آخرین پرداخت برای صیانت از خانه تاریخی مینایی انجام شد

 بدين‌ترتيب يك بناي ديگر از عهد ناصري در شهر تهران از خطر خروج از ثبت ملي و تخريب و ساخت‌وساز در امان ماند و قرار است اين بنا بعد از مرمت به يك مكان فرهنگي تبديل شود.

نصرالله آباديان شهردار منطقه 11تهران كه پيگيري زيادي براي خريداري اين خانه تاريخي انجام داد در وصف عمارت تاريخي مينايي مي‌گويد: آجرچيني خانه تاريخي مينايي از ارزش بسياري در معماري آن دوره برخوردار است. ۲سيمرغ برجسته آجري در نماي عمارت استفاده شده و حتي سرديس يكي از پادشاهان قاجار و يك تاج قمري نيز در اين بنا حك شده است. شاه‌نشين خانه، پنجره‌هاي مشبك و شيشه‌هاي رنگي قرينه، اتاق‌هاي تابستانه و زمستانه، گچبر‌‌ي‌هاي زيباي داخل خانه، طاقچه‌ها، آيينه‌كاري و حوض قديمي و حتي آب انبار خانه مينايي منظره چشم نوازي به اين بناي زيبا داده است.

• شهرداري منطقه 11وسازمان زيباسازي درحال مرمت خانه مينايي

احمدرضا مينايي وارث سابق خانه مينايي در گفت‌وگو با همشهري با اشاره به اينكه موضوع خريد اين خانه تاريخي و جلوگيري از تخريب آن بيش از 5سال پيش مطرح شده بود، گفت: مديركل سابق ميراث فرهنگي استان تهران در دولت قبل 2بار درخواست بودجه براي خريد اين خانه تاريخي را داده بود كه هيچگاه تأمين نشد.

او با اشاره به ديدار خود با رئيس پيشين و البته جنجالي سازمان ميراث فرهنگي، صنايع‌دستي و گردشگري كشور در دولت قبل و تمسخر شدن از سوي وي گفت: رئيس پيشين سازمان ميراث فرهنگي، صنايع‌دستي و گردشگري به من گفت كه خانه تاريخي مينايي را به قيمت 50ميليون تومان از ما خريداري مي‌كند.

به گفته مينايي پس از اين مذاكره او راهي شوراي شهر تهران و شهرداري منطقه 11تهران شد و در ديدار با احمد مسجد جامعي و نصرالله آباديان شهردار منطقه 11تهران موضوع خريداري خانه مينايي را با آنها درميان گذاشت و پس از تصويب شوراي شهر تهران و پيگيري‌هاي جدي شهرداري منطقه 11اين خانه پس از 5سال دوندگي از سوي سازمان زيباسازي شهر تهران تملك و مبلغ 2ميليارد و 566ميليون تومان براي تملك آن به مالك اين خانه تاريخي پرداخت شد تا يك خانه تاريخي ديگر از خطر تخريب مصون بماند.

احمدرضا مينايي كه تعلق خاطر زيادي به خانه تاريخي پدري خود دارد به همشهري خبر داده است كه سازمان زيباسازي شهر تهران و شهرداري منطقه 11هم‌اكنون در حال مرمت اين خانه تاريخي هستند.

او مي‌گويد: پدرم اين خانه را براي باقيات صالحات گذاشت و هرگز زير بار تخريب اين خانه تاريخي نرفت. به همين دليل نيز خانواده كه در دولت قبل براي خروج خانه تاريخي مينايي از فهرست آثار ملي كشور اقدام كرده بود از خارج كردن اين اثر از فهرست آثار ملي پشيمان و براي حفاظت از آن با شهرداري و مديريت شهري تهران وارد مذاكره شد.

مردادماه سال 91بود كه احمدرضا مينايي نخستين گفت‌وگوي خود با روزنامه همشهري را درخصوص وضعيت نابسامان خانه مينايي مطرح كرد. او همان زمان به همشهري گفته بود كه اگر اين خانه تاريخي از ثبت ملي خارج و به يك معمار واگذار شود تا آن‌را تخريب و بناي جديد ايجاد كند، نفع مالي زيادي براي مالكان دارد و به همين دليل خانواده مينايي تصميم به شكايت از سازمان ميراث فرهنگي براي خارج‌كردن اين خانه تاريخي از فهرست ميراث فرهنگي كشور گرفته است. مينايي به همشهري گفت: مسئولان پيشين سازمان ميراث فرهنگي در چند سال گذشته تنها پيشنهادي كه دادند اين بود كه اين خانه تاريخي از ملك مسكوني به رستوران و تالار پذيرايي تغيير كاربري بدهد.

نصرالله حدادي، كارشناس تهران قديم نيز در ارتباط با ارزش تاريخي خانه مينايي به همشهري گفته بود: خانه مينايي در اواخر دوران قاجاريه در فاصله سال‌هاي 1297تا 1300ساخته شد و آن زمان كه اين خانه ساخته شد كمتر كسي بود كه بتواند پول زيادي براي آجركاري سيمرغ روي بنا بپردازد.

حدادي اين موضوع را هم گفته بود كه اين خانه فوق‌العاده است به شرط آنكه طعمه كلنگ نشود. به اعتقاد او، بسياري از بناهاي تاريخي موجود در منطقه11تهران مانند خانه جهانبانيان، خانه كامران ميرزا و خانه معين‌السلطنه از بين رفته‌اند و اثر تاريخي به دردبخور در اين منطقه كم است.

حدادي همان زمان در مردادماه91 از سازمان ميراث فرهنگي خواسته بود كه تكليف خانه‌هاي تاريخي نه در تهران كه در تمامي كشور را يك‌بار براي هميشه مشخص كند و مالكان خانه‌هاي تاريخي را مستأصل نگذارد. او از شهرداري تهران نيز خواسته بود كه خانه مينايي را خريداري و به‌عنوان يكي از مصاديق معماري عصر قاجار و پهلوي نگهداري كند.

• خانه مينايي دريك نگاه

خانه تاريخي مينايي در دوره ناصرالدين شاه بنا شد و متعلق به املاك منيريه، همسر كامران ميرزا نايب السلطنه و پسر سوم ناصرالدين شاه است. اين خانه بالاتر از ميدان منيريه تهران قرار دارد و پس از كش و قوس‌هاي فراوان در سرنوشت اين خانه تاريخي به تملك شهرداري تهران درآمد. پس از فوت كامران ميرزا، زمين‌هاي محله منيريه به عبدالحسين ميرزا فرمانفرما نوه سردارعباس‌ميرزا، از شاهزادگان قاجار و نخست‌وزير ايران فروخته شد. خانه مينايي، پس از چندين بار دست‌به‌دست‌شدن، سرانجام توسط فرهاد مينايي در سال ۱۳۴۵ از تقي‌رضا، يكي از قصاب‌هاي معروف تهران به قيمت ۱۴۰هزار تومان خريداري شد. خانه تاريخي مينايي همچنين از نشانه‌هاي معماري فاخر و هنرمندانه ايراني در 2طبقه است كه اين اثر را حتي واجد ارزش‌هاي ثبت ملي كرد. معماري خانه مينايي از سبك معماري روسي اقتباس و با معماري ايراني تلفيق شد.

اين عمارت در سال ۱۳۸۵ به ثبت سازمان ميراث فرهنگي رسيد. خانه مينايي ۴۸۰مترمربع مساحت دارد و در ۳ خرداد ۱۳۸۶ با شماره ثبت ۱۹۱۶۸ به‌عنوان يكي از آثار ملي ايران به ثبت رسيد. خانه تاريخي مينايي اما يك‌بار در سال ۹۱ پروسه خروج از ثبت را مي‌گذراند كه مالكان اين خانه تاريخي از خارج كردن اثر و فروختن آن به ياد پدرشان منصرف شدند اما پيگيري‌ها براي خريداري و نگاهداري از اين خانه تاريخي را ادامه دادند.

گفتني است، فرهاد مينايي آخرين خريدار اين خانه تاريخي كه به پيروي از شغل آبا و اجدادي خود در فعاليت دامداري و پخش شير و فرآورده‌هاي دامي مشغول بود در سال 1339از دانشكده حقوق دانشگاه تهران فارغ‌التحصيل و به وكالت مشغول شد. او به‌تدريج وكالت بازاريان تهران را عهده‌دار شد و از وكلاي شناخته شده درنظر بازاريان تهران براي حل و فصل دعاوي آنها شد. ايوان تاريخي دفتر كار او در بازار تهران نيز به‌دليل برخورداري از تزيينات زيبا و گچبري‌هاي فراوان و كاشيكاري‌هاي شكيل در فهرست آثار ملي كشور به ثبت رسيده است. اين ايوان 6متر ارتفاع دارد و 85سال پيش در دوره پهلوي اول ساخته شده است. فرهاد مينايي 45سال در تهران وكالت كرد و آخرين فعاليت وكالت او نيز وكالت مسجد فخريه بود كه نقش زيادي در مبارزات انقلابي مردم ايران داشت.

• خريد خانه‌هاي تاريخي وظيفه شهرداري نيست

خانه‌هاي تاريخي ازجمله موضوعاتي است كه هراز گاهي خبر ساز مي‌شود. اين درحالي است كه معاون معماري و شهرسازي شهرداري 28آذرماه گذشته در واكنش به انتقادهايي كه از شهرداري تهران رسانه‌اي شد، اعلام كرد: «درخواست خريد اين خانه‌ها از شهرداري صحيح نيست.» پژمان پشمچي‌زاده گفت: «شهرداري تهران بسياري از خانه‌هاي تاريخي شهر را خريداري و مرمت كرده؛ درحالي‌كه اين اقدامات از وظايف اصلي شهرداري نبوده و تنها به نيابت از سازمان ميراث فرهنگي آن‌را انجام داده و بر اثر آن بار مالي سنگيني به شهرداري تحميل شده‌است.» بسياري از كارشناسان مي‌گويند سازمان ميراث فرهنگي بايد براي خريد اين خانه‌ها سراغ نهادها و سازمان‌هاي ثروتمندي نظير وزارت نفت برود، علاوه براين، بستر لازم را براي ورود واقفان و خيرين به خريد خانه‌هاي تاريخي فراهم كند.