این فقید عالیقدر در مدت حیات پربارش، به ترویج اخلاق، قسط و عدل و آزادی پرداخت و شاگردان و مستمعان ایشان همه فضایل نیکوی انسان را نه تنها از زبان وی که از منش و رفتار آن بزرگوار درک کردند.
وی از سیزده سالگی نیز به عنوان طلبه، مجدانه به آموختن علوم دینی در زادگاه خود تحت نظر پدر پرداخت.
مرحوم خاتمی تحصیلات تکمیلی خود را در حوزه‌ی علمیه اصفهان به سرانجام رسانید و از آیت الله فشارکی اجازه اجتهاد گرفت و مرحومان ”حاج میرزا علی آقای شیرازی”، ”شیخ محمد خوانساری”، سید محمد نجف‌آبادی” و ”حاج رحیم ارباب” از جمله استادان او بودند.
وی در اردکان، در فضایی مملو از اختناق ضد دینی دولت رضاخان به فعالیت‌های مذهبی و روشنگرانه پرداخت و در کنار آن، هیچگاه از مبارزه با تحجر و مقدس مآبی غافل نشد. هنگامی که نخستین جرقه‌های انقلاب اسلامی با سخنان امام خمینی (ره) در سال 1341 شمسی شعله‌ور شد، به سرعت به ندای حضرت امام(ره) لبیک گفت و فعالیت سیاسی خود را شدت بخشید و یکی از ارکان انقلاب اسلامی را در یزد و اردکان پی افکند.
پس از پیروزی انقلاب، وی با حکم حضرت امام(ره) به عنوان امام جمعه‌ی اردکان و پس از شهادت سومین شهید محراب حضرت آیت الله صدوقی به سمت امام جمعه یزد و نماینده امام(ره) در آن دیار منصوب شد.
آیت‌الله سیدروح الله خاتمی سرانجام پس از عمری مجاهدت در پنجم آبان ماه 1367 شمسی در بیمارستان شهدای تجریش تهران به لقاءالله پیوست.
از مرحوم آیت الله سید روح الله خاتمی دو اثر، یکی ”روزه راستین” شرح دعای روزهای ماه مبارک رمضان و دیگری ”آینه مکارم” شرح دعای مکارم الاخلاق امام سجاد علیه‌السلام، به چاپ رسیده است.
همچنین چند کتاب درباره احوال و آثار وی از جمله ”یادنامه خاتمی” به قلم محمدتقی فاضل میبدی منتشر شده است. آخرین این آثار کتابی با عنوان ”تندیس دینداری و فرزانگی” است.
