سوء تغذیه‌ای که لزوما به معنای «فقر غذایی» نیست و گاهی حتی مترادف «مصرف بیش از حد» است.
هفته گذشته اما، در خبرگزاری‌ها و به نقل از دکتر محمد اسماعیل اکبری، معاون سلامت اسبق وزارت بهداشت، خبری نقل شد مبنی بر اینکه ۴۰ درصد مردم بیش از حد و ۴۰ درصد دیگر کمتر از حد لازم گوشت و پروتئین مصرف می‌کنند.
آماری که در نگاه اول به‌نظر نمی‌رسد چندان با واقعیت‌های مشاهده‌شده در جامعه تطبیق داشته باشد.
طبق گزارش انستیتو تحقیقات تغذیه ایران، تنها یک مطالعه جامع در این زمینه انجام شده که نشان می‌دهد نه تنها ۴۰ درصد که ۶۵ درصد مردم بیش از حد نیازشان و ۱۴ درصدکمتر از حد نیازشان «پروتئین» مصرف می‌کنند.
اما نکته قابل توجهی که در این بررسی وجود دارد و دکتر ربابه شیخ‌الاسلام، متخصص اپیدمیولوژی تغذیه و بنیانگذار دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، به آن اشاره می‌کند، این است که در کنار این آمار، آمار دیگر مربوط به کمبود برخی از ویتامین‌ها و مواد معدنی نیز باید در نظر گرفته شود.
به‌عنوان مثال، در این بررسی مشخص شده است که ۹۰ درصد کمبود دریافت کلسیم، ۷۰درصد کمبود آهن و ۶۵ درصد کمبود ریبوفلاوین یا ویتامین ب۲ در جامعه وجود دارد.
دکتر شیخ الاسلام با تاکید به اهمیت توجه به نوع این کمبودها به همشهری می‌گوید: از این آمارها مشخص می‌شود که پروتئین مصرفی در جامعه، بیشتر از منابع گیاهی، نان و غلات است چرا که اگر از منابع حیوانی استفاده می‌شد، کمبود آهن به وجود نمی‌آمد و اگر شیر و لبنیات مصرفی افراد به اندازه توصیه شده بود، کمبود ریبوفلاوین رخ نمی‌داد.
به این ترتیب، باید گفت میزان مصرف پروتئین‌های حیوانی در کشور ما کافی نیست و با صرف داشتن آماری از مصرف بیش از حد پروتئین، نمی‌توان نتیجه گرفت که مردم ما بیش از حد، گوشت مصرف می‌کنند.
دکتر پریسا ترابی، مسئول اداره بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت نیز با اشاره به اینکه منابع دریافت پروتئین در کشور ما به‌ترتیب، نان، گوشت و سپس شیر و لبنیات است به همشهری می‌گوید: با استناد به سبد مصرف جامعه ایرانی که میزان مطلوب مصرف مواد غذایی را تعیین می‌کند، در رابطه با مصرف گوشت، رقم ۳۷ گرم به ازای هر نفر در روز را داریم در حالی که میزان مطلوب مصرف ۴۸ گرم گوشت قرمز و ۵۰ گرم گوشت سفید است، یعنی مردم ما چیزی حدود ۱۰ گرم در هر روز کمتر از میزان استاندارد گوشت مصرف می‌کنند.
وی همچنین به آمار مصرف شیر و لبنیات اشاره کرده و اظهار می‌دارد: کمبود مصرف در زمینه شیر و لبنیات خیلی بیشتر است چرا که میزان مصرف ۱۳۹ گرم در روز برای هر نفر است و میزان مطلوب، ۲۲۰ تا ۲۲۵ گرم در روز برآورد شده است.
وی ادامه می‌دهد: با توجه به موارد یادشده و منابع پروتئینی که برشمردیم، می‌توانیم نتیجه بگیریم که بر خلاف چیزی که گفته شده است، منبع اصلی دریافت پروتئین در کشور ما نان است نه گوشت.
در این میان، نکته دیگری هم باید مورد توجه قرار گیرد و آن، آمار کسانی است که در این بررسی‌ها، زیر مقدار تعیین شده پروتئین مصرف می‌کنند و آمار ۱۴ درصدی را به‌خود اختصاص می‌دهند.
دکتر شیخ‌الاسلام در این میان به آمار کمبود کالری مصرفی در بعضی از خانوارها هم اشاره می‌کند و می‌گوید: تحقیقات نشان داده ۲۳ درصد از مردم در کشور ما، با کم دریافت کردن انرژی مورد نیاز روزانه، نه زیر خط فقر، که زیرخط بقا زندگی می‌کنند!
