از وی پرسیده می‌شود:« چند ثانیه یا چند دقیقه طول می‌کشد؟ هفته‌ای چند بار دچار این حالت می‌شوید؟» جواب این است که:« کم است. حداکثر 2دقیقه طول می‌کشد. هفته‌ای هم نیست، بعضی روزها سه چهار بار پیش می‌آید. بعد مدتی راحت هستم.»
پزشک بیماری را این‌طور توضیح می‌دهد: «شما دچار یک بی‌نظمی در تپش قلب هستید، چیزی که به نام آریتمی مشهور است اما نوع آن باید تعیین شود. یکی از راحت‌ترین راه‌های شناسایی آن نوار قلب است ولی نوار قلب شما که طبیعی است. باید در همان لحظه تپش قلب از شما نوار گرفته شود که می‌گویید کوتاه است و عملاً امکان آن وجود ندارد که بتوانید در آن مدت کوتاه به درمانگاهی برسید که بتواند از شما در هنگام تپش قلب نوار بگیرد. برای شما هولتر می‌بندیم شاید تصادفاً در همان زمان این تپش قلب به وقوع پیوست.»
هولتر که در واقع عبارت کامل آن پایشگر نوار قلب هولتر است، برای تشخیص بی‌نظمی‌های تپش قلب به کار می‌رود. این پایشگر شامل یک دستگاه تقریباً به اندازه مدل‌های بزرگ تلفن همراه است که توسط تعدادی سیم به چسب‌هایی که روی تنه بیمار چسبانده شده اند، وصل می‌شود. این دستگاه نوار قلب بیمار را برای مدت 24 تا 48 ساعت می‌تواند ضبط کند. بدین ترتیب اگر در این مدت هر گونه بی‌نظمی در تپش قلب فرد به وقوع بپیوندد، ثبت و ضبط می‌شود و سپس پزشک متخصص قلب می‌تواند آنها را ببیند.
درواقع، دستگاه کوچکی که بیمار برای 24تا48 ساعت با خود حمل می‌کند یک حافظه رایانه‌ای به شمار می‌آید. از طریق چسب‌های روی قفسه سینه (الکترودها)، سیگنال‌های کارکرد الکتریکی قلب دریافت و توسط سیم‌هایی به دستگاه هولتر ارسال می‌شود. دستگاه با استفاده از فیلترهای اولیه خود قسمت مناسب از سیگنال‌های الکتریکی را که پارازیت‌های آن حذف شده در خود نگاه می‌دارد.
بیمار پس از 24 تا 48 ساعت نزد درمانگاه مربوطه بر می‌گردد. در آن جا پس از جدا کردن الکترودها و سیم‌ها، دستگاه هولتر را به یک رایانه متصل می‌سازند. نرم افزار ویژه هولتر ضمن استفاده از فیلترهای نرم افزاری خود اطلاعات ثبت شده در هولتر را آنالیز و در جداول آماده می‌کند، ضمن اینکه قسمت‌های مهم آن را به‌صورت نوار قلب نشان می‌دهد. این گزارش به‌طور معمول توسط چاپگر متصل به رایانه، چاپ و نسخه‌ای از آن به بیمار تحویل داده می‌شود اما اگر در 24 تا 48 ساعت که بیمار هولتر می‌بندد، تپش قلب اتفاق نیفتد، چه می‌شود؟
«من خودم طی این 24 ساعتی که دستگاه بسته بودم، اصلاً احساس نکردم که آن حالت برایم پیش بیاید.» به او پاسخ گفته می‌شود: « بله! کاملاً درست است. نتیجه هولتر شما هم طبیعی است. شاید بهتر بود از اول برای شما دستگاه ضبط‌کننده واقعه(event recorder) تجویز می‌شد.» بیمار می‌پرسد:« یعنی باید عمل بکنم؟»
دستگاه ضبط‌کننده واقعه در مدل‌های مختلف تولید می‌شود. از آن جایی که ممکن است بیمار ناچار باشد برای مدت چندین روز آن را همراه داشته باشد، عملی نیست که بتوان از سیم‌ها برای انتقال سیگنال الکتریکی استفاده کرد. بنابراین معمولاً این دستگاه شامل الکترود و حافظه حلقوی(loop) است. بدین ترتیب در تمام لحظات نوار قلب بیمار روی یک حافظه رایانه‌ای ضبط می‌شود ولی چون گنجایش این حافظه محدود است با پرشدن حافظه آن، اطلاعات قدیمی پاک و اطلاعات تازه جایگزین آن می‌شود. اگر بیمار دکمه‌ای را به روی آن فشار دهد آخرین اطلاعات موجود روی آن ثابت می‌ماند.
به‌عنوان نمونه، فرض بگیرید برای بیماری این دستگاه تجویز می‌شود. مدلی از این دستگاه که مانند گردنبند است به بیمار داده و اندازه زنجیر آن طوری تنظیم می‌شود که دستگاه تقریباً روی قلب قرار بگیرد طوری که بتواند امواج الکتریکی قلب را به بهترین صورت ممکن دریافت کند.
بیمار پس از 8 روز در حالی که مشغول نوشیدن چای است دچار همان وضعیت تپش قلب می‌شود و طبق راهنمایی که قبلاً در درمانگاه به او ارائه شده است، بلافاصله دکمه‌ای را روی دستگاه فشار می‌دهد. بدین ترتیب در این دستگاه خاص نوار قلب بیمار برای مدت یک‌دقیقه پیش از زمان فشردن دکمه و یک دقیقه پس از فشردن دکمه در حافظه دستگاه ثابت باقی می‌ماند و پاک نمی‌شود.البته شرایط کاری و طرز استفاده اینگونه دستگاه‌ها تا حدود زیادی ممکن است با هم فرق داشته باشد، اگرچه اصول اولیه ثابت است. مثلاً در برخی دستگاه‌ها ممکن است یک آهن ربا به بیمار داده شود و از وی خواسته شود که درصورت بروز حالت تپش قلب آن آهن ربا را روی دستگاه قرار دهد یا ممکن است دستگاه فقط دقایق قبل از فشردن دکمه را ثبت کند. درنتیجه به بیمار گفته می‌شود که در پایان تپش قلب، دکمه را بفشارد.
فکر کنم هم اکنون حدس زده‌اید که بقیه کار یعنی استخراج و تجزیه و تحلیل داده‌ها تقریباً مانند دستگاه هولتر است، با این تفاوت که در اینجا بیشتر تحلیل به‌عهده پزشک است. به عبارت دیگر، این پزشک معالج شماست که باید نوع بی‌نظمی تپش قلب یا در کلماتی دیگر نوع آریتمی را تشخیص دهد. البته دقت بفرمایید که گاهی هم پزشک از این طریق اطمینان حاصل می‌کند که مثلاً این حالت شما منشأ قلبی ندارد! سؤال دیگر این است که آیا احساس تپش قلب همیشه خطرناک است؟
احساس تپش قلب همیشه به پیگیری نیاز دارد. به این مفهوم که وقتی تپش قلب یا به عبارت بهتر احساس تپش قلب وجود دارد و با تناوب خاص یا غیرمنظم تکرار می‌شود، نباید نادیده گرفته شود. همان‌گونه که با خواندن قسمت‌های قبلی این نوشتار متوجه شده اید، تشخیص علت تپش قلب همیشه ساده نیست و گاهی همکاری نزدیک و درازمدت بیمار و کادر پزشکی را می‌طلبد. یعنی وقتی که پزشک به بیمار می‌گوید که نوار قلب او طبیعی است و باید هولتر ببندد، اگر بیمار بی‌توجهی کند و از این امر سر باز زند، درواقع به‌خودش بی‌توجهی کرده است.
البته گاهی اوقات تپش قلب و احساس تپش قلب، به‌علت یک بیماری خطرناک نیست و با کارهای ساده‌ای قابل اجتناب است اما گاهی هم با پیگیری همین احساس تپش قلب به وجود یک بیماری قلبی یا بیماری غیرقلبی می‌توان پی‌برد. به‌عنوان نمونه، تنگی برخی از رگ‌های قلبی قبل از اینکه به‌صورت سکته قلبی خود را نشان دهند ممکن است در بیمار بی‌نظمی‌های ضربان قلب را به وجود آورند که به‌طور معمول باعث احساس تپش قلب می‌شوند. اگر بخواهیم یک نمونه از بیماری‌های غیرقلبی یاد کنیم، باید به پرکاری تیروئید اشاره شود. اگر غده تیروئید که در ناحیه جلوی گردن قرار دارد بیشتر از حد معمول ترشحات خود را به داخل خون بریزد، ممکن است علائم مختلفی از جمله احساس تپش قلب را در فرد به وجود آورد.
پس پرواضح است که گاهی در همان نوبت دوم با جواب آزمایش خون که پرکاری تیروئید را به شما نشان می‌دهد، سرچشمه تپش قلب شناسایی می‌شود و با دریافت دارو یا سایر انواع درمان‌های ساده برای بیمار، احساس تپش قلب که گاهی بسیار آزاردهنده است، در فرد برطرف می‌شود.
اگر احساس تپش قلب داشتید که برای مدت طولانی ادامه می‌یابد یا هرازگاهی تکرار می‌شود، اولین کار این است که به پزشک عمومی یا پزشک خانواده خود مراجعه کنید. مطمئناً پس از بررسی‌های اولیه درصورت نیاز شما به پزشک متخصص قلب/ فوق متخصص الکتروفیزیولوژی قلب یا پزشک متخصص داخلی/ فوق متخصص غدد درون ریز ارجاع خواهید شد.
