منوچهر گرجی روز دوشنبه در همایش اهمیت فرسایش خاک و ارتباط آن با محیط زیست در دانشکده کشاورزی شهر تاریخی بسطام شهرستان شاهرود افزود: خاک بحث زیربنایی دارد، اگر هدر رفت، آب هم مشکل پیدا خواهد کرد.
وی خواهان استفاده از تجربه دیگر کشورها در مورد چگونگی کاهش میزان فرسایش خاک در ایران شد و تصریح کرد: سهم سرانه افراد از اراضی کشاورزی به سرعت در حال کاهش است و دلیل آن افزایش جمعیت و کاهش مساحت اراضی کشاورزی است.
به گفته گرجی با توجه به وسعت ایران خاک مناسب برای کشت محصول محدود است و زمین‌های موجود توان تولید بیشتر محصول را ندارد.
به گفته وی از 165 میلیون هکتار وسعت کشور، 90 میلیون هکتار آن فاقد خاک مناسب است و بقیه خاک تحت کاربری‌های مختلف قرار دارد.
وی ادامه داد: از مجموع وسعت کشور، 18.5 میلیون هکتار آن تحت اراضی کشاورزی قرار دارد که 60 درصد آن دیم و بقیه آبی است که بعضا با افراط و تفریط‌هایی هم رو به روست.
وی با اشاره به کاهش منابع آب‌های زیرزمینی گفت: بر اساس مطالعات انجام شده از سال 1334 تا 1380 در شش کلان‌شهر 200 هزار هکتار اراضی حاصل‌خیز به مناطق مسکونی، صنعتی و ... تبدیل شد و تغییر کاربری و تخریب اراضی همچنان در 31 استان ادامه دارد.
به گفته رییس انجمن علوم خاک سرانه هر شهروند ایرانی از اراضی کشاورزی دو هزار مترمربع است که این رقم در سال 1400 کم‌تر از این رقم خواهد بود.
رییس سابق دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران یادآور شد: خسارت هر تن فرسایش خاک در آمریکا 28 دلار برآورد شد که با توجه به فرسایش دو میلیارد تن خاک سالانه در ایران این رقم افزون بر 50 میلیارد دلار تخمین زده می‌شود.
گرجی بیان کرد: 60 درصد اراضی آبی کشور با افزایش شوری خاک رو به روست که با توجه به کاهش سرانه زمین کشاورزی، تخریب اراضی، فرسایش خاک میزان بهره‌وری کم می‌تواند در آینده نزدیک امنیت غذایی را تهدید کند.
وی ادامه داد: امنیت غذایی و امنیت ملی لازم و ملزوم هم هستند زیرا امنیت غذایی یکی از مولفه‌های اصلی امنیت ملی است و خدشه‌دار شدن آن می‌تواند مشکلات فراوانی را ایجاد کند..
گرجی کاهش چرای دام، توسعه دامداری صنعتی، گسترش احداث سامانه‌های بادشکن و تصویب لایحه قانون خاک در مجلس را برای کاهش میزان فرسایش خاک موثر دانست.
به گفته رییس انجمن علوم خاک ایران لایحه قانون خاک پس از هشت سال دیروز (یکشنبه) به مجلس رفت و انجمن نامه‌ای هم در این ارتباط به رییس مجلس نوشت.
همچنین عضوسابق هیات علمی دانشگاه تهران در گردهمایی اهمیت فرسایش خاک و ارتباط آن با محیط زیست در بسطام تاکید کرد: فرسایش خود به خود خوب است اگر از حد بگذرد نگران‌کننده است.
"محمد بای بوردی" افزود: 640 دشت ایران زاده فرسایش‌اند و اگر فرسایش نبود این دشت‌ها را نداشتیم.
وی به کارشناسان توصیه کرد: نسبت به ارقام مربوط به فرسایش آبی و بادی با شک و تردید برخورد کنند و گل‌آلود بودن آب رودخانه‌ها نشانه فرسایش خاک است.
وی با تاکید بر پیشگیری از فرسایش خاک افزود: در کشور با فرسودگی خاک نیز رو به‌رو هستیم.
بای بوردی تصریح کرد: روان‌آبهای سطحی با شستشوی خاک، فلزات سنگین را با خود به رودخانه‌ها و دریاها می‌برد و حیات موجودات را تهدید می‌کند.
وی تعداد دانش‌آموختگان بیکار کشاورزی را 165 هزار نفر ذکر کرد و گفت: وقت آن است دولت "سپاه پاسداران منابع خاک" را در کشور تشکیل دهد.
همچنین سید محمد موسوی عضو سابق هیات علمی دانشگاه تهران گفت: فرسایش خاک موضوع جهانی است و همه کشورها به نوعی با آن درگیر هستند.
وی از سیل به عنوان یکی از عوامل فرسایش خاک در ایران یاد کرد و افزود: از سال 1350 تا 1390، هزار و 890 سیل مهم در کشور رخ داد که 53 درصد آنها در طول 10 سال اخیر بود که این نتیجه روند رو به افزایش سرعت فرسایش خاک است.
وی با بیان این که شعار خودکفایی در بخش کشاورزی نباید سبب فرسایش خاک شود، خواهان برنامه‌ریزی برای تولید محصول به اندازه نیاز کشور شد و تاکید کرد: وقت آن است به جای مدیریت تولید، در فکر مدیریت مصرف بود.
موسوی یادآور شد: وقوع آتش‌سوزی در جنگل و شخم زمین در جهت شیب آن نیز از عوامل فرسایش خاک است.
وی پیشنهاد کرد: در چنین همایش‌هایی از کشاورزان دعوت شود، به آنها آموزش داد شود چگونه از خاک و آب مراقبت کنند.
وی افزود: از کشاورزان سئوال کنید چرا زمین را در جهت شیب شخم می‌زنند از متخصصان ماشین‌آلات هم بخواهید راه‌حل ارائه کنند.
به گفته وی، کننده اصلی کار کشاورز و تخریب‌کننده هم اوست، کشاورز را دریابید و آموزش دهید.
دانشکده کشاورزی بسطام در سال 1368 تاسیس شد و هم اکنون 950 نفر دانشجو در 12 رشته در این دانشکده مشغول تحصیل هستند.
بسطام در شش کیلومتری شمال شرق شاهرود واقع است.
نظر شما