سه‌شنبه و چهارشنبه هفته گذشته (17و 18آذر) خانم لنيتا تويواكا، وزير توسعه و تجارت خارجي فنلاند، در صدر يك هيأت بزرگ اقتصادي متشكل از 70نفر از نمايندگان شركت‌هاي فنلاندي كه در زمينه‌هاي مختلف ازجمله بيواكونومي، فناوري اطلاعات، فناوري‌هاي پاك، ساختمان و زيرساخت‌هاي شهري فعاليت دارند وارد تهران شد تا به گفته او «مسير همكاري‌هاي بيشتر در زمينه تجارت و سرمايه‌گذاري شركت‌هاي فنلاندي هموار شود و فعالان اقتصادي فنلاند، فضاي اقتصادي و قوانين ايران و همچنين شركاي تجاري آينده‌شان در اين كشور را بهتر بشناسند.»
به گفته هري كمراينن، سفير فنلاند در ايران، اين هيأت يكي از بزرگ‌ترين هيأت‌هاي اقتصادي فنلاند است كه در يك كشور خارجي حاضر شده است. در هتلي در مركز شهر با خانم تويواكا به گفت‌وگو نشستيم. ناگزير موضوعاتي چون ورود سيل عظيم پناهجويان به اروپا و حمله‌هاي تروريستي پاريس كه اين روزها اروپايي‌ها را درگير خود كرده سرآغاز صحبت‌هاي ما بود. چشم‌انداز روابط دوجانبه ميان ايران و فنلاند، نوع نگاه فنلاندي‌ها به بازار كشورمان و همچنين موضوع حضور زنان ايراني در جامعه و فضاي كسب و كار موضوعات ديگري بود كه در مورد آنها با خانم وزير صحبت كرديم.
- آواره‌هاي جنگ سوريه و پناهجوياني كه طي ماه‌هاي اخير خود را به اروپا رسانده‌اند، اغلب به آلمان و ديگر كشورهاي ثروتمندتر شمال غرب اروپا مي‌روند؛ فنلاند هم جزئي از اين كشورهاست. حضور پناهجويان در اروپا اكنون به يك بحران بزرگ تبديل شده؛ كشور شما چگونه تحت‌تأثير اين شرايط قرار گرفته است؟
سؤال خوبي است. اجازه بدهيد اين افراد را در شرايط كنوني پناهجو بخوانيم نه آواره. شناسايي شرايط يك فرد به‌عنوان آواره تابع قوانين بين‌المللي است و تعاريف خودش را دارد. تعداد پناهجوياني كه در فنلاند حضور دارند طي سال‌جاري به رقمي بيش از 35هزار نفر رسيده است. حضور اين تعداد پناهجو در مقايسه با سرانه جمعيتي كشورهاي اروپايي، فنلاند را در ميان كشورهاي پذيرنده پناهجويان در اتحاديه اروپا به رتبه چهارم رسانده است.
اين در حالي است كه تعداد پناهجويان در كشور ما طي سال گذشته حدود 3هزار نفر بوده است. بنابراين ما شاهد افزايش ناگهاني تعداد پناهجويان در فنلاند بوده‌ايم. اين موضوع مثل ديگر كشورهاي اروپايي براي ما نيز يك چالش بزرگ محسوب مي‌شود. دولت ما شاهد شرايط جديدي است؛ چرا كه اكنون بايد براي اين افراد به فكر سرپناه باشيم. بعد كه روند پناهندگي آنها كامل شد، بايد براي آنها خانه، شرايط مناسب آموزشي و كار فراهم كنيم. جلسات متعددي در دولت فنلاند تشكيل مي‌شود و به‌دنبال راه‌حلي براي برون‌رفت از اين شرايط بحراني هستيم؛ چرا كه مي‌خواهيم براي اين افراد كه از شرايط جنگ و درگيري گريخته‌اند فضايي براي زندگي فراهم كنيم. در عين حال بايد بگويم كه به همه اين افرادي كه وارد فنلاند شده‌اند، اجازه اقامت داده نمي‌شود و همه آنها به‌عنوان آواره شناخته نخواهند شد.
- سياست دولت فنلاند به‌طور مشخص در قبال پناهجويان در اروپا چيست؟ آيا دولت شما مخالف حضور پناهجويان در اروپا و فنلاند است يا پذيراي آنهاست؟
ما در برنامه سهميه‌بندي تعيين شده از سوي اتحاديه اروپا براي پذيرفتن پناهجويان شركت كرده‌ايم و سهم خود را پذيرفته‌ايم. در واقع سهم خود از مسئوليت كشورهاي اروپايي و اتحاديه اروپا در قبال پناهجويان را مي‌پذيريم. رويكرد دولت ما در قبال اين موضوع از ابتدا رويكردي سازنده و پراگماتيك بوده است. ما مخالف ورود پناهجويان نيستيم، بلكه به‌دنبال يافتن راه‌حلي به همراه ديگر اعضاي اتحاديه اروپا براي اين بحران هستيم.
- چندي پيش شاهد حمله‌هاي تروريستي پاريس بوديم كه 130كشته و بيش از 350زخمي به جا گذاشت. آيا اين حمله‌ها تأثيرات اجتماعي و اقتصادي بر كشور شما و به‌طور كلي كشورهاي اروپايي داشته است؟
البته كه اين حمله‌ها تأثيرات اجتماعي گسترده‌اي روي كشورهاي اروپايي داشته است. به اعتقاد من تأثيرات اجتماعي و رواني اين حادثه بيشتر از تأثيرات اقتصادي آن بوده است؛ خصوصا احساس امنيت در ميان مردم كشورهاي اتحاديه اروپا تحت‌تأثير اين حمله‌ها قرار گرفته است. اين حمله‌ها تأثيرات اقتصادي هم داشته است، خصوصا در كشورهايي مثل فرانسه و بلژيك. ميزان ورود گردشگران در اين كشورها نيز كاهش داشته است. اما در فنلاند، ما تأثيرات اقتصادي شديدي را شاهد نبوده‌ايم.
- حمله‌هاي پاريس توسط نيروهاي وابسته به گروه تروريستي داعش انجام شد كه گفته مي‌شود تعدادي از آنها در ميان پناهجويان از سوريه وارد اروپا شده بودند؛ مسئله‌اي كه موضعگيري‌هاي تندي عليه ورود پناهجويان به اروپا را به‌دنبال داشته است. اقدام داعش در پاريس و پس از آن در كاليفرنياي آمريكا، باعث شده عده‌اي از گروه‌ها و چهره‌هاي سياسي براي دامن زدن به اسلام‌هراسي فرصت مناسبي پيدا كنند. آيا چنين فضايي در فنلاند هم ديده مي‌شود؟
فضاي ضد‌اسلامي خير؛ به‌خاطر حوادثي كه رخ داده صحبت‌ها و بحث‌هاي زيادي در فنلاند، چه در ميان مردم چه در ميان رسانه‌ها و چه در دولت، وجود دارد اما فضاي ضد‌اسلامي به هيچ وجه در كشور ما شكل نگرفته است. محوريت بحث‌ها در فنلاند چگونگي همكاري دولت ما با ديگر كشورهاي جهان براي مبارزه با تروريسم و خشونت است.
- خانم تويواكا به موضوع روابط دوجانبه ميان ايران و فنلاند بپردازيم. همانطور كه مي‌دانيد يكي از مهم‌ترين فاكتورهاي سرمايه‌گذاري در هر منطقه‌اي مسئله امنيت است. ايران در شرايط كنوني تنها كشور امن منطقه خاورميانه است. اين موضوع چه تأثيري در روابط تجاري ميان فنلاند و ايران و همچنين سرمايه‌گذاري احتمالي دولت شما در ايران خواهد داشت؟
ما هميشه روابط خوبي با ايران داشته‌ايم. ايران بازيگر مهم منطقه خاورميانه است. كشور شما كشور بزرگي است؛ حدود 80ميليون جمعيت دارد و از منظر سياسي و اقتصادي كشور مهم منطقه به شمار مي‌رود. تاريخ شما هم به ما مي‌گويد كه شما هميشه نقشي محوري در اين منطقه داشته‌ايد و هميشه يكي از شركاي اصلي ما در منطقه بوده‌ايد. در سال‌هاي پيش‌رو و با توجه به شرايط جديد پيش‌آمده، به‌طور حتم روابط بين ما و ايران گسترش خواهد يافت.
تاريخ فنلاند را هم اگر ببينيد متوجه مي‌شويد كه كشور ما كشوري است كه هميشه سعي كرده با ديگر كشورهاي جهان روابط خوبي داشته باشد. فنلاند كشور كوچكي است و فقط 5ميليون نفر جمعيت دارد اما ما هميشه با تمام كشورهاي جهان در ارتباط بوده‌ايم و با آنها همكاري داشته‌ايم. بسياري از مردم جهان اذعان دارند كه فنلاندي‌ها در برابر فرهنگ‌هاي ديگر هميشه رفتاري دوستانه و سازنده داشته‌اند.
- همانطور كه اشاره كرديد ايران كشوري است با 80ميليون جمعيت. نگاه شما به ايران چيست؟ آيا ايران را يك بازار بزرگ ديگر براي صادرات محصولات‌تان مي‌بينيد يا روابط ميان فنلاند و ايران قرار است يك رابطه برد-برد باشد؟ آيا قرار است در كنار صدور احتمالي محصولات‌تان به بازار ايران، دانش فني و تكنولوژي را هم به ايران صادر كنيد؟
بازار ايران بازار خوبي براي صادرات محصولات ماست. ما در كنار محصولات، خدمات هم مي‌توانيم به ايران صادر كنيم به‌خصوص در زمينه زيرساخت‌هاي شهري و فناوري اطلاعات. اما نوع نگاه ما به ايران تنها به‌عنوان يك بازار بزرگ مصرف نيست. شركت‌هاي ما به‌دنبال سرمايه‌گذاري در ايران هستند. برخي از آنها حتي در حال حاضر در ايران دفتر هم دارند. تعداد بالا و تركيب افرادي كه در هيأت همراه من حضور دارند نشان مي‌دهد ما به‌طور جدي به‌دنبال افزايش روابط اقتصادي‌مان با ايران هستيم. ايران و فنلاند روابط سياسي و ديپلماتيك خوبي دارند. قصد داريم روابط اقتصادي‌مان را هم گسترش دهيم. سفر ما براي شناخت بهتر از فضاي اقتصادي دوطرف انجام مي‌شود. در اين مرحله بايد اطلاعات بيشتري از فضاي اقتصادي يكديگر كسب كنيم. بايد يكديگر را بهتر بشناسيم و شركت‌هاي تجاري در 2كشور با فعاليت‌هاي هم بيشتر آشنا شوند. بايد قوانين حاكم بر فضاي اقتصادي يكديگر را هم بشناسيم تا بتوانيم موانع احتمالي را رفع كنيم. رابطه ما با ايران تنها شامل فروش محصولات نخواهد بود، قطعا انتقال تكنولوژي و دانش فني را هم در بر خواهد داشت.
- شما در فنلاند در زمينه حقوق زنان و كارآفريني زنان فعال هستيد. آيا در مورد سطح فعاليت زنان در جامعه ايران اطلاعاتي داريد؟ جامعه زنان ايران را چقدر مي‌شناسيد؟
راستش را بخواهيد جامعه زنان ايران را خيلي خوب نمي‌شناسم، اما در اين سفر شانس آن را داشتم كه با تعدادي از زنان كارآفرين ايران هم جلسه داشته باشم. مي‌دانم كه حدود 60درصد دانشجويان دانشگاه‌هاي ايران را دختران تشكيل مي‌دهند. اين بسيار عالي است. در فنلاند هم بيشتر دانشجويان در دانشگاه‌ها دختران هستند. به‌نظر من هم در اينجا و هم در فنلاند زنان بيشتري بايد وارد عرصه تجارت شوند. اين موضوع تنها در كشور شما يك موضوع چالش برانگيز نيست، در فنلاند هم اين مسئله يك چالش بزرگ است؛ اينكه چطور بايد ميان خانواده و كار يك توازن برقرار كرد و چطور مي‌توان زنان بيشتري را وارد عرصه‌هاي تجاري و اجرايي كرد. به اعتقاد من هر جامعه به‌طور مساوي به زنان و مردان سالم و توانمند نياز دارد.
- فارغ از مسائل سياسي و اقتصادي، نگاه‌تان نسبت به مردم ايران و تعاملي كه مي‌تواند در فضاي جديد پس از لغو تحريم‌ها شكل گيرد چيست؟
مردم ايران صاحب يك فرهنگ غني هستند. به‌نظر من بايد ارتباط چهره به چهره ميان مردم ما و مردم ايران بيشتر شود تا فرهنگ يكديگر را بهتر بشناسيم. در دنياي امروز ما نياز داريم با احترام بيشتري با هم رفتار كنيم، راه رسيدن به اين مهم، به اعتقاد من، شناخت بهتر يكديگر است. از مردم ايران دعوت مي‌كنم به كشور ما سفر كنند و با مردم ما آشنا شوند. جداي از اين، من به نمايندگي از دولت فنلاند و به نمايندگي از اتحاديه اروپا از مردم ايران و از تجار ايراني به گرمي دعوت مي‌كنم كه وارد بازار جهاني و بازار اروپا شوند. فرصت‌هاي خوبي در حوزه‌هاي مختلف در اروپا وجود دارد كه مي‌توانيم در كنار هم در اين حوزه‌ها كار كنيم.
نظر شما