درخواست از ایران و حزب‌الله برای میانجیگری در یمن

جمال خاشقجي، نويسنده سعودي كه اين روزها ناچار به ترك عربستان شده و مقالات خود را در نشريه‌هاي آمريكايي منتشر مي‌كند در تفسير سخنان جديد وزير خارجه عربستان نوشت: اين جملات به‌معناي آمادگي رياض براي پايان جنگ سه‌ساله يمن است. بر اين اساس پيش‌بيني مي‌كنم عربستان به‌دنبال يك پيروزي قاطع در صحنه داخلي يمن است تا بعد از آن فضا را براي مذاكرات آماده كند. تلاش براي كسب اين پيروزي قاطعانه، تنها چند روز بعد، نه از سوي نيروهاي نظامي ائتلاف غيريمني، بلكه در داخل صنعا پايتخت يمن، به‌دست نيروهاي وفادار به علي عبدالله صالح و قبايل نزديك به او رخ داد.

• جرقه درگيري‌ها از كجا شروع شد؟

گفته شده است طارق محمد صالح، برادرزاده عبدالله صالح و مشهور به عفاش كه از مدتي قبل با تشكيل نيروهاي شبه‌نظامي در صنعا حساسيت‌هاي امنيتي ويژه‌اي براي گروه انصارالله ايجاد كرده بود، در ادامه فعاليت‌هاي تنش‌زاي خود، يك عنصر امنيتي خطرناك را كه به‌دليل تلاش براي ارسال بانك اهداف نظامي موجود در داخل پايتخت يمن به امارات از سوي انصارالله بازداشت شده بود با استفاده از نفوذ خود در بدنه امنيتي وزارت كشور آزاد كرده و در واكنش به هشدار انصارالله براي بازگرداندن وي، دستور به مقابله نظامي با مأموران اين گروه در سطح شهر داده است.

اين درگيري‌ها از ساعات مياني روز جمعه آغاز شد و به‌تدريج رنگ و بوي بحران جديدي در كشور جنگ‌زده يمن به‌خود گرفت؛ تا جايي كه حزب كنگره مردمي يمن (وابسته به عبدالله صالح) نيز به آن پيوسته و خواستار مقابله با نيروهاي نظامي انصارالله در سطح پايتخت يمن شد.

در پي تشديد درگيري‌هاي نظامي در صنعا، عبدالملك حوثي در جريان نطقي تلويزيوني نسبت به فعاليت‌هاي حزب كنگره مردمي و شخص صالح هشدار داد و از او خواست اقداماتي را كه مورد استقبال تجاوزگران خارجي است متوقف كند و اين سخنان حوثي نيز حدود يك ساعات بعد با مصاحبه تند عبدالله صالح مبني بر ضرورت پايان بخشيدن به سيطره سه‌ساله و غيرقانوني انصارالله بر صنعا جواب داده شد.

• ريشه‌هاي درگيري كجاست؟

آيا اين تمام ماجراست و تقابل 2جريان سياسي-نظامي عمده يمن كه تا پيش از اين در برابر تجاوز عربستان با يكديگر متحد بودند، تنها ريشه در حوادث 2روز گذشته دارد؟ نگاهي به تحليل‌هاي موجود در سطح رسانه‌هاي عربي و اخبار غيررسمي منتشر شده از نقش امارات در تحولات يمن خلاف اين را به ما نشان مي‌دهد.

روزنامه رأي‌اليوم در اين زمينه نوشته است: تماس‌هاي علي عبدالله صالح با امارت ابوظبي (كه از ابتداي بحران يمن جريان داشته به‌گونه‌اي كه هيچ‌گاه عبدالله صالح امارات را جزو متجاوزان به يمن به حساب نياورده) طي 2 هفته گذشته به اوج خود رسيده و به‌نظر مي‌رسد توافقي كه شيخ محمد بن زايد همواره به‌دنبال آن بوده اكنون محقق شده است. توافقي كه شامل 3محور اصلي خواهد بود.

به حاشيه راندن عبد ربه منصور هادي و حزب اصلاح (اخوان‌المسلمين يمن) و معرفي صالح به‌عنوان تنها بديل انصارالله.
حذف انصارالله به‌عنوان تهديدي براي كشورهاي عرب خليج‌فارس از درون يمن و توسط بدنه ارتشي وفادار به صالح.
تضمين سهم صالح از طريق حضور فرزند ارشدش (سفير سابق يمن در امارات) در قدرت.

اين در حالي است كه محمد عبدالسلام، سخنگوي جنبش انصارالله روز شنبه در مصاحبه با الميادين گفت: براساس اطلاعاتي كه ما در اختيار داريم، اجراي طرح كودتا با پشتيباني امارات و عربستان، پيش از اين، در شهريور سال‌جاري (در جريان جشن سي‌وپنجمين سالگرد تأسيس حزب كنگره مردمي) در دستور كار بود اما با دخالت دستگاه‌هاي امنيتي و انسداد راه‌هاي ورود و خروج به صنعا از آن جلوگيري شد.

• واكنش انصارالله چه بود؟

اگرچه در ساعات اوليه شروع بحران در صنعا، گروه انصارالله به رهبري عبدالملك حوثي واكنش فعالانه چشمگيري از خود نشان نداده و صرفا صالح را دعوت به تعقل و جلوگيري از دشمن‌شاد شدن يمن مي‌كرد، اما به‌تدريج و در پي افزايش سرعت اقدامات نظامي نيروهاي وابسته به صالح در روز يكشنبه، مقابله جدي با طرح مورد نظر در دستور كار جنبش انصارالله قرار گرفت و در ساعات مياني روز گذشته به نقل از منابع متعدد محلي اعلام شد انصارالله بخش قابل توجهي از پايگاه‌هايي را كه نيروهاي وابسته به صالح در بخش جنوبي صنعا به تصرف خود درآورده بودند بازپس‌گرفته است.

حزب كنگره مردمي در ساعات پاياني روز يكشنبه با صدور بيانيه‌اي اعلام كرد كه از هرگونه تلاش براي حفظ وحدت داخلي يمن و جلوگيري از تداوم درگيري‌هاي جديد استقبال خواهد كرد. اين در حالي است كه شبكه الجزيره به نقل از يك منبع آگاه مدعي شد: عبدالله صالح از ايران و حزب‌الله درخواست كرده براي ميانجيگري و توقف درگيري‌ها با انصارالله وارد صحنه شوند.

شبكه الميادين در گزارش خود نوشته: هنوز سرنوشت تحولات پرسرعت يمن مشخص نيست، اما درصورتي كه طرح عربستان و امارات براي سقوط انصارالله از درون صنعا ناكام باشد، اين سومين شكست منطقه‌اي اين جبهه بعد از قطر و لبنان به شمار خواهد رفت.