با وجود این، وزیر مسکن و شهر‌سازی در جلسه اخیر شورای مسکن از تغییر نحوه واگذاری زمین‌های مسکن مهر به گروه‌های 3 تا 5 نفره خبر داده است. گرچه به گفته مسئولان روند واگذاری پروانه ساخت به متقاضیان طرح مسکن مهر مطلوب بوده اما ساخت واحدهای مسکونی در چارچوب این طرح به کندی پیش می‌رود.
با علی اکبر آقایی مغانجوقی، رئیس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در زمینه روند اجرای طرح مسکن مهر گفت‌وگو کرده‌ایم.
- روند اجرای طرح مسکن مهر را چگونه ارزیابی می‌کنید و این طرح تا چه حد قادر به رفع مشکلات بخش مسکن بوده است؟
گرچه اقدامات خوبی برای اجرای این طرح در زمینه اختصاص زمین و پرداخت تدریجی تسهیلات صورت گرفته اما آنچه در نظر بود تا واگذاری زمین در چارچوب این طرح تا رسیدن به مرحله صدور پروانه انجام شود، به کندی پیش رفته و انتظارات را برآورده نساخته است.
انتظار داریم تا این فرایند سرعت بیشتری بگیرد و چرخه پرداخت تسهیلات نیز مشکلات خاص خود را دارد که باید برای رفع این مشکلات چاره‌اندیشی شود اما اینکه مجریان تا چه حد قادر به سرعت بخشیدن به اجرای این طرح هستند تا به میزان قابل قبول ساخت حداقل 200 هزار مسکن در روستاها یا تحقق سهم بیش از این مسکن در شهرها برسیم، بستگی به آن دارد که به محض اختصاص زمین پرداخت تسهیلات نیز از سرعت لازم برخوردار باشد و آورده کم مالکین نیز در تحقق این اهداف همراهی کند.
با وجود این، از سرعت اجرای این طرح رضایت ندارم.
- واگذاری زمین‌های مسکن مهر به گروه‌های 3 تا 5 نفره براساس دستور اخیر رئیس‌جمهوری تا چه حد قادر به رفع مشکلات اجرای این طرح خواهد بود؟
مشکل اجرای این طرح در عدد افراد نیست بلکه مشکل اصلی در زمینه تامین منابع از طرف سازندگان مسکن مهر و دیگری پرداخت تسهیلات مسکن مهر توسط بانک‌هاست که به هیچ وجه با یکدیگر همخوانی ندارد یا اینکه زمین به متقاضیان واگذار شده اما آنها توان بازپرداخت سهم خود را ندارند و یا اینکه اصلا تسهیلات قابل پرداخت به سقف قابل‌قبول نرسیده است.
بنابراین مشکل کنونی در طرح مسکن مهر آن است که به فرض تخصیص زمین نیز مهم توازن تسهیلات با دارایی‌های مالکین بوده و باید دولت برای حل این مشکل برنامه‌ریزی کند و گر نه اینکه تعداد افراد متقاضی ساخت مسکن 3، 5 یا 7 نفره باشد، مشکلی را حل نمی‌کند.
- آیا مشخص نبودن نحوه مالکیت در طرح مسکن مهر عاملی در کندی اجرای این طرح بوده است؟
بله، این موضوع یکی از علل کندی روند اجرای طرح مسکن مهر محسوب می‌شود چرا که در ایران بر خلاف سایر کشورها موضوع مالکیت از اهمیت چندانی برخوردار است.
در کشورمان وقتی مالکیت قطعی شود برای تامین منابع و هزینه‌کردن ساخت مسکن نیز دلسوزی ایجاد می‌شود اما در دیگر کشورها، استیجار و اجاره به شرط تملیک برای پرداخت سند در 20 سال بعد نیز مطلوب است. بنابراین، این امر خود می‌تواند به‌عنوان عاملی در کندی اجرای طرح مسکن مهر باشد.
مشخص شدن موضوع مالکیت در طرح مسکن مهر می‌تواند کمک کند که متقاضیان با تامین منابع به اجرای آن کمک کنند. امکان واگذاری مسکن مهر به همه متقاضیان وجود ندارد چرا که با توجه به رقم یک میلیون و200 هزار واحد مسکونی مورد تقاضا در چارچوب این طرح باید سالانه حداقل 600 هزار مسکن در کشور ساخته شود که چندان واقعی به‌نظر نمی‌رسد.
- دیدگاه وزیر مسکن در زمینه اینکه دولت به وظایف ستادی خود عمل کرده اما خانه‌دارشدن مردم بستگی به آنها و تلاش‌شان در تعاونی‌ها دارد تا چه حد قادر به حل مشکلات این بخش خواهد بود؟
چنین رویکردهایی در تامین مسکن متقاضیان به معنای ارجاع کردن موضوع به محال است. برای رفع مشکل باید میزان تسهیلات پرداختی به متقاضیان مسکن مهر افزایش یابد، از سوی دیگر متأسفانه میزان توانمندی مالی متقاضیان این طرح بسیار محدود بوده و کسانی که در جدول واگذاری‌های این طرح قرار می‌گیرند از جمله اقشار کم درآمد هستند.
همچنین این طرح با تغییرات پی‌درپی همراه بوده گرچه نمی‌توانم در زمینه روند مثبت یا منفی تغییرات انجام شده در طرح مسکن مهر اظهار نظر کنم و قضاوت در این زمینه نیازمند اطلاع و بررسی از همه تغییرات انجام شده در این طرح است.
اما آنچه مشخص است اینکه تغییر تعداد افراد مشارکت‌کننده در گروه‌های متقاضی طرح مسکن مهر برای ساخت واحدهای مسکونی، مشکلی را حل نمی‌کند.
