اول: سامانه‌هاي پيش‌بيني سوانح در كشور ما به روز نيستند و همچنان اطلاعات علمي مربوط به سوانح با كيفيت بالا و مقياس بزرگ پايش نمي‌شوند. به‌روزرساني اين سامانه‌ها مستلزم بهره‌برداري از فناوري‌هاي جديد و برخط ايجاد سامانه‌هاي هشدار پيش‌هنگام سوانح (براي همه مخاطرات) است كه مي‌تواند با اطلاع‌رساني دقيق و آني از رخداد بعدي و برآورد ميزان خسارت احتمالي، ريسك سوانح را كمتر كند.
دوم: گروه‌هاي دخيل در مديريت بحران متعددند. به‌رغم وجود سازمان مديريت بحران كشور، هنگام سانحه در عرصه عمل عواملي از سازمان‌هاي امدادي تا انتظامي و نيروهاي نظامي دخيل هستند. اين مسئله در كشور تركيه نيز وجود داشت به‌نحوي كه امكان مديريت مؤثر و مفيد بحران كم مي‌شد، مديريت بحران به‌صورت موردي و عمدتا به‌صورت پاسخ بعد از حادثه (مقابله) انجام مي‌شد و رويكرد سيستمي به مديريت بحران وجود نداشت.
علم به ما مي‌گويد كه مديريت بحران يك چالش جدي براي جامعه سانحه خيز از ابعاد حاكميتي، اجتماعي و اقتصادي است و فقط «پاسخ» بعد از سانحه نيست. در آذرماه 1388اداره كل امور سوانح تركيه و اداره پدافند غيرعامل در هم ادغام شدند و سازماني به‌نام سازمان مديريت اضطرار و بحران (AFAD) در تركيه شكل گرفت. اين سازمان از آن به بعد بر همه مراحل پيش از سانحه (از توسعه سامانه هشدار پيش‌هنگام، تا آمادگي و مديريت ريسك)، هنگام حادثه (پاسخ) و بعد از حادثه (بازسازي و بازتواني) اشراف دارد و رئيس اين سازمان مستقيما زيرنظر نخست‌وزير تركيه كار مي‌كند.
سوم:در نواحي‌اي كه در ايران سوانح اخير موجب خسارت شده‌اند، اين حوادث قبلا هم اتفاق افتاده‌اند. بازسازي نيز دراين نواحي انجام شده و اينكه اين زيرساخت‌ها چگونه تا اين حد آسيب‌پذيرند، بخشي به بي‌توجهي به مسئله بازساختن بهتر
(building back better) مربوط است.
از بعد از سونامي 2004در اندونزي از سوي سازمان ملل مطرح شد كه بازسازي فقط ساختن ساختمان و ابنيه فني خراب شده نيست بلكه عبارت از باز ساختن همه‌جانبه جنبه‌هاي فني، اجتماعي، رواني، اقتصادي و مديريتي جامعه آسيب‌ديده به‌نحوي است كه هم مردم زندگي بساماني را در آن مناطق تجربه كنند (نه اينكه در فلاكت ادامه حيات دهند) و هم تاب‌آوري آنها به‌نحوي افزايش يابد كه در حوادث بعدي آسيب‌هاي كمتري ببينند و با سرعت بيشتري به زندگي نرمال برگردند. اين «بازساختن بهتر» هنوز در كشور ما شروع نشده. از تجربه‌هاي جهاني بايد با توجه به نيروي انساني كارآمد درس بگيريم و آن را اجرا كنيم. مديريت بحران، دانشمندان و مديراني با كيفيت و كارآمد در بالاترين سطح مي‌خواهد.
- استاد پژوهشگاه بين‌المللي زلزله شناسي
نظر شما