هوای تهران هفته گذشته برای دومین روز متوالی در شرایط ناسالم قرار گرفت، در حالی که کارشناسان روزهای یکشنبه و دوشنبه هفته‌گذشته را روزهای با هوای ناسالم شهر تهران اعلام کردند و خبر از ادامه این روند در روزهای بعد از آن را هم دادند، ولی ظاهرا به عقیده عده‌ای دیگر آلودگی هوا، مثل تب و سردردی شده که عوامل مختلفی در آن دخیل است.
در این میان کارشناسان امور بهداشتی افزایش تشعشعات بیماری‌زای ناشی از گرم شدن هوا را خطر بالقوه‌ای برای سلامت شهروندان می‌دانند.
مهندس علی گورانی، رئیس اداره حفاظت از پرتوهای وزارت بهداشت با تأکید بر این موضوع معتقد است: ما به‌صورت طبیعی یا مصنوعی در معرض پرتوگیری و تششعات هستیم. اما عمده‌ترین پرتوگیری به‌صورت طبیعی است یعنی بیشترین آسیب‌های ما از پرتوها از منابعی است که طبیعی هستند.
مهندس علی گورانی، رئیس اداره حفاظت از پرتوهای وزارت بهداشت می گوید: بین منابع طبیعی یکی از اصلی‌ترین پرتوها، پرتوی ماورای‌بنفش خورشید است که اصلی‌ترین و عمده‌ترین آسیب را به ما می‌رساند. به همین دلیل ایران جزوکشورهایی است که شایع‌ترین سرطان آن سرطان پوست است.
به عقیده گورانی ما همچنین جزو کشورهایی هستیم که پیرپوستی زودرس داریم و روی خط کاتاراکت یا آب مروارید دنیا قرار داریم. در کشور ما شرایط از نظر آسیب‌های ناشی از پرتوگیری‌ها حادتر است علت هم این است که ما خیلی دیر به این بحث پرداختیم و مردم را خیلی دیر با این مسئله آشنا کردیم. مهندس گورانی خاطرنشان می‌کند: در دنیا نیز آسیب‌های ناشی از پرتوی ماورای‌بنفش به همین شکل است اما بسیاری از کشورها اقداماتی را در این زمینه انجام داده‌اند ازجمله آنکه جایگاه‌های سازمانی و شرح وظایف را مشخص کرده‌اند و دستگاه‌های سنجش این انرژی را از مدت‌ها پیش در کشورشان به کار گرفته‌اند. به این ترتیب مردم با آموزش‌های ارائه شده از شدت پرتوگیری در مکان‌های مختلف اطلاع دارند و مسائل حفاظتی مورد لزوم را رعایت می‌کنند.
در این میان دکتر امین‌الله نیک‌اقبالی، رئیس انجمن چشم‌پزشکان ایران نیز به خطرات اشعه UV برای چشم اشاره کرده و می‌گوید: خورشید آثاری زیانبار روی پوست و چشم دارد و تابش زیاد آن میزان ابتلا به آب‌مروارید را به‌خصوص در افراد سیگاری افزایش می‌دهد. وی ادامه می‌دهد: در بین اعضای صورت، پلک، ملتحمه و قرنیه بیشتر در معرض تابش نور خورشید قرار دارند، از این‌رو برخورد اشعه UV به چشم می‌تواند روی این قسمت‌ها تأثیر بگذارد.
به گفته وی توصیه می‌شود افراد هنگام خارج‌شدن از منزل خصوصا در روزهایی که میزان تابش اشعه UV افزایش پیدا کرده است، از عینک‌های آفتابی مناسب که پهن‌تر است، استفاده کنند.
UV چیست
اما به گفته کارشناسان این شاخص تعیین‌کننده این است که مردم چقدر در معرض خطر این پرتوهای ماورای‌بنفش هستند. شدت UV یا شاخص شدت UV یا به عبارتی ایندکس UVنشان‌دهنده این است که مردم چقدر در معرض این پرتوها قرار دارند.
در تمام دنیا برای این شاخص‌ها یک سری اعداد تعریف کرده‌اند که در واقع در ۵رده و ستون از پرتوگیری کم که عدد کمتر از ۲ است شروع می‌شود تا پرتوگیری به‌شدت بالا که عدد بزرگ‌تر از ۱۱ است.
به گفته گورانی مردم باید با استفاده از این شاخص‌ها متوجه شوند چطور خود را حفظ کنند. مردم باید براساس شدت اشعه ماورای‌بنفش در محیط حفاظت‌ها را پیش‌بینی کنند. اگر شدت پرتوگیری ۲ باشد کم است. اگر ۳تا ۵ باشد پرتوگیری متوسط است اگر ۶ تا ۷ باشد شدت پرتوگیری زیاد و اگر ۸ تا ۱۰ باشد این شدت خیلی زیاد است. بیشتر از ۱۱ به‌شدت زیاد است. اینها استاندارد جهانی است و در حال حاضر شدت پرتوگیری در تهران ۸ است.
به گفته وی براساس این پرتوگیری‌ها مردم باید حفاظت‌ها را ایجاد کنند. اگر شدت پرتوگیری کمتر از ۲ است حتما مردم باید از عینک و کرم ضد UV استفاده کنند. اگر پرتوگیری متوسط باشد یعنی ۳تا ۵ باشد، باید از عینک کرم و کلاه استفاده کنیم. اگر شدت ۶تا ۷بود پرتوگیری زیاد است در این حالت باید از عینک، کرم کلاه و چتر حتما استفاده کنند. همچنین می‌شود از ۱۰صبح تا ۴ بعدازظهر از خانه خارج نشد.
به عقیده وی وقتی زیر سایه درخت هستیم بیش از ۵۰درصد تششعات را می‌گیریم بنابراین حتی زیر سایه درخت عینک آفتابی و کلاه و حفاظت‌ها را نباید برداریم. نکته دیگر در ارتباط با تششعات این است که این تشعشعات با ریزگردها رابطه معکوس دارند.
به گفته گورانی یعنی هرقدر مقدار ریزگردها در هوا کم باشد میزان تششعات و پرتوگیری‌ها بیشتر است و هرچه این ریزگردها در هوا بیشتر باشند میزان تششعات و پرتوگیری‌ها کمتر است.
