به گزارش همشهری آنلاین در کنسرت دی ماه حسین علیزاده و محمدرضا درویشی قطعه ترکمن از جمله آثاری است که در بخش دوم برنامه که به آثار حسین علیزاده اختصاص دارد اجرا خواهد شد.[ترکمن علیزاده و کلیدر درویشی در اجرایی ارکسترال]
در این اجرا علاوه بر بخش زهی ارکستر سمفونیک ناسیونال اکراین، مسعود شعاری و بهداد بابایی نیز به عنوان نوازندگان سهتار به همراه حسین علیزاده روی صحنه خواهند رفت. در اجرای این قطعه علیزاده خود نوازندگی شور انگیز را به عهده خواهد داشت.
حسین علیزاده در سال ۶۷ که برای نخستین بار نسخهای از قطعهی ترکمن را در قالب تکنوازی منتشر کرد، در توضیح این قطعه گفته است: «در این تکنوازی به پیوند موسیقی محلی (یا تصوری از موسیقی محلی) و موسیقی سنتی توجه شده است و به نوعی موسیقی ملی را دنبال میکند. قطعه ی ترکمن در انتها قطعهای ست برای سهتار و ارکستر. این قطعه برداشتی ذهنی از موسیقی سرزمین و مردم ترکمن است.»
مسعود شعاری از شاگردان حسین علیزاده بوده است. او در سالهای آغازین دهه شصت در کانون چاووش تئوری موسیقی را از علیزاده فرا گرفته و بعدها و در سالهای 66-67 در حوزه نوازندگی تحت آموزش علیزاده قرار میگیرد.
شعاری پیشتر و در سال 69 ازجمله نوازندگانی بود که در کنسرت حسین علیزاده برای همدردی با مصیبت زدگان زلزله رودبار در تالار وحدت با او روی صحنه رفت. همچنین در ضبط آلبوم «راز و نیاز» نیز به عنوان نوازنده حضور داشته است. او درباره ویژگیهای قطعه ترکمن میگوید: «به عنوان یک شاگرد، نوازنده و موزیسین میتوانم قطعه ترکمن را در دو وجه بررسی کنم. اول به لحاظ تاثیرگذاری، این قطعه در زمان خود یک شوک بزرگ در شیوه سهتارنوازی محسوب میشد. ترکمن در آن دوران سبک خاصی را ایجاد کرد که از لحاظ فرم و مضراببندی بیمانند محسوب میشد. در وجه دوم هم میتوان به شکل آهنگسازی این قطعه توجه کرد. ترکمن بیارتباط به موسیقی دستگاهی ایران نیست اما نشانههایی از موسیقی محلی و فولکلوریک منطقه ترکمن را نیز در خود دارد. نحوه ارایه لهجه و جملهها به گونهای است که ارتباط موسیقی ترکمن با موسیقی دستگاهی را به واسطه آن میتوان اثبات کرد.».
اما بهداد بابایی که در سالهای اخیر اجراهای متفاوتی را با گروه عارف داشته است،وهمنوازی آواز وی در آلبوم درخیال با محمدرضا شجریان هنوز در یادها است، به عنوان یکی دیگر از سهتارنوازان این کنسرت، درباره ویژگیهای قطعه ترکمن میگوید: «اولین بار قطعه ترکمن را در کنسرت شورانگیز شنیدم. پس از آن در سفری به شمال از طریق یکی از دوستان جناب علیزاده و اندکی پیش از به بازار آمدنش ضبطی از آن به دستم رسید که از همان ابتدا مجذوب و مبهوت عظمت و شکوه قطعه ترکمن شدم وبه بدیع، پرحرکت و سرشار بودنش از شور وشعورپی بردم. ترکمن قطعهای است که هم تکنیک دارد و هم احساس را بهطور بیسابقهای در خدمت گرفته و گواهی است بر ذهن خلاق توانمند و نبوغ آمیز خالقش.
در کنار تمامی ویژگیهای تکنیکی ترکمن، جملهپردازی در فضایی کاملا جدید و انتزاعی ، مستقل و فارغ از جملههای معمول و بر آمده از ردیف مهمترین شاخصه آن محسوب میشود. بر این باورم که اجرای ترکمن نقطهی عطفی است در کارنامهی سهتار نوازی این سرزمین و چون ستارهای بر تارک هنر موسیقی این سرزمین به شایستگی میدرخشد.».
مسعود شعاری در ادامه با اشاره به ویژگیهای تنظیم جدید این قطعه میافزاید: «ملودیهای جدیدی به قطعه اضافه شده است. همچنین با توجه به ویژگیهای نوازندگی ما سهنفر، قطعه به نحوی تنظیم شده است که بهترین صدادهی را در اجرا داشته باشیم. 15 سال پیش هم که از آقای علیزاده درس میگرفتم قرار بود این قطعه را به شکل گروهی اجرا کنیم که با توجه تعدد کارهای ایشان تا به امروز امکان آن پیش نیامد.».
بابایی نیز دربارهی تنظیم جدید قطعهی ترکمن میگوید: «قطعاً اجرای ترکمن با دو ساز سهتار،یک شور انگیز و ارکستر زهی روایتی جدید است. اجرای اینچنینی ترکمن تجربه بسیاری را در زمینه کار گروهی میطلبد چرا که با توجه به روح پرشور قطعه که عنان اختیار را از نوازنده سلب کرده و میکشدش آنجا که خاطرخواه اوست،اگر خود را رها کنی دیگر میروی و ممکن است هماهنگی در نظام گروه فرو بپاشد. پس لازمهی دقیق اجرای این کار در چارچوب گروه، همانا تمرکز، وقت و گوش دادن فراوان به نوای یکدیگر است تا حالتها و نوانسها و همهی عناصر زیباییشناسی اثر چنانچه مورد نظر جناب علیزاده است از کار در آید. ضمناً یک قطعهی ده ضربی با آکسانهای متغیر به عنوان کادانس در مجموعه لحاظ گردیده که از ساختههای اخیر جناب علیزاده است.».
این نوازندهی سهتار دربارهی تمرینات این قطعه در کنار حسین علیزاده میگوید: «همکاری با استاد علیزاده با توجه به تجربه، جدیت و کاردانی ایشان بسیار جذاب و پربار است. لحظهی تمرینات در فضایی جدی و کاملاً حرفهای سپری میگردد.». شعاری نیز جدیت علیزاده در تمرینات را مورد تاکید قرار میدهد و میافزاید: «علیزاده به هنگام کار به هیچ چیز جز موسیقی فکر نمیکند. مهمترین چیزی که از علیزاده میتوان آموخت نگاه خالصانه به موسیقی است. روحیه خستگی ناپذیر او ستودنی است. هرکسی به هنگام نوازندگی در کنار او باشد میتواند عشق به موسیقی را در چشمان و مضرابهای او درک کند.».
کنسرت مشترک محمدرضا درویشی و حسین علیزاده در دیماه سال جاری به همت نشریهی فرهنگ و آهنگ و انجمن موسیقی ایران در تهران برگزار میشود. در بخش نخست این کنسرت اثر کلیدر بر اساس رمان محمود دولت آبادی از ساختههای محمدرضا درویشی و در بخش دوم قطعات عصیان، نینوا و ترکمن از ساختههای حسین علیزاده با همراهی ارکستر سمفونیک ناسیونال اکراین اجرا خواهد شد