در سال 2020 نیز سیگار به عنوان مهمترین عامل بیماریهای قلبی و مسبب مرگ ده میلیون نفر خواهد بود.
بر اساس اعلام معاون سابق سلامت وزارت بهداشت و درمان 10 میلیون ایرانی 15 تا 64 ساله سیگاری هستند. شاید با توجه به این آمار بد نباشد بدانیم که چگونه بدن انسان با سیگار کنار میآید و سیگار چه بلاهایی بر سرمان میآورد.
مصرف سیگار در آمریکای شمالی بیشترین مقدار در جهان را دارد و بزرگترین شرکتهای تولید کننده سیگار آمریکایی هستند. در دهه 50 و 60 آمریکاییها همه جا و هر زمانی سیگار میکشیدند. در منزل، محل کار، اتوبوس، هواپیما و هر جای دیگری که دلشان میخواست. و کشیدن سیگار در هیچ محلی ممنوع نبود چون به گزارش سازمان جهانی بهداشت در سال 1965 تقریباً نیمی از آمریکایها سیگار میکشیدند!
در سال 1970تبلیغات ضد سیگار در آمریکا شروع شد و در سال 1970 این مقدار به 21درصد رسید و در سال 1998تولید کنندگان سیگار مجبور به صدور گزارشی از مواد داخل سیگار شدند. به این ترتیب نام 4000نوع ماده شیمیایی در این گزارش آمد. در زیر 10تا از خطرناک ترین و آشناترین این مواد آورده شده که به ترتیب برای کشتن سیگاریها با هم رقابت میکنند!
• آمونیاک: در سیگار برای بالا بردن جذب نیکوتین به استفاده میشود و در توالت منزلتان برای تمیز کردن سنگ توالت و دستشویی! همچنین از آمونیاک برای تصفیه فاضلاب منازل و ساخت کودهای شیمیایی استفاده میشود.
• آرسنیک: این ماده نوعی سم است که برای دفع آفات تنباکو در مزارع از آن استفاده میشود ولی مقادیری از آن به خود تنباکو جذب میشود و در دود سیگار نیز یافت میشود. اگر در انباری منازل قدیمیتان با موشها مشکلی دارید، میتوانید از آرسنیک برای دفعشان استفاده کنید!
• کادمیم: عنصر فلزی است که تنباکو آن را از خاک مزارع جذب میکند. در ساخت باتری تلفن همراهتان از کادمیم استفاده شده است.
• فرمالدهید: در دود سیگار یافت میشود و برای سالم نگاه داشتن بدن مردگان برای نراسم تدفین از آن استفاده میشود.
• استون: این ماده نیز از مواد حاصل از سوختن سیگار است . نوعی حلال شیمیایی است و در ساخت پاک کننده لاک ناخن از آن استفاده میشود.
• بوتان: در دود سیگار یافت میشود و همان مایع داخل فندک است!
• پروپیلن گلیسول: این ماده را به تنباکو اضافه میکنند تا از خشک شدن آن جلوگیری کنند. کار اصلی که انجام میدهد بالا بردن سرعت رسیدن نیکوتین به مغز است.
• تربانتین: یکی از مواد اسانس سیگارهای نعناعی است. شاید این نام برای نقاشهایی که با رنگ روغن سروکار دارند و از تربانتین برای رقیق کردن رنگ استفاده میکنند آشنا باشد!
• بنزن: از مواد یافت شده در دود سیگار است و در سمهای ضد حشره و آفت و گازوئیل نیز یافت میشود.
• قلع و نیکل: این دو از معروفترین عناصر فلزی هستند.
فراموش نکنید که این مواد تنها 10 تا از 4000ماده شیمیایی داخل سیگار هستند.
بدن ما چطور تمام این مواد را هضم میکند؟ مشکل اساسی سیگار این است که بدن ما نمیتواند این مواد را هضم و دفع کند.
وقتی میگوییم «غذا در بدن هضم میشود»، برداشت مثبتی از آن میشود و به معنی تجزیه مواد مغذی و تبدیل آنها به انرژی لازم برای بدن است. موادی که در سیگار وجود دارند برای بدن ما قابل جذب نیستند. کشیدن سیگار بیشتر شبیه قورت دادن موادی غیر عادی است تا هضم مواد غذایی!
اولین اتفاقی که بعد از کشیدن سیگار میافتد، تماس دود سیگار با چشم، بینی و گلوی شماست. چشمانتان اشک میآید، بینیتان شروع به خارش و آبریزش میکند و گلویتان خشک و تحریک میشود. در داخل مجاری تنفسی شما موژههای کوچکی وظیفه تمیز کردن برونشهایتان از مواد اضافی خارجی را بر عهده دارند.
دود سیگار باعث از کار افتادن این موژهها میشود و حتی میتواند آنها را از بین ببرد. با این حال بعضی از این موژهها که از بین نمیروند بعد از مدتی که سیگار نمیکشید دوباره کار خود را شروع میکنند. سرفههایی سیگاریها را از خواب بیدار میکند نیز به دلیل همین بازگشت این موژههاست.
هنگامی که خواب هستید برای مدت چند ساعت سیگار نمیکشید و به همین دلیل با بازگشت دوباره این موژهها به کار و تمیز کردن برونشهایتان، مواد زاید خارجی با سرفه شدید از بدنتان خارج میشوند. مشکل دیگری که وجود دارد این است که با مصرف اولین سیگار روز موژهها دوباره از کار میافتند و سرفهها قطع میشوند و به همین دلیل سیگاریها با کشیدن سیگار در صبحگاه احساس خوبی میکنند!
در درون ریه دود سیگار به صورت مادهای قیر مانند در میآید و به درون کیسههای کوچک تنفسی ریه میرود. تنها 30 درصد تمام این دود از طریق تنفس از ریه خارج میشود و باقی آن به داخل ریه و مخاط مجاری تنفسی میچسبد و سلولهای مخاطی را از کار میاندازد. به این ترتیب یک سیگاری با کشیدن یک پاکت سیگار در روز معادل حدوداً یک لیوان قیر در سال به درون مجاری تنفسی خود میفرستد.
نامها و مارکهای تجاری نظیر «سبک» یا Light که به سیگارها میدهند تنها یک نام است و سازندگان سیگار با ایجاد سوراخهایی در اطراف فیلتر سیگار مقدار دود را کمتر میکنند و سیگاریها غافل از اینکه بیشتر این سوراخها توسط انگشتانشان هنگام کشیدن سیگار بسته میشود به دام این نامها و دروغها میافتند. در حقیقت چون سیگاریها نمیتوانند به اندازه کافی دود از این سیگارها دریافت کنند، بیشتر و عمیق تر دود را استنشاق میکنند و دود سیگار را به انتهای ریه خود میفرستند، جایی که بیشتر مقدار دود از آن خارج نمیشود.
مواد شیمیایی دود سیگار به سرعت از ریه به خون میرسند و سپس به قلب و از آنجا به تمام بدن. با کشیدن سیگار ضربان قلب 10 تا 25 بار در دقیقه بیشتر میشود. این مقدار یعنی 36هزار ضربان اضافی در یک روز. این افزایش و کاهش ضربان باعث ریتم نا منظم ضربان میشود.
با کشیدن سیگار مقدار اکسیژن محلول در خون کم میشود. زیرا منوکسید کربن در دود سیگار با حل شدن در خون، خون را اشباع میکند و ظرفیت خون برای دریافت اکسیژن را کاهش میدهد. از اینجا نیز دو مشکل دیگر بوجود میآید. یکی اینکه ضربان قلب به همین دلیل بالا میرود و دیگری اینکه با کاهش اکسیژن و افزایش ضربان فرد سیگاری احساس خستگی و افسردگی میکند.
با مصرف طولانی مدت سیگار حس چشایی و بویایی ضعیف میشود. دود و قیر آن منافذ بینی و زبان را مصدود میکند.
اینها تمام ضررات سیگار نیست و فشار خون یکی دیگر از بیماریهای کشنده رایج در بین افراد سیگاری است. کشیدن دائمی سیگار 10 تا 15 درصد فشار خون را بالا میبرد و افراد سیگاری را مستعد ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی میکند. سیگار تنها فشار خون را بهم نمیزند بلکه به خود خون نیز آسیب وارد میکند. همانطور که گفتیم سیگار، منوکسید کربن به خون میفرستد و مقدار اکسیژن خون را کم میکند. این گاز بی رنگ و بی بو تا 6 ساعت در خون میماند و به اکسیژن اجازه ورود به خون را نمیدهد.
سیگاریها از بیماریهای پوستی و چروکهای پوست صورت نیز رنج میبرند. کمبود اکسیژن خون به سلولهای پوستی صدمه وارد میکند و چروکهای تیره رنگی را در زیر چشم و دیر دهان ایجاد میکند.
مشکلات دیگری از قبیل مشکلات بارداری در مردان نیز از دیگر اثرات سیگار است. با کمبود اکسیژن در خون تحریک و انزال با مشکل روبرو میشود.
حال پاسخ سوال قبلی را بهتر میفهمیم. بدن ما سیگار را هضم نمیکند و دقیقاً به همین دلیل سیگار به بدن ضربات جبران ناپذیری وارد میکند. سیگار ریه، قلب، خون و تمام اجزایی مرتبط با آنها را دچار بیماری میکند.
ممکن است که با کنار گذاشتن سیگار نتوانید بعضی از آثار آن را از بین ببرید ولی مطمئناً میتوان جلوی ضربات دیگر را گرفت. با کنار گذاشتن سیگار بدن به حالت ترمیم میرسد. موژههای ریوی به کار خود باز میگردند و اکسیژن به طور کامل در خون حل میشود. احساس خستگی و افسردگی از شما دور میشود و حس و بویایی و چشاییتان به کلی تغییر میکند. سرفههای شبانهتان قطع میشود و یک قدم به زندگی سالمتر نزدیک میشوید