آشنایی با تباهی لکه زرد و راه‌های پیشگیری از آن

تباهی لکه زرد یا دژنراسیون ماکولا، AMD شایع‌ترین علت نابینایی در سالمندان است. ماکولا قسمت حساس به نور شبکیه و مسئول دید مستقیم و واضح است که برای کارهای دقیق مثل خواندن و رانندگی لازم است.

در صورتی که در خانواده شما ابتلا به این بیماری سابقه دارد، باید نسبت به راه‌های جلوگیری از تباهی لکه زرد حساس‌تر باشید؛ زیرا سابقه خانوادگی یکی از عوامل افزایش دهنده احتمال ابتلاست.

بیماری تباهی لکه زرد به تدریج دید مرکزی را از بین می‌برد و فرد ممکن است بعد از مدتی برای خواندن، نوشتن، رانندگی یا تشخیص چهره‌های آشنا با دشواری روبرو شود.

• سیگار را ترک کنید

ترک سیگار احتمالا اولین راه برای جلوگیری از ابتلا به تباهی لکه زرد است. تحقیقات کارشناسان بهداشت عمومی در دانشگاه منچستر انگلیس نشان می‌دهد افراد سیگاری چهار برابر بیشتر به این بیماری مبتلا می‌شوند.

• سبزیجات تیره و برگدار بخورید

مطالعات محققان درمانگاه بینایی و شنوایی ماساچوست نشان می‌دهد افرادی که مواد غذایی غنی از کارتنوئیدها (موجود در سبزیجات سبز و نارنجی) را مصرف کرده اند، 43 درصد کمتر به این بیماری مبتلا شده اند.

• مولتی ویتامین و مواد معدنی بخورید

تامین ویتامین‌ها به شکلی که از دریافت و جذب آنها مطمین باشید، راهکار خوبی از جهات بسیار به ویژه سلامت چشم است. تامین همه مواد مغذی از رژیم غذایی برای سالمندان دشوار است. اما برای انتخاب مکمل درست با پزشک مشورت کنید.

هچنین مصرف مکمل‌های خاصی می تواند از پیشرفت تباهی لکه زرد جلوگیری کند. گسترده ترین مطالعه بالینی که موسسه ملی چشم انجام داده نشان می‌دهد این مواد مکمل از پیشرفت تباهی لکه زرد در سالمندان جلوگیری می‌کنند؛ به ویژه اگر در مراحل اولیه و میانی تشخیص داده و درمان شود.

این مکمل‌ها شامل 500 میلی گرم ویتامین سی، 400 میلی گرم ویتامین ای، بتاکاروتن، زینک و مس هستند و در 25 درصد بیماران از پیشرفت تباهی لکه زرد جلوگیری کرده اند.

• بیشتر ماهی بخورید

مطالعه محققان درمانگاه گوش و چشم ماساچوست نشان می‌دهد، مردان سالمندی که هفته ای بیش از دو بار ماهی می‌خورند، 45 درصد کمتر از کسانی که کمتر از هفته ای یکبار ماهی در رژیم غذایی دارند به بیماری تباهی لکه زرد مبتلا می‌شوند.

• مرتب ورزش کنید

ورزش مرتب، میزان خطر ابتلا به تباهی لکه زرد را کاهش می‌دهد. نشریه چشم پزشکی انگلیس گزارشی منتشر کرده که بر اساس آن چهار هزار نفر افراد بین 43 تا 86 سال طی بازه زمانی 15 ساله تحت نظر بوده اند. بعد از بررسی عوامل خطر مانند وزن، سن، سطح کلسترول محققان دریافتند افرادی که سبک زندگی فعال تری از نظر بدنی داشتند 70درصد کمتر به بیماری تباهی لکه زرد در ادامه زندگی مبتلا شده اند. فعالیت نیز در زندگی این افراد به این شکل تعریف شده بود؛ روزی 2 مایل (حدودا 3.2 کیلومتر) پیاده روی و دست کم سه بار در هفته.

• هر روز میوه و آجیل بخورید

مطالعه دانشکده پزشکی هاروارد نشان می‌دهد افرادی که روزانه سه واحد یا بیشتر میوه می‌خوردند با خطر کمتر ابتلا به بیماری تباهی لکه زرد از نوع تر روبرو هستند.

همچنین مطالعه دیگری از درمانگاه چشم و گوش ماساچوست حاکی از آن است که خوردن آجیل از پیشرفت تباهی لکه زرد اولیه یا در مراحل متوسط به پیشرفته جلوگیری می‌کند.

• کربوهیدرات‌های فراوری شده را کاهش دهید

رژیم غذایی مملو از کربوهیدرات‌ها میزان ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد که در مطالعه منتشره در نشریه تغذیه بالینی تایید شده است. مواد غذایی به شدت فراوری شده با شاخص گلوکز بالا موجب افزایش قند و انسولین در بدن می‌شوند.

نمونه‌هایی از این موارد شامل نان سفید، سیب زمینی‌های سفید، دونات‌ها و ...هستند. میوه ها، برنج قهوه ای، غلات کامل، آب سیب و آب هویج از نظر شاخص گلوکز پایین هستند.

• فشار خون و کلسترول را کنترل کنید

شواهد بسیاری نشان می‌دهد کنترل کلسترول از افراد در برابر بیماری تباهی لکه زرد مراقبت می‌کند. کلسترول ماده ای چربی است که در رگ‌های خوبی می ماند و مانع از انتقال جریان خون لازم برای حفظ سلامت بافت بینایی می‌شود.

همچنین کنترل فشار خون مهم است؛ زیرا تحقیقات زیادی نشان می‌دهند كه  ارتباط مهمی بین فشار خون بالا و پیشرفت انوع تباهی لکه زرد و جود دارد.

• عینک آفتابی بزنید

مطالعات خاصی نشان نمی‌دهد که قرار گرفتن بیش از حد در معرض آفتاب به طور مستقیم موجب تباهی لکه زرد می‌شود اما بعضی یافته‌ها حاکی از آن است که بین این بیماری و قرار گرفتن در معرض اشعه یو وی/UV یا فرابنفش ارتباط وجود دارد.

برای نمونه یک مطالعه نشان داد افرادی که آنتی اکسیدان خیلی کم مصرف می‌کنند و همزمان در معرض نور فرابنفش قرار می‌گیرند چهار برابر بیشتتر به بیماری یادشده مبتلا می‌شوند. به همین دلیل استفاده از عینک دودی با محافظ یو وی توصیه می‌شود.

آخرین توصیه نیز این است که مرتب به چشم پزشک مراجعه کنید. آکادمی چشم پزشکان آمریکا پیشنهاد می‌دهد دست کم دو یا سه سال یکبار و بعد از 45 سالگی هر سال برای معانیه چشم بروید.
                                                                                                           * منبع: ايرنا