافی است تا طی سال‌های اخیر اینگونه شاهد افزایش آلودگی هوای یزد باشیم.» آنطور که جوکار عنوان می‌کند با توسعه شهر یزد و قرار گرفتن کورههای آجرپزی در حریم شهر، آلودگی هوا بیشتر در شهر به چشم می‌آید. وی اظهار می‌دارد: از سوی دیگر به‌دلیل گران بودن هزینه سوخت برای انرژی کوره‌ها، کوره‌داران لاستیک‌های فرسوده را می‌سوزانند که این موضوع مشکلات تنفسی برای شهروندان یزدی و به‌خصوص تعدادی از ساکنان روستا‌های اطراف شهر یزد به‌وجود آورده است.»
وی به ساخته نشدن شهرک کورههای آجرپزی اشاره می‌کند و می‌افزاید: «قرار بود محیطی برای کورههای آجرپزی در خارج از شهر راه‌اندازی شود تا کورههای داخل شهر به خارج از شهر انتقال داده شوند ولی متأسفانه اقدامی در این خصوص صورت نگرفته است.»
برخورد قاطع دستگاه‌های مربوطه
در این میان عزیزالله سیفی، فرماندار شهرستان یزد که در هفته گذشته با مدیرعامل مؤسسه کوثر درباره رفع مشکلات زیست‌محیطی کورههای آجرپزی یزد دیدار داشت، خواستار انتقال هرچه سریع‌تر کوره‌ها به خارج از شهر از سوی شرکت کوثر شد. به گفته وی در گذشته کورههای آجرپزی خارج از شهر قرار داشتند اما در حال حاضر با گسترش شهر از هر طرف، این کارگاه‌ها نزدیک یا حتی در میان خانه‌های مردم قرار گرفته و به‌طور طبیعی مشکلات زیست‌محیطی بسیاری را برای مردم شهر ایجاد کرده‌اند.
سیفی با اشاره به اینکه کوره‌پزان نمی‌توانند از لاستیک به‌عنوان سوخت استفاده کنند اضافه می‌کند که آنها از سوخت‌های فسیلی مانند زغال سنگ و... هم نباید استفاده کنند. وی خواستار برخورد قاطع و قانونی با متخلفان از سوی دستگاه‌های مربوطه شده و اظهار می‌دارد: «باید هر چه زودتر کار انتقال کورههای آجرپزی ۶۰۰هکتاری جاده یزد- بافق نیز انجام پذیرد.»
