علیرضا ایزدی در حاشیه بزرگداشت مهدی رهبر، باستان‌شناس پیشکسوت از خیرین خواست تا به‌جای ساختن مدرسه‌هایی که امروز بلااستفاده مانده‌اند در محوطه‌های باستانی ازجمله تپه هگمتانه سرمایه‌گذاری کنند. مشاهدات خبرنگار همشهری از تپه باستانی هگمتانه مشخص کرده است که بخشی از دیواره‌های شهر باستانی بیرون آمده از دوره باستانی ایران که باستان‌شناس‌ها هنوز درخصوص اشکانی یا هخامنشی بودن آن به‌نظر واحد دست‌نیافته‌اند به‌دلیل نشت آب و رطوبت ناشی از بارندگی‌ها فروریخته و بازسازی شده است.
هگمتانه نیازمند توجه جدی
پایگاه ملی تپه هگمتانه که پیش‌تر از بودجه مستقل برخوردار بود چنان با بی‌پولی و نبود اعتبار مواجه است که حتی ایجاد موزه هگمتانه را در بخشی از این محوطه باستانی به‌دلیل نبود بودجه با مشکل مواجه کرده است. محمدرحیم رنجبران، مدیر پایگاه ملی میراث فرهنگی تپه هگمتانه در گفت‌وگو با خبرنگار همشهری در محوطه این تپه باستانی به مشکلات مربوط به آزادسازی حریم و بخش‌هایی از تپه باستانی هگمتانه، نبود بودجه را عامل اصلی ناتوانی در اتمام طرح‌های حفاظتی و کاوش به‌منظور تملک ساختمان‌های واقع در محوطه بالای تپه هگمتانه معرفی کرد.به گفته مدیر پایگاه ملی هگمتانه، بخش جنوبی و غربی این تپه باستانی مورد کاوش قرار گرفت که در برخی موارد به یافتن تعدادی آثار تاریخی منجر شد.
حفر یک کانال کم عمق که خطی طولانی در محوطه باستانی تپه هگمتانه ایجاد کرده است موجب شد تا مدیر پایگاه میراث ملی هگمتانه از تلاش‌ها برای تجهیز آثار این استان به سیستم مانیتورینگ(پایش) با بهره‌گیری از شبکه فیبر نوری خبر بدهد. بر این اساس قرار است پایگاه هگمتانه به سیستم پایش دائمی تجهیز شود تا بدین‌ترتیب کارشناسان این پایگاه در جریان اتفاقات لحظه‌ای این پهناورترین تپه باستانی کشور قرار بگیرند. رنجبران می‌گوید: با توجه به آنکه آثار تاریخی در تپه باستانی هگمتانه در عمق حدود 2متری زیر سطح اصلی قرار دارند حفاری‌ها به‌منظور عبور خط فیبر نوری در این محوطه با نظارت مستقیم پایگاه انجام شد تا صدمه‌ای به آثار موجود زیر تپه وارد نشود.
باستان‌شناس‌ها هنوز قادر به یافتن انتهای شهر باستانی هگمتانه نیستند اما به‌رغم این ناتوانی ساخت و سازها در حریم تپه باستانی هگمتانه صورت گرفته و این تپه همچنان با مشکل همسایگان مزاحم مواجه است. رئیس پایگاه میراث ملی هگمتانه در تشریح ماجرای نبود بودجه برای حفاظت و نگهداری از این تپه باستانی می‌گوید: سال91 حدود 25میلیون تومان برای کاوش‌ها در این تپه باستانی هزینه شد درحالی‌که این پایگاه هنوز بودجه سال92 را دریافت نکرده است.
50سال هم بگذرد هگمتانه تملک نمی‌شود
جالب است که در 2سال گذشته پهناورترین تپه باستانی کشور تنها 75میلیون تومان اعتبار عمرانی داشته است. تپه‌ای که به گفته رئیس میراث فرهنگی استان همدان 400هکتار وسعت دارد که روی بخشی از آن نیز خانه‌های مسکونی قرار گرفته و نیازمند آزادسازی است. علیرضا ایزدی اما به خبرنگار همشهری می‌گوید: متأسفانه هنوز مدیران به این باور نرسیده‌اند که هگمتانه برایشان مهم است یا خیر؟
آنطور که رئیس میراث فرهنگی استان همدان گفته است، تنها تملک بناهای مزاحم در محوطه 400هکتاری تپه باستانی هگمتانه نیازمند 12میلیارد تومان اعتبار است درحالی‌که این اداره در 2سال گذشته تنها 100میلیون تومان اعتبار برای تملک داشته که آن نیز صرف تملک حمام قلعه شد. او معتقد است مادام که موضوع تملک بناهای اطراف هگمتانه و آزادسازی حریم این تپه باستانی انجام نشود کاری نمی‌توان از پیش برد. او همچنین با اعلام اینکه گرفتن استقلال بودجه‌ای پایگاه‌های ملی و بردن آنها به زیر مجموعه اعتبارات استانی اقدامی اشتباه بود خواستار بازگرداندن استقلال پایگاه‌های ملی و خارج کردن آنها از زیر مجموعه استانی شد.
علیرضا ایزدی می‌گوید: به‌دلیل نبود اعتبار از این شاخه به آن شاخه می‌پریم تا فقط کار از دستمان نرود. به همین دلیل تنها در اندیشه حفاظت از آثار هستیم و توان ورود به مبحث مرمت را نداریم. تپه باستانی هگمتانه، خاستگاه این شهر باستانی است که مورخان یونانی بنای آن‌را به دیااکو پادشاه ماد نسبت داده‌اند اکنون چنان ضعیف شده است که هم رئیس اداره میراث فرهنگی همدان و هم مدیر پایگاه میراث ملی هگمتانه بر وضعیت نامناسب بودجه‌ای آن و نبود طرح مشخص در حفاظت و نگهداری از این مجموعه باستانی تأکید می‌کنند. رئیس میراث فرهنگی استان همدان از نبود همکاری‌های بین بخشی در حفاظت از این تپه باستانی گلایه می‌کند.
او می‌گوید: متأسفانه همه از سازمان میراث فرهنگی انتظار همکاری دارند، اما میراث نباید از هیچ نهاد و سازمانی انتظار همکاری داشته باشد. شهرداری‌ها باید به کمک میراث فرهنگی بیایند و وزارت مسکن و شهرسازی نیز در موضوع تملک بناها باید به میراث کمک کند. درحالی‌که در وضعیت کنونی که هیچ همکاری صورت نمی‌گیرد تا 50سال دیگر هم نمی‌توان تملک تپه هگمتانه را به پایان رساند.
