جمعه ۱۷ مهر ۱۳۸۸ - ۱۵:۴۳
۰ نفر

همشهری‌آنلاین: محمدعلی موحد، مورخ و پژوهشگر تاریخ و فرهنگ ایران و مصحح نامدار، در سال ۱۳۰۲ در شهر تبریز دیده به جهان گشود

محمد علی موحد

وی تحصیل را در مدارس تدین و اتحاد نوی شهر تبریز آغاز نمود و در سال 1319 پس از اخذ دیپلم متوسطه در رشتهٔ ادبی به تهران آمد. اما به واسطهٔ فوت پدر (در سال 1317) به تبریز بازگشت و سرپرستی خانواده را برعهده گرفت و به مدت ده سال در تبریز و تهران رحل اقامت افکند.

در سال 1329 به شرکت نفت آبادان رفته و پس از خلع ید انگلیسی‌ها در سال 1332 سردبیری روزنامه‌ی‌ شرکت نفت را به عهده گرفت و در همین سال به تهران انتقال یافت. وی در سال 1332 کار بر روی ترجمهٔ رحله این ‌بطوطه(سفرنامه ابن‌بطوطه) را انجام داد که در سال 1336 منتشر و به واسطهٔ قدرت قلم و شیوایی ترجمه، مورد توجه ارباب فضل قرار گرفت و نام موحد بر سر زبان‌ها افتاد. چنان‌که استادانی چون مجتبی مینویی و محمدعلی جمال‌زاده او را مورد تشویق و تفقد قرار دادند.

دکتر موحد تحصیلات خود را در دانشکده‌ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران ادامه داد و موفق به اخذ مدرک دکترای حقوق خصوصی از این دانشگاه شد و در سال 1338 پس از فراغت از تحصیل برای آشنایی بیشتر با مباحث حقوق بین‌الملل به انگلستان رفته و مطالعات خود را زیر نظر پرفسور جنینگز در کمبریج و پروفسور شوارتزنبرگ در لندن ادامه داد.

همچنین در این دوران با ایران‌شناسانی چون آربری، مینورسکی و لاکهات مجالست کرده و به تحقیق روی نسخه‌های خطی موجود در موزهٔ بریتانیا پرداخت و از این میان نسخهٔ سلوک‌الملوک تالیف فضل‌الله روزبهان خنجی متخلص به امین را برای تصحیح انتخاب کرد.

وی علاوه بر وکالت پایه یک دادگستری، از آغاز تاسیس شرکت ملی نفت ایران در کادر حقوقی شرکت نفت وارد شد و تا بالاترین درجات (مشاور عالی رئیس هیئت مدیره، ‌مشاور ارشد و عضو اصلی هیئت مدیره) انجام وظیفه کرده و در ابتدای تاسیس اوپک به مدت شش ماه معاونت اجرایی آن سازمان در ژنو را عهده‌دار بوده است.

دکتر موحد در کنار مشاغل رسمی به تدریس حقوق مدنی و حقوق نفت در دانشکده‌ حقوق دانشگاه تهران و دانشکدهٔ علوم مالی و حسابداری پرداخته است.

وی در طول زندگی خویش همواره مشغول به تحقیق، ‌تالیف و ترجمه بوده و آثار بزرگی از خود به یادگار گذاشته است که بی‌شک، بزرگ‌ترین آنها تحقیق در متون عرفانی،‌ به ویژه چاپ انتقادی مقالات شمس تبریزی است که انتشارات خوارزمی آن را به بازار نشر عرضه کرد.

علاوه بر آن وی کتاب«خواب آشفته نفت» ،که به تاریخ معاصر ایران در دوره زمامداری مصدق و بعد از‌آن و ماجرای نفت می‌پردازد، را از سوی نشر کارنامه به بازار نشر عرضه کرد که تا به امروز سه جلد آن منتشر شده است. این کتاب جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی در حوزه تاریخ(تالیف) را به مولف و ناشر اختصاص داد.

دکتر موحد در مردادماه سال 1386 در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به خاطر عمری خدمات فرهنگی مورد تقدیر قرار گرفت.

دکتر موحد در زمینه مولوی پژوهی هم دستی‌چیره دارد و مقالات و کتاب‌‌هایی در این زمینه انتشار داده است که آخرین آن را انتشارات کارنامه به بازار کتاب عرضه کرد.

از جمله تازه‌ترین کتاب‌‌های دکتر موحد ترجمه وشرح فصوص‌الحکم ابن‌عربی است که جلد اول آن با همراهی دکتر صمد موحد از سوی انتشارات کارنامه به بازار نشر عرضه شد.

از جمله آثار دکتر موحد می‌توان به کتاب‌های زیر اشاره کرد:

حدیقه‌الحقیقه،‌ از ابوالفتح محمدبن شیخ‌الاسلام احمد جام (ژنده‌پیل) ‌(تصحیح و تعلیق)، ‌تهران:‌ بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1343.

به‌گود گیتا (ترجمه)، بنگاه ترجمه و نشر کتاب،‌ انتشارات خوارزمی، ‌1344

نفت ما و مسائل حقوقی آن (تالیف)،‌تهران: انتشارات خوارزمی، ‌1349

عدالت و انرژی، از ایوان ایلیچ (ترجمه)، ‌تهران: انتشارات علمی دانشگاه صنعتی شریف، ‌1356.

سفرنامهٔ ابن بطوطه (ترجمه)،‌ تهران: علمی و فرهنگی، ‌1361

خزران از آرتور کستلر (ترجمه)،‌ تهران: انتشارات خوارزمی، 1361

سلوک‌الملوک از فضل‌ا... روزبهان خنجی (تصحیح و تعلیق)، انتشارات خوارزمی 1362

چهار مقاله دربارهٔ آزادی از آیزایابرلین (ترجمه)،‌ تهران: انتشارات خوارزمی، (برنده جایزه کتاب سال) 1369  

مقالات شمس تبریزی (تصحیح و تعلیق)، تهران: انتشارات خوارزمی، (برنده جایزه کتاب سال) 1369.

خمی از شراب ربانی،‌ گزیدهٔ مقالات شمس (تصحیح و تعلیق) تهران، ‌سخن، ‌1373

اصطرلاب حق، گزیدهٔ فیه‌مافیه (تصحیح و تعلیق)،‌ تهران: سخن، ‌1375

ابن‌بطوطه (تالیف)،‌ تهران: طرح نو، 1378.

شمس تبریزی (تالیف)،‌ تهران: طرح نو، ‌1379

گفته‌ها و ناگفته‌ها، تحلیلی از گزارش عملیات پنهانی سیا در کودتای 28 مرداد 1332،

تعلیقی بر کتاب خواب آشفتهٔ نفت (تالیف)، تهران: نشر کارنامه، ‌(برگزیده کتاب سال)، 1379
مبالغه مستعار، بررسی اسناد وزارت خارجهٔ بریتانیا دربارهٔ مالکیت جزایر تنب و ابوموسی (تالیف)،‌تهران: دفتر خدمات حقوقی بین‌المللی، 1380

درس‌هایی از داوری‌های نفتی، دفتر اول: قانون حاکم (تالیف)، تهران: نشریهٔ دفتر ملی ایران (تالیف)، ‌(برنده جایزه کتاب سال)،‌ 1384.

خواب آشفتهٔ نفت،‌دکتر مصدق و نهضت ملی ایران (تالیف)، (برنده جایزه کتاب سال)، 1384

در هوای حق و عدالت (تالیف)،‌ تهران: نشر کارنامه، (برنده جایزه اندیشه)،‌1384

فصوص‌الحکم، ابن عربی (ترجمه و تعلیق)،‌ تهران، نشر کارنامه، ‌1385.

مالیات سرانه و تاثیر آن در گرایش به اسلام از دانیل دنت (ترجمه)، تهران: انتشارات خوارزمی، 1385

کد خبر 92399

برچسب‌ها

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز