بیماری توهم یا پارانویا، در تعریف عام آن، حالتی است که شخص در آن با اهمیت فوق العاده و خارج از اندازه‌ای که به سلامت جانی و مالی خود می‌دهد، خود را شکنجه می‌دهد. این‌گونه از افراد مدام در این فکر هستند که عواملی انسانی، طبیعی یا ماوراء طبیعی خودشان، دارایی و افراد خانواده شان را تهدید می‌کند و همه، در فکر توطئه چینی بر ضد‌آنها هستند.
امیل کریپلین روان‌شناس آلمانی، در تلاش اولیه خود برای دسته بندی بیماری‌های روانی، از اصطلاح پارانویای مطلق برای شرح حالت روانی‌ای استفاده کرد که توهم، جزء اصلی آن باشد اما این توهم هیچ صدمه و زوال آشکاری به سلامت عقل شخص وارد نکند.همچنین دانیل فریمن، از سازمان ویلکام تروست به این نتیجه رسیده است که روابط اجتماعی شهرنشینان نسبت به روستا نشینان بسیار متزلزل و ناپایدار است. به‌طور مثال شهروندان انگلیسی نسبت به 50 سال قبل چهار برابر تنهاتر هستند.
این تنها دلیلی نیست که انسان‌ها را دچار مشکلات مغزی - روانی می‌کند، بی‌عدالتی‌های اجتماعی، استرس، فشارهای تحصیلی و کاری و به‌دنبال شغل مناسب بودن در به‌وجودآوردن این مشکلات نقش اساسی دارند.
از نظر دانیل فریمن، عوامل دیگری در این مورد مؤثر هستند مثل ترساندن بیش از حد مردم از افزایش جنایات توسط وسایل ارتباط جمعی و نتیجه این می‌شود که اجازه نمی‌دهیم بچه‌هایمان درخیابان بازی کنند و نسبت به انسان‌های دیگر اعتماد داشته باشند؛ همچنین مرتب توسط دوربین‌های ویدئویی کنترل می‌شوند.
