بنابه نیازها و استراتژی بودن امر بازرگانی در جامعه؛ از دیرباز این امر مورد توجه حکومت‌ها و سلاطین ایرانی بوده است؛ به گونه‌ای که نخستین بار در سال (۱۲۸۹ قمری) «وزارت تجارت» توسط ناصرالدین شاه تأسیس شد که وظایف آن ایجاد ارتباط بین دولت و بازرگانان و انجام سایر امور تجاری مملکت بوده است.
در سال ۱۳۵۳ «وزارت بازرگانی» از وزارت اقتصاد تفکیک و به طور مستقل و با اهداف مشخص شروع به فعالیت کرد.
در ۱۶ تیر سال ۱۳۵۳ قانون تشکیل این وزارتخانه به تصویب مجلس شورای ملی سابق و در ۲۶ تیرماه همان سال به تصویب مجلس سنای آن زمان رسید.
- نقطه تجاری ایران | نقطه تجاری چیست؟ | سازمان توسعه تجارت ایران | فدراسیون جهانی نقطه تجاری | سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان | اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران ||
در سال ۱۳۵۹ مجدداً تشکیلات وزارت بازرگانی با تغییراتی به تصویب سازمان امور اداری و استخدامی کشور رسید که شامل ۹ معاونت بود.
تشکیلات وزارت بازرگانی که از سال ۱۳۵۹ بدون تغییر باقی مانده بود در سال ۱۳۷۷ با جهت گیری تصویب بخش کارشناسی و تخصصی، کوچک سازی و واگذاری امور خدماتی و پشتیبانی به بخش غیردولتی در مسیر تحول قرار گرفت.
تشکیلات وزارت بازرگانی با اصلاحاتی در دی ماه ۱۳۸۳ با ۴ معاونت و ۸ موسسه و شرکت وابسته به تایید سازمان مدیریت رسید.
در سال ۱۳۸۴ با پیشنهاد وزیر بازرگانی، معاونت هماهنگی، توسعه منابع و امور مجلس به دو معاونت اداری و مالی و معاونت هماهنگی و امور مجلس تفکیک شد و معاونت‌ها به ۵ معاونت افزایش یافت.
وزارت بازرگانی در سال ۹۰ با وزارت صنایع و معادن ادغام شد و وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت تشکیل شد.
سازمان‌ها، شرکت‌ها، مؤسسات و مراکز تابعه
- سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو)
- سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو)
- سازمان توسعه تجارت ایران
- سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران
- سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان
- سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور
- مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی
- شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران
- مرکز ملی فرش ایران
- مرکز آموزش بازرگانی
- مرکز توسعه تجارت الکترونیکی
- صندوق ضمانت صادرات ایران
- صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری صنایع کوچک
- صندوق حمایت از تحقیقات و توسعه صنایع پیشرفته
- صندوق توسعه صنایع دریایی
- دانشگاه صنایع و معادن
وزیران صنعت، معدن و تجارت
| ردیف | نام | دوره مسئولیت |
| ۱ | مهدی غضنفری | ۱۲ مرداد ۱۳۹۰ تا ۲۴ مرداد ۱۳۹۲ |
| ۲ | محمدرضا نعمت‌زاده | ۲۴ مرداد ۱۳۹۲ تا ۲۹ مرداد ۱۳۹۶ |
| ۳ | محمد شریعتمداری | ۲۹ مرداد ۱۳۹۶ تا ۲۸ مهر ۱۳۹۷ |
| ۴ | رضا رحمانی | ۵ آبان ۱۳۹۷ تا ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۹ |
| ۵ | علیرضا رزم‌حسینی | ۸ مهر ۱۳۹۹ تا ۳ شهریور۱۴۰۰ |
| ۶ | سید رضا فاطمی‌امین | ۳ شهریور۱۴۰۰ تا ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ |
| ۷ | عباس علی‌آبادی | ۲۳ خرداد ۱۴۰۲ تاکنون |
آخرین بروزرسانی Nov ۱۲, ۲۰۲۳ - یکشنبه ۲۱ آبان ۱۴۰۲
