حالا همه نگاه‌ها به رمزگشایی از جعبه سیاه است تا اسرار سانچی برملا شود. روز گذشته سفیر چین در تهران که طی این مدت انتقادات شدیدی علیه دولت او در افکار عمومی ایران مطرح شده بود، خبرنگاران را به سفارتخانه دولت متبوعش دعوت کرد تا پاسخگوی ابهامات ایجادشده باشد.
به گزارش همشهری، این نشست خبری با ابراز همدردی پانگ سین با خانواده‌های داغدار دریانوردان ایرانی آغاز شد. او اطمینان داد که چین همه تلاش خود را در عملیات امداد و نجات به‌کار گرفته و هیچ کدام از شایعه‌هایی که درباره این حادثه مطرح شده، صحت ندارد.
او ابتدا به روز حادثه بازگشت و گفت: «غروب 6 ژانویه بر اثر برخورد نفتکش سانچی با پرچم کشور پاناما با کشتی فله‌بر چینی به نام کریستال در دریای شرق چین 32ملوان سانچی مفقود شدند. دولت چین از همان ابتدا اهمیت زیادی برای این حادثه قائل بود؛ طوری‌که رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر چین دستور رسیدگی به این حادثه را صادر کردند و در وزارت حمل‌ونقل کارگروهی برای دنبال کردن عملیات امداد و نجات تشکیل شد. »
وی ادامه داد: «میعانات گازی که در نفتکش قرار داشت حریق شدیدی ایجاد کرده و شعله‌های آن تا ارتفاع هزار متری بالا رفته بود. جزر و مد دریا و امواج شدید نیز امداد و نجات را دشوار کرده بود. با وجود این، چین نجات جان خدمه نفتکش را در اولویت اول خود قرار داد و 14فروند کشتی به‌طور شبانه‌روزی در محل حادثه حضور داشتند و منطقه‌ای به مساحت 8هزار و 800مترمربع را پوشش دادیم.
این اقدامات در حالی انجام شد که سرکنسول ایران در شانگهای در جریان همه اتفاقات بود و در ادامه نیز دکتر ربیعی، وزیر کار در جزئیات امداد و نجات قرار گرفت و ما از نظرات ایرانی‌ها استفاده می‌کردیم. چین همچنین هماهنگی‌های لازم را برای ورود 12امدادگر ایرانی به نفتکش حادثه‌دیده انجام داد و به‌طور مشترک طرحی را در این زمینه پیش‌بینی کردیم اما به‌دلیل شدت آتش‌سوزی، امدادگران ایرانی از رفتن به سانچی صرف‌نظر کردند.»
پانگ‌سین در ادامه گفت: «با وجود همه این تلاش‌ها ظهر روز 14ژانویه سانچی منفجر و غرق شد. هم‌اکنون بیش از 10فروند کشتی در محل حادثه همراه با کشتی‌های ژاپن و کره‌جنوبی براساس درخواست ایران در حال جست‌وجو هستند و قرار است یک روبات جست‌وجوگر نیز برای یافتن اجساد قربانیان به دریا فرستاده شود. همچنین خانواده‌ها می‌توانند درصورت تمایل به شانگهای و محل حادثه سفر کنند. چین مایل است بیشترین همکاری را در این زمینه با ایران انجام دهد.»
- سرنوشت کریستال
پس از توضیحات سفیر چین خبرنگاران که سؤالات زیادی درباره این حادثه داشتند یک به یک پرسش‌هایشان را مطرح کردند. نخستین سؤال درباره کشتی کریستال بود و اینکه چرا گروه اعزامی ایران نتوانست با سرنشینان این کشتی گفت‌وگو کند. پانگ‌سین در این‌باره گفت: «قبل از شروع رسیدگی رسمی به این ماجرا چین حق دارد که از مصاحبه با ملوانان کریستال ممانعت کند.» او ادامه داد: «همه کارهای مربوط به رسیدگی در این خصوص باید به بعد از رمزگشایی از جعبه سیاه موکول شود؛ ضمن اینکه سرنشینان کریستال پس از این حادثه به دریا پریدند و کسی آنها را نجات نداد و در ادامه کشتی‌های صیادی به کمک آنها رفتند.»
- خانواده دریانوردان در سفارت چین
پس از وقوع این حادثه خانواده چند نفر از دریانوردان ایرانی حادثه‌دیده تمایل داشتند برای پیگیری وضعیت عزیزانشان راهی شانگهای شوند اما نتوانستند ویزا دریافت کنند. سفیر چین در توضیح این ماجرا گفت: «این افراد مدارک لازم را به همراه نداشتند و بعد از آن سفارتخانه با وزارت امور خارجه ایران تماس گرفت و شرایط توضیح داده شد. ما ابراز آمادگی کرده‌ایم که در کوتاه‌ترین زمان ویزای آنها را صادر خواهیم کرد.»
- سرنوشت نفتکش غرق شده
حالا چند روز بعد از حادثه، یکی از مهم‌ترین پرسش‌ها درباره سرنوشت کشتی است که حالا در عمق دریا قرار دارد. سفیر چین در این‌باره گفت: «بعد از این حادثه ایران و چین مرتب در تماس بودند؛ البته یک مرتبه جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور ایران قصد داشت با نخست‌وزیر چین گفت‌وگو کند اما نخست‌وزیر آن زمان در حال شرکت در یک کنفرانس بین‌المللی بود و این تماس برقرار نشد.»
پانگ سین در ادامه گفت: «اما اگر درباره سانچی بخواهید بدانید باید بگویم که این کشتی در عمق 115متری دریا و به حالت عمودی قرار دارد. این حالت برای امداد و نجات بسیار مفید است. برای بیرون آوردن نفتکش اول باید صاحب نفتکش موافقت کند و بعد با هماهنگی سازمان‌های بین‌المللی کارهای مربوط به بیرون کشیدن نفتکش از دریا انجام خواهد شد. من بیشتر از این در این‌باره تخصص ندارم.»
- جزئیات ورود 4چینی به سانچی
در جریان عملیات امداد و نجات 4امدادگر چینی توانستند وارد سانچی شوند و اجساد 2نفر را همراه جعبه سیاه از نفتکش بیرون بیاورند. سفیر چین در این‌باره گفت: «12ژانویه با مهار شعله‌های آتش، کشتی تخصصی به سانچی نزدیک شد و در فاصله 10متری آن قرار گرفت و 4نفر از امدادگران وارد آن شدند. تصمیم‌گیری برای ورود به سانچی سخت بود؛ چون گازهای سمی زیادی داخلش بود و هر لحظه احتمال داشت نفتکش منفجر شود. امدادگران با به خطر انداختن جان خود وارد سانچی شدند و اجساد را بیرون کشیدند.»
- سرنوشت جعبه سیاه
مهم‌ترین سؤال درباره جعبه سیاه بود اما پانگ سین گفت که اطلاعات چندانی در این‌باره ندارد. او گفت: «این یک مسئله تخصصی است. در برخی خبرها خواندم که شاید رمزگشایی از آن حدود 3ماه طول بکشد. در این‌باره نمی‌توانم پاسخی بدهم.» او سپس در پاسخ به خبرنگاری که درباره علت ممانعت چین از مداخله دیگر کشورها پرسید با قاطعیت جواب داد: «حرف شما واقعیت ندارد. ساعت4:40 روز بعد نخستین کشتی چینی به محل حادثه رسید و بعد از آن 10فروند کشتی دیگر به آنجا رسیدند و از همکاری دیگر کشورها جلوگیری نشد.»
- آیا شب‌ها کار تعطیل بود؟
خبر توقف عملیات اطفای حریق سانچی در شب‌ها یکی از دلایلی بود که قلب خانواده دریانوردان و افکارعمومی را جریحه‌دار کرد. اما سفیر چین این موضوع را تکذیب کرد و گفت: «نجات جان افراد برای ما اولویت داشت. من سؤالی دارم؛ وقتی سانچی آتش گرفته چطور می‌شود جان سرنشینان آن را نجات داد؟ باید آتش خاموش می‌شد که ما عملیات را 24ساعته ادامه دادیم.
- چرا به کشتی چینی آسیب نرسید
یکی از سؤالات این بود که چرا به کشتی چینی آسیبی نرسید؟ پانگ سین گفت: «این کشتی هم آسیب دید اما سرنشینان کشتی کریستال خودشان به آب پریدند. در حادثه سانچی نیز ما یک درصد امید داشتیم اما 100درصد تلاش کردیم. در فضای مجازی شایعاتی منتشر شد و بعضی چینی‌های ساکن ایران گفتند که ایرانی‌ها با آنها غیردوستانه برخورد کردند. چین و ایران 2کشور متمدن هستند و روابط دوستانه‌شان به 2هزار سال قبل برمی‌گردد. چین در زمان جنگ، تحریم و مذاکرات برجام در کنار ایران ایستاد. »
- پاسخ به شایعه ها
شایعه‌هایی که در روزهای گذشته درباره علت انفجار نفتکش سانچی منتشر شده به گوش سفیر چین در تهران هم رسیده است. او گفت:« شایعه شده که مقصد سانچی کره‌جنوبی نبوده یا اینکه موشکی آمریکایی به آن اصابت کرده است. همه این حرف‌ها شایعه است. هرچند مقامات ایرانی در این‌باره توضیح داده‌اند اما پیشنهاد می‌کنم در گزارش‌ها به اخبار رسمی دولت چین و ایران استناد شود و به شایعه‌ها توجه نکنید.»
- سرنوشت اجساد
خانواده 30دریانورد ایرانی که از زنده ماندن عزیزانشان قطع امید کرده‌اند تنها دلخوشی‌شان یافتن اجساد آنهاست. اما آیا امکان کشف اجساد از عمق دریا وجود دارد؟ پانگ سین در این‌باره گفت: «هم‌اکنون چین روباتی را برای کاوش به دریا اعزام کرده و کارهای رسیدگی و نظارت در حال انجام است. امکان دارد بتوانیم اجساد را بیرون بیاوریم. تا جایی که امکان داشته باشد تلاش می‌کنیم.»
- مراسمی برای یادبود شهدا
عکس عزیزان خود را در دست گرفته و یکی پس از دیگری وارد مدرسه عالی شهید مطهری می‌شوند. آنها خانواده‌های داغدار دریانوردانی هستند که در حادثه آتش‌سوزی نفتکش سانچی جانشان را از دست دادند و آمده‌اند تا در مراسم ترحیمی که از سوی دولت برگزار شده، شرکت کنند. مراسمی که در آن رئیس‌جمهور و دیگر مقامات کشوری و لشکری نیز حضور دارند.
ساعت 10صبح یکشنبه اول بهمن است. جمعیت زیادی برای ابراز همدردی با خانواده‌های دریانوردان به مدرسه عالی شهید مطهری در میدان بهارستان آمده‌اند. درست جلوی در ورودی دفتر یادبودی گذاشته‌اند و افراد زیادی برای نوشتن در آن صف کشیده‌اند. قرار است هرکس که قلم در دست می‌گیرد جمله‌ای بنویسد برای تسلی خاطر بازماندگان این حادثه و اینکه آنها بدانند تنها نیستند و افراد زیادی همانند آنها عزادارند.
خانواده‌های قربانیان عکس‌های عزیزانشان را نیز همراه خود آورده‌اند. از میان جمعیت مادری گریه‌کنان فریاد می‌زند: «حتی خاکستر جسد پسرم را هم ندارم، چه برسد به جسدش.» صدای گریه حاضرین بلندتر می‌شود و مادران دیگر به سر و صورت‌شان می‌کوبند. مراسم شروع می‌شود. پس از قرائت قرآن، پیام تسلیت مقام معظم رهبری، رئیس‌جمهور و رئیس مجلس نیز قرائت می‌شود.
همچنین مراجع عظام هم پیام‌های تسلیتی ارسال کرده‌اند که مجری پیام آنها را پشت تریبون می‌خواند. پس از آن مجری شروع می‌کند به اعلام نام جانباختگان نفتکش و آنها را شهید می‌خواند. هر اسمی که به زبان می‌آورد، خانواده‌های آنها قاب عکس عزیزشان را بالا می‌برند و گریه می‌کنند و باز گریه می‌کنند. در این مراسم علاوه بر رئیس‌جمهور، رئیس دفتر رهبر انقلاب، رئیس مجلس، فرمانده کل سپاه و دیگر مسئولان کشور و مسئولان سفارت چین در ایران نیز حضور دارند. در پایان مراسم، خانواده‌ها درحالی‌که قادر به حرف زدن درباره عزیزانشان نیستند، یکی پس از دیگری از مدرسه عالی شهید مطهری خارج می‌شوند، به این امید که گذشت زمان داغ و رنج آنها را کمتر کند.
نظر شما