دوران کودکی را در شهر زادگاهش دامغان گذرانیده و تحصیلا‌ت متوسطه را در تهران در رشته‌ی ریاضی- فیزیک در دبیرستان سخن به پایان رساند.
علی معلم فارغ‌التحصیل دانشكده صدا و سیمای جمهوری اسلا‌می ایران در رشته كارگردانی فیلم است و در مقطع فوق‌لیسانس در رشته‌ی پژوهش هنر (دانشگاه هنر) تحصیل كرده است. سابقه تدریس سینما در مراكز آموزش فیلمسازی و دانشكده‌های سینمایی دارد. در شوراهای مختلف تولید، پخش و پژوهش سینمایی در مراكز سینمایی همچون سازمان توسعه سینمایی سوره، موزه سینما، خانه سینما و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلا‌می عضویت داشته است.
وی عضو مؤسس و رئیس سه دوره انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی ایران و بازرس دو دوره خانه سینما، عضو مؤسس بنیاد حمایت از سینمای ملی ایران، نایب رئیس هیئت مدیره و سخنگوی خانه سینما در سال‌های 1385 تا 1387 بوده و عضو هیئت مدیره اتحادیه تهیه‌کنندگان سینمای ایران نیز بود.
از دیگر سوابق او می‌توان به عضویت در هیئت‌های داوری و انتخاب جشنواره بین‌المللی فیلم فجر (7 دوره)، جشنواره بین‌المللی فیلم کشورهای غیرمتعهد (پیونگ یانگ)، جشنواره سینمای جوان، جشنواره فیلم‌های دانشجویی، جشنواره فیلم‌های خانوادگی، نخستین جشنواره فیلم و کیفیت، جشنواره فیلم جوان، جشنواره فیلم رویش و جشنواره بین‌المللی فیلم شهر (2 دوره)، نخستین جشنواره فیلم‌های ویدئویی تهران، جشنواره فیلم زنان (پروین اعتصامی) اشاره کرد.
وی همچنین سه دوره عضویت در هیات انتخاب فیلم ایران برای آکادمی اسکار را بر عهده داشت.
همکاری‌اش با مطبوعات (در مقام نویسنده و منتقد) را از سال 1364 با نشریات سروش و کیهان فرهنگی آغاز کرد و عضو شورای تحریریه نخستین دوره مجله فرهنگ و سینما بود.
برجسته‌ترین فعالیت مطبوعاتی او مدیر مسئولی و سردبیری ماهنامه دنیای تصویر بود که از جمله نشریات با سابقه و فعال در حوزه سینما به شمار می‌ٰرود.
معلم از سال 1371 با تأسیس نشریه تخصصی و ماهانه دنیای تصویر به عنوان صاحب امتیاز، مدیر مسئول و سردبیر فعالیت در حوزه‌ی ادبیات سینمایی را وسعت بخشید. دنیای تصویر که تا زمان درگذشت او سابقه‌ای ربع قرنی دارد از نشریات معتبر تخصصی و پرتیراژترین مجله سینمایی ایران است که نویسندگان و منتقدان برجسته سینما در آن فعالیت دارند. این نشریه همچنین ویژه‌نامه فصلی (نخستین نشریه سینمایی کودکان و نوجوانان در جهان) و ویژه‌نامه دنیای تصویر به زبان انگلیسی را منتشر می‌کند و عضو مجمع بین‌المللی سیفژ نیز هست.
معلم همچنین فعالیت در تلویزیون را در سمت تهیه‌کننده، کارگردان و مجری از سال 1368 آغاز کرد.
او مدیر جشن سینمایی/ تلویزیونی دنیای تصویر (تندیس حافظ) نخستین جشنواره‌ی سینمایی بخش خصوصی در ایران که به معرفی سالیانه برگزیدگان سینما و تلویزیون اختصاص دارد بود.
نخستین فیلم مستقل او در سال 1382 با موفقیت در جشنواره بین‌المللی فیلم فجر و جشنواره کن 2004 (بخش دو هفته کارگردان‌ها) روبرو و برنده دو جایزه بین‌المللی شد.
ازدواج به سبک ایرانی ، شوکران ، گاوخونی، آل ، کنتس سلما و دوآلپا و انیمیشن «ملانصرالدین» از جمله فیلم هایی است که معلم به عنوان تهیه کننده یا نویسنده در تولید آنها دخالت داشته است.
آخرین فیلم او آل (1388) به کارگردانی بهرام بهرامیان در بهار سال 1389 به نمایش درآمد علاوه بر هفت نامزدی در جشنواره فیلم فجردر جشنواره فیلم‌های مسلمان کازان (2011) و جشنواره فیلم‌های فانتزی (بروژ بلژیک، 2012) به نمایش درآمد.
علی معلم روز دوشنبه ۲۳ اسفند ماه ۱۳۹۵ در اثر سکته قلبی در سن ۵۴ سالگی درگذشت.
نظر شما