آن زمان طرح ساخت کتابخانه مرکزی یزد در دستور کار مسئولان استان قرار گرفت؛ کتابخانهای که ظاهراً با طرحی زیبا و مدرن، اما با عیب و ایرادی که ابتدای اجرای طرح مورد توجه کسی قرار نگرفت. ارتفاع زیاد احداث این کتابخانه در تضاد با منظره بافت تاریخی شهر بود و موجب از بین رفتن منظره بافت تاریخی شهر یزد شد؛ همان اتفاقی که چند سال پیش برای برج جهاننمای اصفهان رخ داد.
ذاتالله نیکزاد معاون سازمان میراث فرهنگی استان یزد میگوید: ساخت کتابخانه مرکزی یزد در مساحت تقریبی 5 هزار متر مربع و در زیربنای 7250 متر مربع حدود 14 سال قبل ( سال 1376) آغاز و در بلوار بسیج ساخته شده است.
او میافزاید: این بنا در همان سالهای ابتدایی بدون اینکه مراحل قانونی ساختوساز را طی کند از سوی سازمان مسکن و شهرسازی و اداره فرهنگ و ارشاد استان کار خود را شروع کرد.
سازمان مسکن و شهرسازی مسئول ساخت کتابخانه بود و بعد از اتمام کار مسئولان ارشاد باید این بنا را به بهرهبرداری میرساندند.
وی میگوید: برای ساخت این بنا هیچگونه مجوزی نه از شهرداری، نه از سازمانهای مربوطه و نه در کمیسیونهای خاص با توجه به اینکه این بنا جزو ساختمانهای بلند مرتبه بافت تاریخی است کسب مجوز نشده بود.
نیک زاد میگوید: کارشناسان یونسکو بارها به خاطر این بنای بلندمرتبه در بافت تاریخی یزد اعتراض کردهاند و در آخر هنوز مجوز ثبت بافت تاریخی شهر یزد را در فهرست جهان ندادهاند و منتظرند تا این بنا هم همانند برج جهان نمای اصفهان تخریب شود.
محمدحسن علایی مدیرکل امور کتابخانههای عمومی استان یزد نیز میگوید: این بنا هزینه زیادی را صرف کرده است و به هیچ عنوان اجازه جابهجایی این کتابخانه به محیط دیگری را نمیدهیم.
سیدعلیاکبر میر وکیلی شهردار شهر یزد نیز درباره نقش شهرداری در بنای کتابخانه مرکزی یزد به خبرنگار ما گفت: در جهت تامین خدمات به بافت تاریخی این پروژه ملی با همکاری شهرداری یزد، سازمان مسکن و شهرسازی و اداره کل ارشاد اسلامی که هرکدام با وظایفی مشخص شروع به کار کردند. شهرداری یزد در این زمینه مسئول تملک اراضی مورد نیاز این بنا شد و املاک تملک شده را در اختیار مسکن و شهرسازی قرار داد. شهردار یزد افزود: کمیسیون ماده صد طی حکمی بهصورت جریمه و حذف طبقه فوقانی که پیشرفت عملیاتی ساختمان کتابخانه مرکزی به اسکلت رسیده بود را صادر کرد، که در جهت اجرای حکم، شهرداری اقدام به جلوگیری از هرگونه عملیات ساختمانی روی طبقه این بنا و پیگیری برای اجرای حکم کرده است.
حمید رضا مطهریان رئیس شورای شهر یزد نیز در اینباره میگوید: بنای نیمهتمام ساختمان کتابخانه مرکزی یزد سیمای نامناسبی را به منظر شهر داده است و همچنین هزینه ملی صرف آن شده که روز به روز از عمر این بنا میگذرد و اسکلت فلزی آن فرسودهتر میشود.
از سوی دیگر برخی کارشناسان معتقدند که کتابخانه مرکزی یزد در نقش جهاننمایی دیگر، ثبت جهانی بافت تاریخی یزد را با مخاطره مواجه میکند. به اعتقاد این عده درصورت عدمرعایت قوانین سازمان میراث فرهنگی در ارتفاع غیرمجاز آن، یونسکو بافت تاریخی یزد را که گفته میشود بزرگترین بافت خشتی جهان است، در فهرست میراث جهانی ثبت نمیکند.
در اینباره جنائی، شهردار بافت تاریخی شهر یزد میگوید: در حال حاضر ساخت این کتابخانه نه تنها بافت تاریخی شهر یزد را تهدید میکند بلکه پرونده ثبت جهانی این بافت ملی را با مخاطره مواجه کرده است و میتوان گفت که بزرگترین بافت خشتی جهان در خطر قرار نگرفتن در فهرست میراث جهانی است.
محمود عالشیوندی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان یزد نیز به خبرنگار همشهری میگوید: هیچگونه مشکل در بودجه این بنا وجود ندارد بلکه هر سال برای این بنا ردیف بودجه تهیه شده است، اما بهدلیل عدم اجرای این بنا بودجه آن به تهران برمیگردد.
پروژه ساخت کتابخانه مرکزی شهر یزد از زمان آغاز قرار بود ظرف مدت 24 ماه به بهرهبرداری برسد که در حال حاضر 14 سال از اجرای آن میگذرد، اما هنوز کار آن نیمهتمام رها شده است. در این حال دیوان محاسبات نیز اجازه تخریب اسکلت فلزی بنای کتابخانه مرکزی را نمیدهد، چرا که هزینه ساخت آن از بیتالمال تامین شده است و باید مسئولان قبلی پاسخگوی احداث بنای اضافه باشند. با وجود این خبرنگار همشهری تمامی تلاش خود را برای گفتوگو انجام داد.
خبرنگار همشهری در پیگیری این پرونده قصد مصاحبه با سید جمال مستوفیزاده مدیرکل دیوان محاسبات استان یزد را داشت اما او گفت مقامات دیوان محاسبات مرکزی اجازه مصاحبه در این خصوص را نمیدهند.