همان سال با پیگیری‌های زنده یاد عباس جعفری- فعال محیط‌زیست و عکاس طبیعت- که در فدراسیون کوهنوردی ایران فعالیت می‌کرد، این فدراسیون 4مهرماه را روز پاکسازی کوهستان اعلام کرد تا طی آن، محیط‌های کوهستانی از زباله پاک شود. اما با آنکه فدراسیون کوهنوردی ایران این روز را چندان جدی نگرفت، انجمن‌ها و تشکل‌های زیست‌محیطی و غیردولتی هر‌ساله با مراجعه به طبیعت و پاکسازی مسیرهای کوهستانی آن را گرامی داشتند. با وجود این و به‌رغم گذشت 23سال، مدیر گروه دیده‌بان کوهستان معتقد است: این فعالیت‌ها در قبال انبوه زباله‌هایی که در کوه‌ها و دره‌ها رها می‌شود بسیار ناچیز است و روزبه‌روز بر حجم زباله‌های رها شده در محیط‌های کوهستانی افزوده می‌شود.
آماری نداده‌اند
عباس محمدی با اشاره به اینکه زباله، یکی از بزرگ‌ترین معضلات محیط‌زیست کشور است به همشهری گفت: متأسفانه محیط‌های کوهستانی هم از زباله در امان نمانده و سال‌هاست که در اغلب شهرهای کشور، زباله‌ها را به مناطق کوهستانی حمل و در این محیط‌ها دفن می‌کنند؛ در واقع فضاهای کوهستانی و دره‌ها، قابل دسترس‌ترین محیط برای دفن زباله شهرها شده است.
وی تصریح کرد: با آنکه مسئولان، هرگز آماری از حجم زباله‌های رها شده در طبیعت و محیط‌های کوهستانی اعلام نکرده‌اند اما مشاهدات عینی حاکی از رها‌شدن هزاران تن زباله در محیط‌های کوهستانی کشور است. بخشی از زباله‌های رها شده در طبیعت مربوط به بی‌توجهی طبیعت‌گردان است اما بخش عمده زباله‌ها را زباله‌های شهری تشکیل می‌دهد. به‌ویژه در مناطق شمالی کشور، مناطق کوهستانی رسما به محل تخلیه زباله تبدیل شده‌اند، به‌طوری که حجم این زباله‌ها چندین برابر زباله‌هایی است که طبیعت‌گردان در طبیعت رها می‌کنند. برای نمونه در کلاردشت، کل زباله‌های شهری را به دره عباس‌آباد که یک منطقه کوهستانی است حمل و تخلیه می‌کنند.
پناهگاه‌ها در محاصره زباله
این فعال محیط‌زیست گفت: مشکل زباله در کوه‌ها ابعاد مختلفی دارد از جمله فدراسیون کوهنوردی با هزینه‌های سنگین پناهگاه‌هایی در کوه‌ها ساخته؛ برای نمونه چند پناهگاه در دماوند و علم‌کوه احداث کرده اما متأسفانه به‌دلیل آنکه فرهنگ‌سازی نشده در پناهگاه جنوبی دماوند و پناهگاه «سرچال »در علم کوه در مکان‌هایی که برای زباله در نظرگرفته شده همواره انبوهی از زباله به چشم می‌خورد و منظره‌ای زشت را به نمایش می‌گذارد.
دماوند، انباشته از زباله
مدیر گروه دیده‌بان کوهستان در ادامه گفت: کمتر کوه مشرف به شهری را پیدا می‌کنید که در آنجا بوی تعفن ناشی از سوزاندن زباله‌ها احساس نشود حتی چنین وضعیت اسفباری را می‌توان در حوالی دماوند در جاده رینه به پلور و مناطق اطراف آن مشاهده کرد؛ وقتی ما با دماوند که اثر ملی محسوب می‌شود چنین می‌کنیم مشخص است که سایر مناطق کوهستانی کشور چه وضعیتی دارند.وی به تلاش تشکل‌های زیست‌محیطی و کوهنوردان علاقه‌مند به محیط‌زیست اشاره کرد و گفت: ما در روز پاکسازی کوهستان با برگزاری مراسم متعدد در سراسر کشور می‌کوشیم وظایف کوهنوردان و طبیعت گردان را در قبال طبیعت یادآور شویم اما با وجود این تلاش‌ها سال به سال به حجم زباله‌های رها شده افزوده می‌شود به‌طوری که دره و مسیری در کوهستان نمی‌یابید که از بطری‌ها و ظروف یکبار مصرف انباشته نباشد.
جالب اینجاست که برای برداشت آب از تمام چشمه‌های معدنی کشور مجوز صادر کرده‌اند اما شرکت‌های سرمایه‌گذار در قبال بازیافت بطری‌ها که روز به روز بر تعدادشان افزوده می‌شود هیچگونه مسئولیتی ندارند زیرا وزارت صنایع و نهادهای دست‌اندرکار صدور مجوز، هیچ تمهیدی برای بازیافت این زباله‌های تجزیه نشدنی نیندیشیده‌اند. این در حالی است که در سراسر جهان، شرکت‌های تولید‌کننده آب معدنی و نوشابه، موظف به جمع‌آوری این ظروف هستند.
محمدی خاطر نشان کرد: وقتی دولت به فکر بازیافت ظروف یکبار مصرف و کیسه‌های نایلونی نیست نتیجه آن می‌شود که این زباله‌ها در سراسر طبیعت کشور پراکنده می‌شود حتی سطح تمامی رودخانه‌ها و تالاب‌ها و جنگل‌های کشور را می‌پوشاند تا آنجا که اکنون دریاچه سدها حتی سد کرج و لتیان با هزاران هزار بطری خالی پوشیده شده است. همچنان‌که رودخانه جاجرود از رودبار قصران تا لواسان و بندعلی خان که یک تالاب بااهمیت است، پر از بطری‌های رها شده گردشگران است. در حالی که دولت و سایر نهادهای دست اندر کار می‌توانند با راهکارهای تجربه شده، مانع هجوم زباله به طبیعت شوند.
