بر اساس فرمان امام خمینی(ره) و به منظور تجلیل و تکریم از شهدا و جانبازان و ایثارگران و خانواده‌های مکرم آنان، در۲۲ اسفند سال ۱۳۵۸ بینیاد شهید انقلاب اسلامی تشکیل شد.
پس از خاتمه جنگ تحمیلی در سال ۱۳۶۷ به منظور رسیدگی شایسته به امور جانبازان، مسئولیت اداره امور جانبازان که تا آن زمان تحت پوشش بنیاد شهید بودند با فرمان حضرت امام خمینی (ره) بر عهده بنیاد مستضعفان قرار گرفت و نام این نهاد به بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی تغییر یافت.
در سال ۱۳۶۹ همزمان با بازگشت آزادگان عزیز به آغوش میهن اسلامی ستاد رسیدگی به امور آزادگان زیر نظر نهاد ریاست جمهوری تاسیس و امور مربوط به رسیدگی به خانواده‌های این عزیزان که تا آن زمان تحت پوشش بنیاد شهید بودند به این ستاد واگذار شد.
پس از درخواست مسؤولان نهادهای ایثارگری و براساس فرمان مقام معظم رهبری و طبق مصوبه شورای عالی اداری در تاریخ ۱۹/۲/۸۳ تجمیع نهادهای ایثارگران در ساختاری یکپارچه در بدنه دولت به تصویب رسید و به این ترتیب بنیاد شهید و امورایثارگران شکل گرفت.
